Vikipedi

Okyanus ortası sırtı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.712 değişiklik
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.712 değişiklik
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
1. satır:
{{Refimprove|date=October 2007}}{{Düzenle|tarih=Mayıs 2020}}[[Dosya:Ridge render.jpg|thumbküçükresim|sağ|350px|Okyanus ortası sırtı]]
 
Bir okyanus ortası sırt (MOR), [[:en:Plate tectonics|plaka tektoniği ile]] oluşturulan [[:en:Mountain system|deniz tabanı dağ sistemidir.]] Genellikle ~ 2.600 metre (8.500 ft) derinliğe sahiptir ve bir [[:en:Ocean basin|okyanus havzasının]] en derin bölümünün yaklaşık iki kilometre üzerinde yükselir. Bu özellik, [[:en:Seafloor spreading|deniz tabanının yayılmasının]] [[:en:Divergent boundary|farklı bir plaka sınırı]] boyunca gerçekleştiği yerdir. Deniz tabanının yayılma oranı, okyanus ortası sırtının tepesinin morfolojisini ve bir okyanus havzasındaki genişliğini belirler. Yeni [[:en:Seafloor|deniz zemini]] ve okyanus [[:en:Lithosphere|litosferinin üretimi]], plaka ayrılmasına yanıt olarak [[:en:Mantle (geology)|manto]] yükselişinden kaynaklanmaktadır. Eriyik [[:en:Magma|magma]] olarak yükselik ayırma plakaları arasındaki doğrusal zayıflıkta magma olarak yükselir ve lav olarak ortaya çıkar ve soğutma üzerine yeni [[:en:Oceanic crust|okyanus kabuğu]] ve litosfer oluşturur. İlk keşfedilen okyanus ortası sırt, Kuzey ve Güney Atlantik havzalarını ikiye bölen bir yayılma merkezi olan [[:en:Mid-Atlantic Ridge|Orta Atlantik Sırtı]] idi; dolayısıyla 'okyanus ortası sırt' adının kökeni. Çoğu okyanus yayılma merkezi, barındıran okyanus temellerinin ortasında değil, ne olursa olsun, geleneksel olarak okyanus ortası sırtları olarak adlandırılır. Dünyanın dört bir yanındaki okyanus ortası sırtları plaka tektonik sınırları ile bağlantılıdır ve okyanus tabanındaki sırtların izleri bir [[:en:Baseball (ball)|beyzbol]] dikişine benzer görünmektedir. Böylece, okyanus ortası sırt sistemi, yaklaşık 65.000 km'ye (40.000 mi) ulaşan Dünya'daki en uzun dağ silsilesi.
5. satır:
Küresel Sistem
 
Dünyanın orta okyanus sırtları birbirine bağlı ve her [[:en:Ocean|okyanusun]] bir parçası olan tek bir küresel orta okyanus sırt sistemi olan Ocean Ridge'i oluşturuyor ve bu da onu dünyanın [[:en:List of mountain ranges#By length|en uzun]] [[:en:Mountain range|dağ sırası]] yapıyor. Sürekli dağ silsilesi 65.000&nbsp;km (40.400&nbsp;mi) uzunluğundadır ([[:en:Andes|And Dağları]], en uzun kıta dağ silsilesi birkaç kat daha uzun) ve okyanus sırt sisteminin toplam uzunluğu 80.000&nbsp;km (49.700&nbsp;mi) uzunluğundadır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://oceanservice.noaa.gov/facts/midoceanridge.html | başlık = | erişimtarihi = | tarih = | çalışma = | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090115124601/https://oceanservice.noaa.gov/facts/midoceanridge.html | arşivtarihi = 15 Ocak 2009 | ölüurl = no hayır}}</ref>
 
