Meşrutiyet: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →top: yazım düzenleme, değiştirildi: Meclis-i Mebusan → Meclis-i Mebûsan |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
||
5. satır:
{{Hükûmet biçimleri}}
{{Yürütme erki}}
'''Meşrutiyet''', '''meşruti monarşi''', '''anayasal monarşi''', '''anayasal tekerki''' ya da '''parlamenter monarşi''', hükümdarın yetkilerinin anayasa ve halk oyuyla seçilen meclis tarafından kısıtlandığı yönetim biçimi. Arapça şart kökünden türemiş olan meşrutiyet 19. asırdan itibaren Osmanlı Devleti'nde meclisli saltanat-hilafet anlamında kullanılmıştır. Daha genel ifadesiyle; meşrutiyet, bir hükümdarın başkanlığı altında [[parlamento]] yönetimine dayanan yönetim biçimidir.<ref name="m">{{Web kaynağı | soyadı1 = Hanioğlu | ad1 = M. Şükrü | başlık = Meşrutiyet | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/mesrutiyet | website = TDV İslam Ansiklopedisi | yayıncı = TDV İslam Ansiklopedisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190725060235/https://islamansiklopedisi.org.tr/mesrutiyet | arşivtarihi = 25 Temmuz 2019 | erişimtarihi = 17 Mart 2020 | ölüurl =
Tarihi çağlarda pek çok örneği verilebilirse de(senato-imparator ikilemindeki Roma, İtalyan şehirleri gibi) İngiltere'de 1215 yılında [[Magna Carta]] ile kurulan siyasi düzen tarihteki ilk meşruti monarşi rejimi olarak anılır. Fransa'da 1830 Devrimi'nden sonra kurulan ''Anayasal Monarşi'', cumhuriyet ile mutlak krallık arasında bir "orta yol" olarak benimsenmiştir. Osmanlı Devlet hayatında özellikle Abdülaziz döneminde nazırlık yapmış mısır hıdiv ailesinden Mustafa Fazıl Paşa tarafından padişaha yazılan bir mektupta anayasal monarşi anlamında nizam-ı serbestane kelimesi geçmiştir., bu tabir sonraları yerini daha islami bir meşrutiyet tabirine bırakmış ve usul-i meşveret denmiştir. Özellikle 1876'ya giderken; ulemanın da bu kavrama ısındığı ve usul-i meşveret tabirinin bir siyasi hamle olduğu görülüyor.<ref name="m"/>
| |||