Vikipedi

Moon tarikatı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.729 değişiklik
k Bot: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Lalld (mesaj | katkılar)
30 değişiklik
k Ek bilgi eklenildi ve küçük düzeltmeler yapıldı.
1. satır:
=== <big>'''Genel Bilgi'''</big> ===
'''Moon tarikatı''', 1954 yılında [[Kuzey Kore]]'den [[Güney Kore]]'ye kaçan rahip [[Sun Myung Moon]] tarafından kurulan, dünyada Moon liderliğinde bir [[teokrasi]] kurulmasını ve herkesin [[Korece]] konuşmasını amaçlayan bir [[tarikat]]tır. Ayrıca '''Birleşme Kilisesi''' '''(İngilizce olarak Unification movement)''' olarak bilinen '''Birleşme hareketi,''' üyelerine "Moonie" denen dünya çapında bir yeni dini harekettir. Resmi olarak 1954 yılında [[Moon tarikatı|Dünya Hristiyanlığının Birleşmesi için Kutsal Ruh Derneği]] adı altında [[Güney Kore|Güney Kore'nin]] [[Seul]] kentinde kurulmuştur. Moon tarikatı ve üyeleri; iş, eğitim, politik ve diğer organizasyon türleri de dahil olmak üzere diğer ilgili kuruluşları kurdu, sahiplendi ve destekledi. Bu tarikat çok fazla tartışmaya yol açtı ve tehlikeli bir kült olarak adlandırıldı. İnançları Yahudi ve Hıristiyan alimler tarafından eleştirilmesinin yanı sıra [[Antikomünizm|anti-komünizm]] ve [[Kore'nin yeniden birleşmesi|Kore'nin yeniden birleşmesine]] olan desteği ile siyasete katılımı eleştirildi.
 
6. satır:
Ayrıca [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]’de resmi dini mezhep statüsündedir. Sun Myun Moon, gençliğinde [[İsa]]'nın kendisine gözükerek, kendisini mesih seçtiğini ve eşiyle birlikte günahsız ve insanoğlunun gerçek ebeveynleri olduklarını, İsa'nın yarım bıraktığı işleri tamamladığı iddiası içindedir. Rahip Sun Myung Moon ve eşi Hak Ja Han, Birleşme hareketinin üyeleri tarafından "Gerçek Baba" ve "Gerçek Anne" ve toplu olarak "Gerçek Ebeveynler" olarak görülür. Ve ayrıca üyeler, [[İsa|İsa'nın]] 1936'da [[Paskalya|Paskalya Günü'nde]] Mun Yong-myeong'a (doğum adı) göründüğüne ve ondan çarmıha gerildikten sonra yarım kalan işi tamamlamasını istediğine inanıyor. Bir süre dua edip düşündükten sonra Moon, görevi kabul etti ve daha sonra adını Mun Son-myong (Moon Sun-myung veya Sun Myung Moon) olarak değiştirdi. Üyeleri her pazar sabahı liderleri ve Güney Kore için dua etmektedirler.
 
=== <big>Popüler Terminoloji</big> ===
Sun Myun Moon, başlangıçta ayrı veya farklı bir mezhep veya organizasyon oluşturma niyetinde değildi ve takipçiler grubuna 1954'e kadar resmi bir isim vermedi. Gayri resmi adı olan "Birleşme Kilisesi" (Korece: ''Tongilgyo'' ); grup üyeleri, halk ve haber medyası tarafından yaygın olarak kullanıldı. ''[[Moonie (takma ad)|Moonie]]'' kelimesi, ilk kez 1974'te [[Amerika Birleşik Devletleri|Amerikan]] medyası tarafından kullanıldı. Bu kelimeyi birleşme hareketi üyeleri, Moon'un kendisi, [[Birleşme İlahiyat Semineri]] başkanı David Kim <ref name="shupe">{{Kitap kaynağı|başlık=Religion, Mobilization, and Social Action|sayfalar=197, 213, 215|yayıncı=Praeger|yıl=1998|isbn=978-0-275-95625-7}}</ref> ve Moon'un yardımcısı ve [[Kore'nin Küçük Melekler Çocuk Halk Balesi|Kore Küçük Melekler Çocuk Halk Balesi'nin]] başkanı [[Bo Merhaba Pak|Bo Hi Pak'ın da]] kullandı.1980 ve 1990'larda [[Amerika Birleşik Devletleri Birleşme Kilisesi|Amerika Birleşik Devletleri'nin Birleşme Kilisesi]], kelimenin medya tarafından kullanılmasına karşı kapsamlı bir halkla ilişkiler kampanyası yürüttü. Diğer bağlamlarda bu kelime hala nadiren de olsa kullanılır ve her zaman aşağılayıcı olarak kabul edilmez. 2018 yılına gelindiğinde "Birleşme Hareketi" terimi yaygın olarak kullanılmaya başlanıldı.
 
