Şaduf: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
4 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
Etiket: Elle geri alma
k düzeltme
2. satır:
[[Dosya:Egypt.KomOmbo.Shaduf.01.jpg|küçükresim| [[Kom Ombo]], [[Mısır|Mısır'da]] Shaduf. ]]
[[Dosya:Журавель_у_Байдівці.jpg|küçükresim| Baidivka, [[Ukrayna]] 'da shaduf . ]]
'''Şaduf''', '''seren'''<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=yKk6AQAAIAAJ&q=seren+%C5%9Faduf&dq=seren+%C5%9Faduf&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwiJ86_HiYHpAhUd6aYKHXJlAPQQ6AEIKDAA|başlık=Instanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü dergisi|erişimtarihi=|tarih=1951|sayı=1-6. sayılar|sayfa=27|çalışma=|yayıncı=Instanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü}}</ref> veya '''tapındırık''', bir [[sulama|su]] [[Alet|aracıdır]]. Alet, MÖ 3000'den beri [[Mezopotamya]]lılar tarafından<ref>{{Kitap kaynağı|isbn=9789048190911|başlık=The Genius of Archimedes -- 23 Centuries of Influence on Mathematics, Science and Engineering|url=http://books.google.com/books?id=65Pz4_XJrgwC&printsec=frontcover&dq=isbn:9789048190911&hl=&cd=1&source=gbs_api|dil=İngilizce|yazar1=S. A. Paipetis|yazar2=Marco Ceccarelli|tarih=25 Mayıs 2010|yayıncı=Springer Science & Business Media}}</ref>, MÖ 2000'de [[Antik Mısır]]lılar tarafından<ref>{{Kitap kaynağı|isbn=9781404205604|url=https://books.google.com/books?id=bGMyBTS0-v0C&pg=PA27|başlık=The Technology of Mesopotamia|dil=İngilizce|yazar1=Graham Faiella|tarih=15 Ocak 2006|yayıncı=The Rosen Publishing Group, Inc|erişim-tarihi=20 Nisan 2020|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200103045623/https://books.google.com/books?id=bGMyBTS0-v0C&pg=PA27|arşiv-tarihi=3 Ocak 2020|ölüurl=nohayır}}</ref> ve daha sonra [[Girit uygarlığı|Minos Uygarlığı]], [[Çin]] (MÖ 1600) tarafından [[sulama]]da kullanılan bir [[kaldıraç]] mekanizmasına sahip erken [[vinç]] benzeri bir alettir.<ref name="YannopoulosLyberatos2015">{{Dergi kaynağı|başlık=Evolution of Water Lifting Devices (Pumps) over the Centuries Worldwide|yazarlar=Yannopoulos|sayı=12|sayfalar=5031–5060|çalışma=Water|yıl=2015|cilt=7}}</ref> Sulama, havzaları, hendekleri, duvarları, kanalları ve su yollarını kullanarak ekinleri sulamanın bir yoludur. Shadoof nehir veya gölden karaya veya başka bir nehir veya göle suyu kaldırmak için kullanıldı. Ucuna kova takılı uzun bir direğe benzer.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.amazon.com/The-Penguin-History-World-Edition/dp/1846144434|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişim-tarihi=20 Nisan 2020|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20160305164704/http://www.amazon.com/The-Penguin-History-World-Edition/dp/1846144434|arşiv-tarihi=5 Mart 2016|ölüurl=nohayır}}</ref> Hala [[Afrika]] ve [[Asya|Asya'nın]] birçok bölgesinde kullanılır ve [[Hindistan|Hindistan'ın]] kırsal bölgelerinde, [[Ganj Nehri|Ganj]] ovasının "''dhenki''" olarak adlandırıldığı [[Bhojpuri]] kuşağında olduğu gibi çok yaygındır.
 
Shadoof, boyunun bir ucundan yaklaşık beşte biri kadar uzaklıkta uzun bir direk veya dal asılı dik bir çerçeveden oluşur. Bu kutbun uzun tarafının ucunda bir [[kova]], [[deri]] bir çanta veya [[Asfalt|bitüm]] kaplı kamış bir [[sepet]] asılıdır. Kova, bazen düzgün olmayan bir tabana veya derinin üst kısmı açılabilen bir parçaya sahip şekilde birçok farklı tarzda yapılabilir. Bu, suyun elle boşaltması yerine anında dağıtılmasını sağlar. Kısa uç, levyenin karşı kuvveti olarak iş gören bir ağırlık (kil, taş veya benzeri) taşır. Doğru dengelendiğinde, karşı ağırlık yarım dolu kovayı destekler böylece boş kova az bir kuvvetle aşağıdaki suya doğru bırakılır ama dolu kova gene aynı az kuvvetle yukarı çekilir.
9. satır:
 
== İsimlendirme ==
Seren, Arapça'da شادوف (''šādūf);'' [[İngilizce]]'de ''swape''<ref>{{Web kaynağı|url=http://dictionary.reference.com/browse/swape|başlık=Definition of "Swape"|erişimtarihi=25 Nisan 2007|arşivtarihi=3 Ekim 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20081003092821/http://dictionary.reference.com/browse/swape|çalışma=Webster's Revised Unabridged Dictionary|yayıncı=MICRA Inc.|ölüurl=nohayır}}</ref>'', counterpoise lift, well pole, well sweep'' veya ''sweep;''<ref>Knight, Edward Henry. <nowiki>''</nowiki>Knight's American mechanical dictionary<nowiki>''</nowiki>. Vol. 3. New York, Hurd and Houghton: Riverside Press, 1877. 2,468. Print.</ref> [[Çince]]'de ise ''Jiégāo'' olarak adlandırılır. Alet Macaristan'ın [[Büyük Macaristan Ovası|Büyük Ovaları'nda]] yaygın olarak kullanılır, burada ''"gémeskút"'' olarak bilinir (anlamı: "[[Balıkçılgiller|heron]] kuyuları") ve bölgenin sembolü olarak kabul edilir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.hnp.hu/index_en.php |başlık=Hortobágy National Park |erişimtarihi=20 Nisan 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20140915062620/http://www.hnp.hu/index_en.php |arşiv-tarihi=15 Eylül 2014 |ölüurl=yesevet }}</ref> Serenin [[Grekçe|Antik Yunanca'da]] adı ''kēlōn'' ({{Dil|el|κήλων}}) veya ''kēlōneion'' ({{Dil|el|κηλώνειον}}) olup, bu terim לוןילון şekliyle [[Talmud İbranicesi]]'ne alıntılanmıştır.<ref>[https://he.m.wiktionary.org/wiki/קילון wiktionary.org/wiki/קילון]</ref>
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Şaduf" sayfasından alınmıştır