==Açıklama==
[[Dosya:World Distribution of Mid-Oceanic Ridges.gif|küçükresim|313x313pik|Okyanus ortası sırtların dünyadaki dağılımı.]]
At [[:en:Spreading center|yayılan merkezi]] bir okyanus ortası sırtta deniz tabanında derinliği yaklaşık 2,600 metre (8,500&nbsp;ft).<ref>{{Web kaynağı | url = https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780128130827 | başlık = | erişimtarihi = | tarih = | çalışma = | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200516151848/https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780128130827 | arşivtarihi = 16 Mayıs 2020 | ölüurl = no hayır}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|url=Searle, Roger, 1944– (2013-09-19). Okyanus ortası sırtlar . New York. ISBN 9781107017528. OCLC 842323181 .|başlık=|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> Sırt yanlarında deniz tabanının derinliği (veya bir taban seviyesinin üzerindeki bir orta okyanus sırtındaki bir yerin yüksekliği) yaşı ( derinliğin ölçüldüğü [[:en:Lithosphere|litosferin]] yaşı) ile ilişkilidir . '''[[:en:Seafloor depth versus age|Derinlik yaş ilişki]]''' bir litosferleri plakanın soğutulması ile modellenebilir <ref>{{Dergi kaynağı|url=Sclater, John G .; Anderson, Roger N .; Bell, M. Lee (1971-11-10). "Orta doğu Pasifik sırtlarının yükselmesi ve evrimi". Jeofizik Araştırmaları Dergisi .|başlık=|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|url=Parsons, Barry; Sclater, John G. (1977-02-10). "Okyanus tabanı batimetrisi ve ısı akışının yaşla değişiminin analizi". Jeofizik Araştırmaları Dergisi|başlık=|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> ya da [[doi:10.1016/0012-821X(74)90180-0|manto yarı-uzay]].<ref>{{Dergi kaynağı|url=Davis, EE; Lister, CRB (1974). "Ridge Crest Topografisinin Temelleri". Dünya ve Gezegensel Bilim Mektupları .|başlık=|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>  İyi bir yaklaşım, deniz tabanının, deniz tabanı çağının kare kökü ile orantılı olarak yayılan bir okyanus ortası sırtındaki bir yerde derinliğidir. [https://doi.org/10.1016%2F0012-821X%2874%2990180-0]  Çıkıntıların genel şekli [[:en:Wallace Pratt|Pratt isostacy]] : sırt eksenine yakın, okyanus kabuğunu destekleyen sıcak, düşük yoğunluklu manto vardır. Okyanus plakası, sırt ekseninden uzakta soğudukça, okyanus mantosu [[:en:Lithosphere|litosferi]] (kabuğun ile birlikte okyanus plakalarını içeren daha soğuk ve daha yoğun kısmı) kalınlaşır ve yoğunluk artar. Böylece daha eski deniz tabanının altında daha yoğun bir malzeme bulunur ve daha derindir.
 
''Yayılma oranı'' , bir okyanus havzasının deniz tabanının yayılması nedeniyle genişleme hızıdır. Oranlar, okyanus ortası sırtlara yayılan deniz manyetik anomalilerinin haritalanmasıyla hesaplanabilir. Bir sırt ekseninde ekstrüde edilmiş kristalize bazalt , uygun demir-titanyum oksitlerin [[:en:Curie point|Curie noktalarının]] altında soğudukça , bu manyetik alanlara Dünya'nın manyetik alanına paralel manyetik alan yönleri kaydedilir. Okyanus kabuğunda korunan alanın yönelimleri, zaman içinde [[:en:Earth's magnetic field|Dünya'nın manyetik alanının]] yönlerinin bir kaydını içerir . Alan, tarihi boyunca bilinen aralıklarla yönleri tersine çevirdiğinden, [[:en:Geomagnetic reversals|jeomanyetik ters çevrimlerin]] paterniokyanus kabuğunda yaşın bir göstergesi olarak kullanılabilir; kabuk yaşı ve sırt ekseninden uzaklığı göz önüne alındığında, yayılma oranları hesaplanabilir.<ref>{{Dergi kaynağı|url=Vine, FJ; Matthews, DH (1963). "Okyanus Sırtları Üzerinde Manyetik Anomaliler". Doğa . 199 (4897): 947-949'da açıklanmaktadır.|başlık=|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|url=Vine, FJ (1966-12-16). "Okyanus Tabanının Yayılması: Yeni Kanıt". Bilim . 154 (3755): 1405–1415. Ürün kodu : 1966Sci ... 154.1405V . doi : 10.1126 / science.154.3755.1405 . ISSN 0036-8075 . PMID 17821553 .|başlık=|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
19. satır:
== Volkanizma ==
 