=== <big>Tarih</big> ===
[[Dosya:Rev._Sun_Myung_Moon_speaks,_Las_Vegas,_NV,_USA_on_April_4,_2010.png|bağlantı=https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Rev._Sun_Myung_Moon_speaks,_Las_Vegas,_NV,_USA_on_April_4,_2010.png|küçükresim|Birleşme Hareketi'nin kurucusu [[Sun Myung Moon]], 2010 yılında [[Las Vegas Vadisi|Las Vegas Vadisi'nde]] halka açık bir konuşma yapıyor]]
25 Şubat 1920 ([[Ay takvimi|geleneksel Ay takvimine]] göre 6 Ocak) tarihinde, Sun Myung Moon, Moon-Myeong Yong günümüz Sangsa-ri(上思里), Deogun-Myon, Jeongju-gun, [[Kuzey Pyongan|Kuzey P'yŏng'an]] 'da Kore'nin Japon egemenliğinde olduğu zamanda doğdu.1930 yılı civarında, geleneksel [[Konfüçyüsçülük|Konfüçyüsçü]] inançları takip eden Moon'un ailesi [[Hristiyanlık|Hristiyanlığa]] döndü ve daha sonra Pazar okulunu öğrettiği [[Presbiteryenlik|Presbiteryen Kilisesi'ne]] katıldı.
23. satır:
Moon'un ''[[Moon tarikatı|İlahi İlke olarak]]'' adlandırılan öğretileri ilk olarak ''1945'te Wonli Wonbon'' (원리 원본, "İlahi İlkenin Orijinal Metni") olarak yayınlandı. En eski el yazması [[Kore Savaşı]] sırasında [[Kuzey Kore|Kuzey Kore'de]] kayboldu. İkinci, genişletilmiş versiyonu olan ''Wonli Hesol (원리 해설)'' veya ''İlahi'' ''İlkenin'' ''Açıklaması'' 1957'de yayınlandı. En çok propaganda edilen metni ''olan İlahi İlke Sergisi (Exposition of the Divine Principle),'' 1966'da yayınlandı. Moon, [[Busan|Pusan'da]] mülteci olarak ilk kilisesini inşa etti.
 
=== <big>Dünya Hıristiyanlığının Birleşmesi için Kutsal Ruh Derneği (1954-1994)</big> ===
Moon, 1 Mayıs 1954'te [[Seul|Seul'de]] Dünya Hristiyanlığının Birleşmesi için Kutsal Ruh Derneği'ni (HSA-UWC) kurdu. Güney Kore'de hızla genişledi ve 1955'in sonunda ülke çapında 30 merkezi vardı. HSA-UWC, Güney Kore, [[Japonya]], [[Filipinler]] ve [[Doğu Asya|Doğu Asya'daki]] diğer ülkelerde yaşayan çoğu üye ile dünya çapında genişledi.Moon 1958'de Japonya'ya ve 1959'da Amerika'ya misyonerler gönderdi. Misyonerlik çalışmaları Washington, DC, New York ve [[Kaliforniya|California'da yapıldı]] . HSA-UWC [[San Francisco Körfez Bölgesi|San Francisco Körfez Bölgesi'nde]] [[Oakland, Kaliforniya|Oakland]], [[Berkeley, Kaliforniya|Berkeley]] ve [[San Francisco|San Francisco'da]] başarıya ulaştı. 1971'de [[Amerika Birleşik Devletleri Birleşme Kilisesi|ABD'deki HSA-UWC'nin]] yaklaşık 500 üyesi vardı. 1973'e gelindiğinde 50 eyalette bir miktar varlığı ve birkaç bin üyesi vardı. 1970'lerde, Amerikan HSA-UWC üyeleri, genellikle sözde "mobil bağış toplama ekiplerinde" UC projeleri için para toplamayı içeren hevesleri ve bağlılıkları ile dikkat çekiyordu.
 
