Ohranka: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) k düzeltme |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
||
1. satır:
[[Dosya:Okhranka group photo.jpg|sağ|
'''Ohranka''' veya '''Kamu Güvenliğinin ve Düzeninin Korunması Departmanı''' ([[Rusça]]sı: ''Отделение по охранению общественной безопасности и порядка''), Rusya’da Ohranka denilir, 19. ve 20. yüzyılda [[Rus Çarlığı]]nda bağlı gizli polis servisidir.
== Genel bakış ==
Kurum siyasi terör ve sol devrimci akımlara karşı kurulmuştu.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/426484/Okhranka#275729.hook |başlık=Ohranka Britannica Online |erişimtarihi=19 Mart 2009 |
Kurum devrimci faaliyetleri izlemek için her türlü yönteme başvurmaktaydı; gizli baskınlar yapılıyor, örgütlerin içine ajanlar sokuluyor, kişisel mektuplar okunuyordu. Ohranka’nın faaliyetlerine Dışişleri Bakanlığı da kolaylık sağlıyor ve yurt dışı görevlere ajanlar farklı kimliklerle yollanıyordu. Bilinen en başarılı Ohranka ajanları arasında Jacob Zhitomirsky<ref>Önde gelen bir Bolşevik ve [[Vladimir Lenin|Lenin]]’in dostluğunu kazanmış ajan</ref>, [[Yevno Azef]]<ref>[[Sosyalist Devrimci Parti]] yönetimine kadar yükselmiş olan ajan</ref>, [[Roman Malinovski]] <ref>Bolşeviklerin Merkez Komitesine kadar yükselen ajan</ref> ve Dmitry Bogrov<ref>Çarlık Başbakanı [[Pyotr Stolipin]]’i 1911 yılında öldüren anarşist, aynı zamanda Ohranka ajanıydı.</ref> sayılabilir.
12. satır:
== Tarihçe ==
[[Dosya:18951200-lenin-karteikarte-ochrana.jpg|sağ|
İlk özel güvenlik birliği 1866 yılında Çar [[II. Aleksandr (Rusya)|II. Aleksandr]]’a yapılan başarısız suikast girişiminden sonra kurulur. Birlik 12 kişiden oluşmaktaydı. 6 Ağustos 1880 günü çara karşı yeniden yapılan ve yine başarısız olan suikast teşebbüsünden sonra ise İçişleri Bakanlığına bağlı olarak Devlet Polis Departmanı kurulur.<ref>Alınan bütün önelmlere rağmen II.Aleksandr bir suikast sonucu öldürülecektir.</ref>
19. satır:
20.yüzyılın başıyla beraber sosyalist hareketin Rusya’da yükselişe geçmesiyle beraber güvenlik kuvvetleri yeni döneme ayak uydurabilmek için güçlerini merkezi olarak birleştirecektir. [[Sosyalist Devrimci Parti]] SR’ların İçişleri Bakanı Dmitry Sipyagin’i 1902’de öldürmesiyle beraber yeni bakan Vyaçeslav von [[Plehve]] gizli servislerin yetkilerini artıracaktır.
[[Dosya:Stalin's Mug Shot.jpg|200px|sol|
1904 yılında Plehve’nin öldürülmesiyle beraber başa gelen [[Pyotr Stolipin]], [[Rus Devrimi (1905)|1905 Devriminin]] patlak vermesiile birlikte gizli servisin yetki alanını genişleterek tüm ülke çapında yaygınlaştırır.
29. satır:
== İşkence kullanımı ==
[[Dosya:1912 genrich jagoda kartei orchrana.jpg|175px|
Bazı tarihçiler 19.yüzyılda Rusya’da yapılan reformlara rağmen işkencenin tamamen kaldırılmadığını ve Ohranka tarafından uygulandığını iddia ederler.<ref>Malcolm D. Evans, Rod Morgan (1999) P''reventing Torture'', Oxford University Press. s. 13 ISBN 0-19-826257-4</ref> Ohranka’nın gelişigüzel tutuklamalar ve işkencelerle istihbarat topladığı da iddia edilir. Çarlık rejiminin devrilmesinden sonra başa geçen [[Bolşevikler]] Ohranka’nın [[Varşova]], [[Riga]], [[Odessa]] gibi birçok merkezde işkencehaneleri bulunduğunu açıklayacaklardı.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.marxists.org/archive/serge/1926/repression/ch1b.htm |başlık=Marxist.org sitesinde Ohranka |erişimtarihi=19 Mart 2009 |
== Kaynakça ==
| |||