Okyanus ortası sırtları aktif [[:en:Volcanism|volkanizma]] ve [[:en:Seismicity|sismisite gösterir]].Okyanus kabuğu, deniz tabanının yayılması ve plaka tektoniği süreçleri ile okyanus ortası sırtlarında sürekli bir 'yenileme' halindedir. Yeni magma sürekli olarak okyanus tabanına çıkar ve sırt eksenleri boyunca ve yakınındaki yarıklarda mevcut [[:en:Oceanic crust|okyanus kabuğuna]] girer . Deniz tabanının altındaki kabuğu oluşturan kayalar, sırtın ekseni boyunca en genç ve yaşları o eksene olan mesafe artmaktadır. Bazalt kompozisyonunun yeni magması , altta yatan [[:en:Earth's mantle|Dünya'nın mantosundaki]] [[:en:Igneous rock#Decompression|erime dekompresyonu]] nedeniyle eksende ve eksenin yakınında ortaya çıkar.<ref>{{Dergi kaynağı|url=Marjorie Wilson (1993). Magmatik petrogenez . Londra: Chapman & Hall. ISBN 978-0-412-53310-5.|başlık=|erişimtarihi=14 Mayıs 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> [[:en:Isentropic|izentropik]] kabarık katı manto malzemesi [[:en:Solidus (chemistry)|solidus]] sıcaklığını aşar ve erir. Kristalize magma , okyanus ortası sırt bazaltında '''MORB''' olarak bilinen yeni [[:en:Basalt|bazalt]] kabuğunu ve [[:en:Lower oceanic crust|alt okyanus kabuğunda]] [[:en:Gabbro|gabro]] altında oluşturur.<ref>{{Dergi kaynağı|url=Michael, Peter; Cheadle, Michael (20 Şubat 2009). "Kabuk Yapmak". Bilim . 323 (5917): 1017-18. doi : 10.1126 / science.1169556 . PMID 19229024 .|başlık=|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> Okyanus ortası sırt bazalt [[:en:Tholeiitic basalt|toleitik]] bir bazalttır ve [[:en:Incompatible element|uyumsuz elementlerde]] düşüktür.<ref>{{Kitap kaynağı|url=Hyndman, Donald W. (1985). Magmatik ve metamorfik kayaçların petrolojisi (2. baskı). McGraw-Hill.|başlık=|erişimtarihi=14 Mayıs 2020|tarih=|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=|isbn=}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-0-7167-2438-4|başlık=Blatt, Harvey ve Robert Tracy (1996). Petroloji (2. baskı). Özgür adam.|erişimtarihi=|tarih=|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=|isbn=|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20130617044546/http://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-0-7167-2438-4|arşiv-tarihiarşivtarihi=17 Haziran 2013|ölüurl=nohayır}}</ref> Magmatik ve volkanik ısı ile beslenen [[:en:Hydrothermal vent|hidrotermal menfezler]] okyanus yayılma merkezlerinde ortak bir özelliktir.<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://doi.org/10.1126%2Fscience.207.4438.1421|başlık=Spiess, FN; Macdonald, KC; Atwater, T .; Ballard, R .; Carranza, A .; Cordoba, D .; Cox, C .; Garcia, VMD; Francheteau, J. (1980-03-28). "Doğu Pasifik Yükselişi: Kaplıcalar ve Jeofizik Deneyleri". Bilim . 207 (4438): 1421-1433.|erişimtarihi=14 Mayıs 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=805-814. doi : 10.1038 / nrmicro1991 . ISSN 1740-1526 . PMID 18820700|başlık=Martin, William; Baross, John; Kelley, Deborah; Russell, Michael J. (2008-11-01). "Hidrotermal menfezler ve yaşamın kökeni". Doğa İncelemeleri Mikrobiyoloji . 6 (11):|erişimtarihi=14 Mayıs 2020|tarih=|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=|isbn=}}</ref><blockquote>Okyanus havzalarındaki kabukların çoğu 200 milyon yıldan daha azdır,<ref>{{Dergi kaynağı|url=|başlık=Larson, RL, WC Pitman, X. Golovchenko, SD Cande, JF. Dewey, WF Haxby ve JL La Brecque, Dünya Ana Kaya Jeolojisi, WH Freeman, New York, 1985.|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|url=|başlık=Müller, R. Dietmar; Roest, Walter R .; Royer, Jean-Yves; Gahagan, Lisa M .; Sclater, John G. (1997-02-10). "Dünyanın okyanus tabanının dijital izokronları". Jeofizik Araştırmaları Dergisi: Katı Toprak .|erişimtarihi=14 Mayıs 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> Dünya'nın [[:en:Age of the Earth|4.54 milyar]] yaşından çok daha gençtir . Bu gerçek, taşma sırasında Dünya'nın mantosuna litosfer geri dönüşüm sürecini yansıtır. Okyanus kabuğu ve litosfer sırt ekseninden uzaklaştıkça , alttaki manto litosferdeki peridotit soğur ve daha sert hale gelir. Kabuğu ve altındaki nispeten sert [[:en:Peridotite|peridotit]] , daha az sert ve viskoz [[:en:Asthenosphere|astenosferin]] üstünde bulunan [[:en:Oceanic lithosphere|okyanus litosferini]] oluşturur. </blockquote>
 