33. satır:
[[Kategori:Yeni dini hareketler]]
[[Kategori:Güney Kore'de din]]
Moon, 1982 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde sahte federal [[gelir vergisi]] beyannamesi ve komplo sunmaktan mahkum edildi : bkz. [[Amerika Birleşik Devletleri / Sun Myung Moon|United States v.]] [[Amerika Birleşik Devletleri / Sun Myung Moon|Sun Myung Moon]] . Cezasının 13 ayını [[Federal Düzeltme Kurumu, Danbury|Danbury'deki Federal Düzeltme Enstitüsünde geçirdi]] . Dava, diğerlerinin yanı sıra, Ahlaki Çoğunluk başkanı Jerry Falwell, Güney Hristiyan Liderlik Konferansı başkanı Joseph Lowery, Harvard'da İlahiyat Profesörü Harvey Cox ve Amerika Birleşik Devletleri Senatörü ve eski Demokrat Parti başkan adayı Eugene McCarthy arasında seçici bir kovuşturma davası ve din özgürlüğüne yönelik bir tehdit olarak protesto edildi.
 
1980'lerden başlayarak Moon, HSA-UWC üyelerine kamu hizmeti aracılığıyla komşulara ve topluluk üyelerine ulaştıkları "Ev Kilisesi" adlı bir programa katılmaları talimatını verdi.1991'de Moon, Birleşme üyelerinin memleketlerine dönmeleri ve orada apostolik çalışmaları yapmaları gerektiğini duyurdu. [[Yeni dinî hareketler|Yeni dini hareketler]] uzmanı olan Massimo Introvigne, bunun tam zamanlı üyeliğin artık hareket üyeleri için çok önemli görülmediğini doğruladığını söyledi.
 
=== '''<big>Dünya Barışı ve Birleşmesi için Aile Federasyonu (1994–)</big>''' ===
[[Dosya:Logo_of_the_Family_Federation_for_World_Peace_and_Unification.jpg|bağlantı=https://tr.wikipedia.org/wiki/File:Logo_of_the_Family_Federation_for_World_Peace_and_Unification.jpg|sağ|küçükresim|208x208pik|FFWPU logosu]]
1 Mayıs 1994'te (HSA-UWC'nin kuruluşunun 40. yıldönümü) Moon, HSA-UWC döneminin sona erdiğini ve yeni bir organizasyon başlattığını [[Moon tarikatı|açıkladı: Dünya Barışı ve Birleşmesi için Aile Federasyonu]] (FFWPU) HSA-UWC üyeleri ve diğer dini kuruluşların üyeleri, özellikle farklı dinlerden, milletlerden ve ırklardan insanlar arasında cinsel ahlak ve uzlaşma konularında ortak hedeflere yönelik çalışıyor. FFWPU, diğer kilise ve dinlerden binlerce çiftin daha önce sadece HSA-UWC üyelerine verilen evlilik kutsamasının verildiği Kutsama törenlerine ortak sponsor oldu. 1994'te HSA-UWC'nin yerini yeni bir organizasyon olan Moon aldı, [[Moon tarikatı|Dünya Barışı ve Birleşmesi için Aile Federasyonu]].
47. satır:
15 Ağustos 2012'de Moon'un ağır hasta olduğu bildirildi ve Seul'deki [[Kore Katolik Üniversitesi]] St. Mary's Hastanesinin yoğun bakım ünitesinde solunum cihazına bağlandı. Ayın başlarında zatürreye yakalandıktan sonra 14 Ağustos 2012'de hastaneye kaldırıldı, Eylül'de orada öldü. Ekim 2012'de [[Kırgızistan]] hükümeti FFWPU'nun faaliyetlerini yasakladı. Birleşme hareketinin geleceği ve teolojik ve kurumsal mirası belirsizdir.
 
