Zerdüştçülük: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) k düzeltme |
14 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7 |
||
1. satır:
'''Zerdüştçülük''', '''Zerdüştîlik''' ya da '''Mecûsîlik''', günümüzden 3500 yıl önce [[Zerdüşt]] tarafından İran'da kurulan, yaklaşık MÖ 6. yüzyıldan MS 7. yüzyıla kadar 3 büyük [[Pers İmparatorluğu]]'nun dini olan, içerisinde [[Düalizm|düalist]] ve [[Eskatoloji]]k inanışın ilk örneklerini barındıran, dünyanın en eski [[Tektanrıcılık|tek tanrıcı]] vahiy dini.<ref>Xanna Omerxali, Avesta- Zerdüştilerin Kutsal Metinleri, Avesta Yayınları, Doğu Rüzgarı Dizisi, s. 9</ref> Bu dine inananlar [[Zerdüştçü]] olarak adlandırılıyor olup bedenen öldükten sonra dirilip [[Ahura Mazda]]'nın huzuruna çıkacaklarına ve orada sorgulanacaklarına inanırlar.
Bu dinin kutsal metni [[Avesta]]'dır ve ilk olarak [[Avestaca]] dilinde yazılmıştır.<ref name="skjarvo">{{kitap kaynağı |ad1=Prods Oktor |soyadı1=Skjærvø |başlık=Introduction to Zoroastrianism |tarih=2005 |url=https://sites.fas.harvard.edu/~iranian/Zoroastrianism/zorocomplete.pdf |yayıncı=Harvard University |yer=Cambridge |erişim-tarihi=26 Temmuz 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20180825055624/https://sites.fas.harvard.edu/~iranian/Zoroastrianism/zorocomplete.pdf |arşiv-tarihi=25 Ağustos 2018 |ölüurl=
Günümüzde dinin doğduğu ülke olan İran'da yalnızca yaklaşık 30.000 zerdüşti bulunurken, en fazla zerdüştinin yaşadığı diaspora ülke Hindistan'dır. İran'ın islam ordularınca fethedilmesinden sonra ülkeyi terk ederek [[Hindistan]]'a yerleşen bu topluluğa, coğrafi kökenlerine ithafen [[Parsiler|Parsi]] denir.<ref>Paula R. Hartz, World Religions "Zoroastrianism", s. 10.</ref>[[Dosya:Naqsh i Rustam. Investiture d'Ardashir 1.jpg|thumb|250x250px|Ahura Mazda (sağda) [[I. Ardeşir]]'e (solda) kraliyet halkası veriyor, MÖ 3.yy]]
81. satır:
== Temel ibadetler ==
Zerdüştiler [[ateş]]e tapmazlar, ancak ateşi yüceltirler onu [[kıble]] kabul ederek ateş önünde dua ederler.<ref name="auhf.ankara.edu.tr">{{Web kaynağı |url=http://auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-1968-25-01-02/AUHF-1968-25-01-02-Can.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Haziran 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120711065649/http://auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-1968-25-01-02/AUHF-1968-25-01-02-Can.pdf |arşivtarihi=11 Temmuz 2012 |ölüurl=
Zerdüştler'in dînî törenlerinde ateşin önünde ayinler yapmalarının sebebi, ateşin karanlığı önlemesidir, zîrâ Zerdüşt inancına göre, kötülük karanlıkla özdeşleşmiştir.
91. satır:
Yahudilerin [[Babil sürgünü]]nde Zerdüşt inançlarından etkilendikleri ve bâzı inançların Yahudi, Hıristiyan ve İslâm kültürlerine Zerdüştlükten geçtiği düşünülmektedir;
Zerdüşt'ün anası on beş yaşında bir '''bakire''' iken, bir ışık hüzmesinin ziyaretine uğrayarak hâmile kalmıştır.<ref name="auhf.ankara.edu.tr"/> Ayrıca ilk kez müritleri ile su üzerinde yürüyen, [[mirac]]a çıkan, tanrı ile yüz yüze görüşen, ölmeden Cennet ve Cehennem'i gören [[Zerdüşt]]ün kendisidir. Zerdüştlük inancına göre Cehennem üzerinde kurulu olan [[sırat|Sinvat]] (Çinvat) köprüsünden geçilerek Cennet'e ulaşılır.<ref name="auhf.ankara.edu.tr"/> Ancak Cehennem'de üç gün kalınarak günahlardan temizlenilmesi gerekecektir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.dunyadinleri.com/mazdaizm.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Haziran 2012 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20120725085556/http://www.dunyadinleri.com/mazdaizm.html |arşiv-tarihi=25 Temmuz 2012 |ölüurl=
Kurtarıcı beklentisi birçok dini inançta temel karakterdir. Zerdüştlükte ise beklenen kurtarıcı birçok özellikleri ise İsa Mesih ile benzer özellikler taşır; " Ölülerin dirilişi ve ve son yargılama ile bitecek 4. devrede temiz bir bakireden Zerdüşt doğar ve O'nun tebliğinin tesiri 10 asır sürer. Daha sonra zamanla dünyanın umumi ahlaki durumu kötüleşecektir. Zerdüştten sonra 2.bin yılda Zerdüşt neslinden bir peygamber gelecek ve bu durum 3. binyılda da devam edecektir." <ref>Orhan Gökdemir, Din ve Devrim s 105</ref>
109. satır:
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
* {{İng}} [http://www.sacred-texts.com/zor/sbe04/sbe0404.htm/ Zend Avesta Formasyonu]
* {{İng}} [http://www.bbc.co.uk/religion/religions/zoroastrian/worship/worship.shtml/ Zerdust Ibadeti]
== Dış bağlantılar ==
{{Commons kategori|Zoroastrianism}}
* {{İng}} [http://www.avesta.org/ Zerdüştlük arşivleri]
* {{İng}} [http://www.dunyadinleri.com/ www.dunyadinleri.com Dunyadinleri.Com Tüm dinlerin türkçe buluşma adresi]
* {{İng}} [http://www.zoroastrianism.com/ Zerdüştlük]
* {{İng}} [http://www.sacred-texts.com/zor/ Zerdüştlük kutsal metinleri]
* [https://archive.today/20130429075904/http://tr.qantara.de/wcsite.php?wc_c=15051 İran'da Zerdüştiler: Gittikçe küçülen bir cemaat...]
|