== <big>Sürüş mekanizmaları</big> ==
31. satır:
[[:en:Seafloor spreading|Deniz tabanının]] yayılma oranlarının artması (yani okyanus ortası sırtın genişleme oranı) küresel ( [[Östatik hareketler|östatik]] ) deniz seviyesinin çok uzun zaman dilimleri (milyonlarca yıl) boyunca yükselmesine neden olmuştur.<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://doi.org/10.1130%2F0016-7606%281978%2989%3C1389%3ARBEASS%3E2.0.CO%3B2|başlık=Pitman, Walter C. (1978-09-01). "Eustacy ve pasif sınırların stratigrafik dizileri arasındaki ilişki". GSA Bülteni . 89 (9): 1389-1403.|erişimtarihi=14 Mayıs 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/encyclopediaofoc0000unse/page/2599|başlık=Kilise, JA; Gregory, JM (2001). Okyanus Bilimleri Ansiklopedisi . sayfa 2599-2604|erişimtarihi=|tarih=|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=|isbn=}}</ref> Artan deniz tabanı yayılması, okyanus ortası sırtın genişleyeceği ve okyanus havzasında daha fazla yer kapladığı, ortalama derinliği azaltılmış daha geniş bir sırt oluşturacağı anlamına gelir. Bu, üstteki okyanusun yerini alır ve deniz seviyelerinin yükselmesine neden olur.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://doi.org/10.1007%2F978-1-4020-4411-3_206|başlık=Miller, Kenneth G. (2009). "Deniz Seviyesi Değişimi, Son 250 Milyon Yıl". Paleoklimatoloji Ansiklopedisi ve Eski Ortamlar . Yer Bilimleri Serisi Ansiklopedisi. Springer, Dordrecht. s. 879-887.|erişimtarihi=|tarih=|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=|isbn=}}</ref>
 
[[:en:Sea level rise|Deniz Seviyesi değişikliği]] diğer faktörlere bağlı olabilir ( [[:en:Thermal expansion|ısıl genleşme]] , buz erimesi ve [[:en:Mantle convection|manto konveksiyonu]] oluşturma ve [[:en:Dynamic topography|dinamik topografya]]).<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://doi.org/10.1126%2Fscience.1151540|başlık=Muller, RD; Sdrolias, M .; Gaina, C .; Steinberger, B .; Heine, C. (2008-03-07). Msgstr "Uzun Vadeli {{subst: lc: Deniz}} - Okyanus Havzası Dinamikleri Nedeniyle Hareket Eden Seviye Dalgalanmaları". Bilim . 319 (5868): 1357-1362.|erişimtarihi=14 Mayıs 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> Bununla birlikte, çok uzun zaman dilimleri boyunca, okyanus havzalarının hacmindeki değişikliklerin bir sonucu olarak, bu da okyanus ortası sırtlar boyunca yayılan deniz tabanının oranlarından etkilenmektedir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/B012227430X002555|başlık=Kominz, MA (2001). "Jeolojik Zamana Göre Deniz Seviyesi Değişimleri" . Okyanus Bilimleri Ansiklopedisi . San Diego: Akademik Basın. sayfa 2605-2613|erişimtarihi=|tarih=|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=|isbn=|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20180607130958/https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/B012227430X002555|arşiv-tarihiarşivtarihi=7 Haziran 2018|ölüurl=nohayır}}</ref>
 