=== '''<big>İnançları</big>''' ===
Birleşme hareketi, kendi benzersiz [[Kutsal metin|dini metinlerini]] ortaya koyan yeni dini hareketlerin azınlığı arasındadır. ''İlahi İlke'' veya ''İlahi İlkenin Açıklaması'' hareketin ana [[İlahiyat|teolojik]] ders kitabıdır. Sun Myung Moon ve ilk öğrencisi Hyo Won'eu tarafından birlikte yazıldı ve ilk olarak 1966'da yayınlandı. ''Divine Principle'' başlıklı bir çeviri 1973'te İngilizce olarak yayınlandı.
 
54. satır:
''İlahi İlke'' UC teolojisinin özünü ortaya koyar ve inananları tarafından kutsal kitap statüsüne sahip olduğu kabul edilir. Sistematik teoloji biçimini takiben, (1) Tanrı'nın insanları yaratma amacını, (2) insanın düşüşünü ve (3) restorasyonu - Tanrı'nın düşüşün kötü etkilerini ortadan kaldırmak için tarih boyunca çalıştığı süreci içerir ve insanlığı Tanrı'nın başlangıçta amaçladığı ilişki ve konuma geri döndürmeyi.
 
==== '''<big>Ezoterizm</big>''' ====
Birleşme hareketinin bazen öğretilerinin bazılarını üye olmayanlardan gizli tutması nedeniyle [[Ezoterizm|ezoterik]] olduğu söylenir, bazen "cennetsel aldatma" olarak adlandırılan bir uygulama. 1979'da eleştirmenler Tingle ve Fordyce şu yorumu yaptı: "Hıristiyanlığın açıklığı, temel doktrinlerinin çoğunu halka açıklamaktan genellikle isteksiz olan Rahip Moon ve takipçilerinin tutumundan ne kadar farklıdır." 1990'lardan bu yana, daha önce ezoterik olarak kabul edilen birçok Birleşme metni, Dünya Barışı ve Birleşimi için Aile Federasyonu'nun resmi web sitelerinde yayınlanmıştır.
 
==== '''<big>İsa Hakkında Görüşleri</big>''' ====
[[İsa|İsa'nın]] birleşme hareketinin öğretilerinde büyük bir önemi vardır, ancak ona bakış açısı [[İznik Hıristiyanlığı|İznik Hıristiyanlığı'ndan]] farklıdır. Birleşme öğretilerinin merkezinde, düşmüş insanlığın yalnızca, yeni bir dem olarak insan ırkının yeni başı olmak için gelen ve insanlığın Tanrı'nın ailesine yeniden doğabileceği günahkâr ebeveynlerin yerini alan bir Mesih aracılığıyla geri getirilebileceği kavramı vardır. . Dine göre, İsa bu mesihtir, ancak erken infazı (bir aile kurmadan önce), günahsız yeni bir insanlığın başı olarak Mesih rolünün Moon'a geçtiği anlamına geliyordu.
 
63. satır:
 
Birleştirme teolojisi, İsa'nın yeryüzünde cennetin krallığını kurmaya geldiğini öğretir. Aziz Paul'un yazdığı gibi, İsa, Cennet'in kayıp bahçesini onaran yeni Adem olacaktı. Bu amaçla, İsrail'in orijinal on iki kabilesini simgeleyen on iki havariyi seçti ve dünyadaki tüm ulusları simgeleyen yetmiş öğrenci gönderdi. Vaftizci Yahya gibi, İsa da göklerin uzun zamandır beklenen krallığının yakında olduğunu ilan etti (Matta 4:17). İsa, Şeytan'a boyun eğdirmek, insanları orijinal günahtan arındırmak ve onları kötülüğün gücünden kurtarmak için Tanrı'nın yeryüzündeki temsilcisi olarak atandı. Mesih'in misyonu günahtan kurtulmayı ve insanlığı mükemmellik aşamasına yükseltmeyi içeriyordu. Amacı, ilahi gerçek ve sevgi ile dolu insanların yardımıyla dünyamızdaki cennetin krallığını meydana getirmekti. İsa'nın amacı, mükemmel anne babaların gerçek ailelerinin Tanrı ile tam bir karşılıklı sevgi ilişkisi içinde yaşayacağı bir neşe ve güzellik yeri olan Cennet bahçesini restore etmekti.
 
İsa'nın Birleşme hareketi görüşü, ana akım Hıristiyan yazarlar ve ilahiyatçılar tarafından eleştirildi. Onların nüfuzlu kitabında ''[[Kültlerin Krallığı|Kültler Krallığı]]'' (ilk 1965 yılında yayınlanmıştır), Walter Ralston Martin ve Ravi K. Zacharias konularda ''İlahi İlke'' ile aynı fikirde [[Kristoloji|Mesih'in ilahiyat]], İsa'nın bakire doğumu olan Birleşme Kilise'nin inanç olduğunu İsa'nın evlenmesi ve [[İsa'nın dirilişi|İsa'nın]] gerçek bir [[İsa'nın dirilişi|dirilişinin]] yanı sıra gerçek bir [[İsa'nın ikinci gelişi|İkinci Geliş]] olmalıydı. Eklediler: "Moon, tüm insanları İsa'ya 'ilahilik' bakımından eşit kılar, böylece Mesih'in benzersizliğine bir darbe indirir."
 
''İlahi İlke'' bu eleştiriye şöyle cevap verir:
 
"Yaratılış idealini gerçekleştirmiş bir kişinin değerinden daha büyük bir değer yoktur. Bu, kesinlikle hayal edilebilecek en yüksek değere ulaşmış olan İsa'nın değeridir. İsa'nın tanrısallığına olan geleneksel Hıristiyan inancı sağlam bir şekilde temellendirilmiştir, çünkü mükemmel bir insan olarak İsa, Tanrı ile tamamen birdir. İsa'nın, yaratılış amacını tamamlamış bir insandan başkası olmadığını iddia etmek, İsa'nın değerini en azından küçümsemez."
 
Birleşimci teolog Young Oon Kim yazdı ve Birleşme hareketinin bazı üyeleri, liberal Protestan geleneğindeki İngiliz Hıristiyan ilahiyatçı Leslie Weatherhead'in çalışmasına dayanarak Zekeriya'nın İsa'nın babası olduğuna inanıyor.
 
=== <big>Tazminat</big> ===
Tazminat, Birleşme [[İlahiyat|teolojisi]] bağlamında, insanların ve dünyanın Tanrı'nın idealine döndürüldüğü sürecin bir parçasıdır. <ref>Daske, D. and Ashcraft, W. 2005, ''New Religious Movements'', New York: New York University Press, {{ISBN|0-8147-0702-5}} "To restart the process toward perfection, God has sent messiahs to earth who could restore the true state of humanity's relationship with God. Before that can happen, however, humans must perform good deeds that cancel the bad effects of sin. Unificationists call this "indemnity". Showing love and devotion to one's fellow humans, especially within families, helps pay this indemnity." p. 142.</ref> <ref>Yamamoto, J. 1995, ''Unification Church'', Grand Rapids, Michigan: Zondervan Press, {{ISBN|0-310-70381-6}} "The doctrine of indemnity. Indemnity is that which people do to restore themselves to God's kingdom. [[Genç Oon Kim|Young Oon Kim]] describes it this way: 'We atone for our sins through specific acts of penance.' Kwang-Yol Yoo, a Unification teacher, even goes so far as to say that by following the ''Divine Principle'', "man's perfection must be accomplished by his own effort without God's help." God does most of the work, but people must still do their part in order to achieve God's plan of salvation: 'Five percent is only to say that man's responsibility is extremely small compared to God's.' "p35 "The doctrine of indemnity is not biblical. 'In simple language.' states Ruth Tucker, 'indemnity is salvation by works.' Bob Larson makes a distinction between Moon's doctrine and biblical theology, saying, 'Moon's doctrine of sinless perfection by "indemnity [forgiveness of sin by works on Moon's behalf], which can apply even to deceased ancestors, is a denial of the salvation by grace offering through Jesus Christ.' 'Farewell,' said John Calvin. 'to the dream of those who think up a righteousness flowing together out of faith and works.'" p40</ref> <ref>[http://www.unification.net/misc/powerdp.html THE POWER OF THE PRINCIPLE: WHENCE IT CAME; WHERE IT WENT] Richard Quebedeaux, "Rev. Moon calls such a mode of living, such a lifestyle, "restoration through indemnity." With indemnity viewed as a persistent pattern of behavior, not as a mere doctrine to be affirmed or a rational list of rules, God's ideal for human relationships is "restored" through restitution. Restitution-in the sense of a "natural law"-assuages resentment, because it is the means by which the powerful and enfranchised give the people who feel downtrodden and powerless what they believe is rightly theirs. Indemnity means that 'I'm here for you.'"</ref> <ref>[https://www.webcitation.org/query?url=http://www.geocities.com/unificationism/edp-restoration.html%23Part2&date=2009-10-25+23:34:40 ''Exposition of the Divine Principle'' 1996 Translation]</ref> Tazminat kavramı, ''İlahi İlkenin'' ikinci yarısının, "Restorasyona Giriş" in başlangıcında açıklanmaktadır:
 