[[:en:Cretaceous|Kretase Dönemi]] (144-65 Ma) sırasında meydana gelen yüksek deniz seviyesi, termal genişleme ve buz tabakalarının kendi başlarına bulunmaması, deniz seviyelerinin bugünden 100-170 metre daha yüksek olduğu gerçeğini açıklayamadığı için sadece plaka tektoniğine atfedilebilir.
38. satır:
Okyanus ortası sırtlara yayılan deniz tabanı küresel ölçekte bir iyon değişim sistemidir.<ref>{{Dergi kaynağı|url=|başlık=Stanley, SM ve Hardie, LA, 1999. Hiperkalsifikasyon: paleontoloji plaka tektoniği ve jeokimyayı sedimantolojiye bağlar. Bugün GSA , 9 (2), s. 1-7.|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>  yayma merkezlerinde hidrotermal delikleri çeşitli miktarlarda tanıtmak [[:en:Iron|demir]] , [[:en:S|kükürt]] , [[:en:Manganese|manganez]] , [[:en:Silicon|silikon]] okyanus kabuk içine geri bunlardan bazıları okyanus içine ve diğer elementlerin. Mantodan volkanizmaya eşlik eden bir izotop olan helyum-3 , hidrotermal menfezler tarafından yayılır ve okyanus içindeki tüylerde tespit edilebilir.<ref>{{Dergi kaynağı|url=|başlık=Lupton, J., 1998. Pasifik Okyanusunda hidrotermal helyum tüyleri. Jeofizik Araştırmaları Dergisi: Oceans , 103 (C8), s.15853-15868.|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
[[Dosya:MgCaRatioChanges.jpg|küçükresim|Okyanus ortası sırtlarında magnezyum / kalsiyum oranı değişimi.]]
Hızlı yayılma oranları okyanus ortası sırtını genişletecek ve deniz suyu ile bazalt reaksiyonlarının daha hızlı gerçekleşmesine neden olacaktır. Magnezyum / kalsiyum oranı daha düşük olacaktır, çünkü deniz suyundan daha fazla magnezyum iyonu çıkarılır ve kaya tarafından tüketilir ve kayadan daha fazla kalsiyum iyonu çıkarılır ve deniz suyuna bırakılır. Sırt kretindeki hidrotermal aktivite, magnezyumun giderilmesinde etkilidir.<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://doi.org/10.1126%2Fscience.1182252|başlık=Coggon, RM; Teagle, DAH; Smith-Duque, CE; Alt, JC; Cooper, MJ (2010-02-26). "Orta Okyanus Sırtı Yan Kalsiyum Karbonat Damarlarından Geçmiş Deniz Suyu Mg / Ca ve Sr / Ca'nın Yeniden Yapılandırılması". Bilim . 327 (5969): 1114–1117.|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>  Düşük bir Mg / Ca oranı, düşük Mg kalsit polimorflarının [[:en:Calcium carbonate|kalsiyum karbonatın]] çökelmesini destekler.<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://doi.org/10.1130%2F0091-7613%281997%29025%3C0085%3AIOTAMC%3E2.3.CO%3B2|başlık=Morse, John W .; Wang, Qiwei; Tsio, Mai Yin (1997). "Sıcaklık ve Mg: Ca oranının CaCO3 üzerindeki etkileri deniz suyundan çökelir". Jeoloji . 25 (1): 85.|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|url=https://www.geosociety.org/gsatoday/archive/9/2/pdf/i1052-5173-9-2-1.pdf|başlık=Hardie, Lawrence; Stanley, Steven (Şubat 1999).|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20161017214124/http://www.geosociety.org/gsatoday/archive/9/2/pdf/i1052-5173-9-2-1.pdf|arşiv-tarihiarşivtarihi=17 Ekim 2016|ölüurl=nohayır}}</ref>
 
Okyanus ortası sırtlarında yavaş yayılma ters etkiye sahiptir ve aragonit ve yüksek Mg kalsit polimerik kalsiyum karbonat çökelmesini destekleyen yüksek Mg / Ca oranıyla sonuçlanacaktır .
 
Deneyler, modern yüksek Mg kalsitli organizmaların çoğunun, geçmiş kalsit denizlerinde düşük Mg kalsitinin olacağını göstermektedir,<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2004Geo....32..981R|başlık=Ries, Justin B. (2004-11-01). "Ortam Mg / Ca oranının kalkerli deniz omurgasızlarında Mg fraksiyonlanması üzerine etkisi: Okyanus Mg / Ca oranının Phanerozoik üzerine kaydı". Jeoloji . 32 (11)|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20200803234707/https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2004Geo....32..981R|arşiv-tarihiarşivtarihi=3 Ağustos 2020|ölüurl=nohayır}}</ref> bir organizmanın iskeletindeki Mg / Ca oranının, içinde bulunduğu deniz suyunun Mg / Ca oranına göre değiştiği anlamına gelir. yetiştirilen.
 