"Öyleyse tazminat yoluyla restorasyonun anlamı nedir? Birisi orijinal konumunu veya durumunu kaybettiğinde, ona geri dönmesi için bazı şartlar sağlamalıdır. Bu tür iade koşullarının oluşmasına tazminat denir. .... Tanrı'nın, tazminat koşullarını yerine getirmelerini sağlayarak insanları gerçek, düşmemiş durumlarına döndürme işine, tazminat yoluyla restorasyonun sağlanması denir."
 
''İlahi İlke'', üç tür tazminat koşulunu açıklamaya devam ediyor. Eşit tazminat koşulları, kaybedilenin tam değerini geri öder. "Yaşam için hayat, göze göz, dişe diş" (Mısır'dan Çıkış 21: 23-24) [[Kitâb-ı Mukaddes|İncil]] ayeti, eşit tazminat koşulunun bir örneği olarak alıntılanmıştır. Daha düşük tazminat koşulları, ödenen fiyattan daha yüksek bir fayda sağlar. [[İman]], [[vaftiz]] ve [[Efkaristiya|övgüden]] daha az tazminat koşullarının örnekleri olarak bahsedilir. Bir kişi daha düşük bir durumda başarısız olduğunda daha büyük tazminat koşulları ortaya çıkar. Bu durumda, daha önceki başarısızlığı telafi etmek için daha büyük bir bedel ödenmelidir. [[İbrahim|İbrahim'in]] oğlu [[İshak|İshak'ı]] kurban etme girişimi (Yaratılış 22: 1-18) ve [[İsrailoğulları|İsrailoğullarının]] [[Musa]] altında çölde 40 yıllık dolaşması (Num. 14:34), daha büyük tazminat koşullarının örnekleri olarak bahsedilir. ''İlahi İlke'' daha sonra bir tazminat koşulunun hatanın veya kaybın ortaya çıktığı seyri tersine çevirmesi gerektiğini açıklar. Tazminat, özünde insanlardan gereklidir çünkü Tanrı saftır ve saflık, safsızlıkla doğrudan ilişki kuramaz. Tazminat, "adil ve dürüst" bir Tanrı'nın insanlık aracılığıyla çalışmasına izin veren araçtır. [[İsa|İsa'nın]] Tanrı'nın kendisini terk ettiğini açıklaması (Matta 27:46) ve [[Hristiyanlık|Hıristiyanlığın]] [[Şehit|şehitlik]] tarihi buna örnek olarak gösterilmektedir. O halde ''İlahi İlke'', tazminat koşullarından sorumlu olanların Tanrı veya [[Melek|meleklerin]] değil, insanların olduğunu belirtir. <ref>Yamamoto, J. I., 1995, Unification Church, Grand Rapids, Michigan: Zondervan Publishing House {{ISBN|0-310-70381-6}}</ref>  <ref name="Daske and Ashcraft">Daske and Ashcraft</ref>
 
2005 yılında bilim adamları Daske ve Ashcraft tazminat kavramını açıkladı:
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Moon_tarikatı" sayfasından alınmıştır