Resif inşa eden ve tortu üreten organizmaların mineralojisi bu nedenle oranı deniz tabanının yayılma oranı tarafından kontrol edilen okyanus ortası sırtında meydana gelen kimyasal reaksiyonlarla düzenlenir. {{Temiz}}
 
[[Dosya:oceanic spreading.svg|thumbküçükresim|sağ|300px|Levhaların magmaya doğru tekrar batması ve Sırtların oluşumunu göstermektedir.]]
 
<br />
 
==Tarihçe==
[[Dosya:World Distribution of Mid-Oceanic Ridges.gif|sağ|300px|thumbküçükresim|Dünyada bulunan okyanus ortası sırtları; [[USGS]]]]
 
===Keşif===
64. satır:
[[:en:Alfred Wegener|Alfred Wegener]] 1912'de [[:en:Continental drift|kıtasal sürüklenme]] teorisini önerdi . "Orta Atlantik Sırtı ... yayıldıkça Atlantik'in zemini sürekli yırtılmakta ve taze, nispeten akışkan ve "sıcak sima derinlikten yükseliyor".<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://doi.org/10.1130%2F0091-7613%281981%299%3C25%3AMCOEDA%3E2.0.CO%3B2|başlık=Jacoby, WR (Ocak 1981). "1912'de Alfred Wegener'in öngördüğü modern yer dinamiği kavramları". Jeoloji .|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> Ancak, Wegener geç dönem eserlerinde bu gözlemi takip etmedi ve nasıl açıklamak için bir mekanizma olmadığı için, onun teorisi jeologlar tarafından görevden alındı kıtalar okyanus güçlükle ilerlemek olabilir [[:en:Crust (geology)|kabuk]] ve teori büyük ölçüde unutulmuş oldu.
 
1950'lerde okyanus ortası sırtının dünya çapında keşfinin ardından jeologlar yeni bir görevle karşılaştılar: böylesine muazzam bir jeolojik yapının nasıl oluşabileceğini açıklamak. 1960'larda jeologlar deniz tabanının yayılması için mekanizmalar keşfettiler ve önermeye başladılar . Okyanus ortası sırtları keşfi ve deniz tabanında süreci için izin verilen yayılma Wegner'in teorisi o okyanus kabuğunun hareketi yanı sıra kıtaları dahil olacak şekilde genişletilecek.<ref>{{Dergi kaynağı|url=http://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/seafloor-spreading/|başlık=Toplum, National Geographic (2015-06-08). msgstr "deniz tabanı yayılıyor" . National Geographic Topluluğu . Erişim tarihi: 2017-04-14|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20190726011242/https://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/seafloor-spreading/|arşiv-tarihiarşivtarihi=26 Temmuz 2019|ölüurl=nohayır}}</ref>  Levha tektoniği deniz tabanının yayılması için uygun bir açıklamadır ve plaka tektoniklerinin jeologların çoğunluğu tarafından kabul edilmesi jeolojik düşünmede büyük bir [[:en:Paradigm shift|paradigma değişikliğine]] yol açmıştır.
 
Dünya'nın okyanus ortası sırtları boyunca her yıl bu süreçle 2.7&nbsp;km <sup>2</sup> (1.0 metrekare) yeni deniz tabanı oluştuğu tahmin edilmektedir .<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00149322/file/Cogn-_et_al-2006-Geochemistry%2C_Geophysics%2C_Geosystems.pdf|başlık=Cogné, Jean-Pascal; Humler, Eric (2006). "Küresel deniz tabanı üretim hızında trendler ve ritimler: DENİZE AİT ÜRETİM ORANI" (PDF) . Jeokimya, Jeofizik,|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=|arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20200804022952/https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00149322/file/Cogn-_et_al-2006-Geochemistry%2C_Geophysics%2C_Geosystems.pdf|arşiv-tarihiarşivtarihi=4 Ağustos 2020|ölüurl=nohayır}}</ref> 19 ila yaklaşık km 7&nbsp;km (4.3 mil), bu miktarlar bir kabuk kalınlığı ile <sup>3</sup> , her yıl oluşan yeni okyanus kabuğunun (4.6 cu mil). {{Temiz}}
 
<gallery>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Okyanus_ortası_sırtı" sayfasından alınmıştır