Halay: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k düzeltme
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
1. satır:
{{diğer anlamı|Halay (anlam ayrımı)}}{{Ek kaynak gerekli}}[[Dosya:Azerbaijan netional dances - Yalli.jpg|thumbküçükresim|300px|sağ|Yallı dansının nota yazısı]]
'''Halay''', [[Türkiye]]'nin [[Doğu Anadolu Bölgesi]], [[Güneydoğu Anadolu Bölgesi]], [[İç Anadolu Bölgesi]], [[Karadeniz Bölgesi|Orta Karadeniz]] ve [[Çukurova]] bölgesinde oynanan halk oyunlarının genel ismidir.
 
==Etimoloji ve isimlendirme==
Halay kelimesi kökensel açıdan [[Kürtçe]]nin [[Kurmanci]] lehçesinde yer alan ve "ayağa kalkmak, oynamak" anlamına gelen ''hilayi'' veya ''halayi'' sözcüklerinden geçmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.etimolojiturkce.com/kelime/halay | başlık = Halay sözcüğü kelime kökeni | yayıncı = etimolojiturkce.com | erişimtarihi = 30 Haziran 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151227134636/http://www.etimolojiturkce.com/kelime/halay | arşivtarihi = 27 Aralık 2015 | ölüurl = yes evet}}</ref> Bu Kürtçe sözcük ise yine Kürtçe ''hildan'' veya ''haldan'' "oynamak, zıplamak" fiilinden türetilmiştir. [[Kubbealtı Lugatı]]'nda geçen kökensel açıklama ise, kelimenin "topluluk, kalabalık” anlamına gelen alay sözünden “h-" türemesiyle oluştuğuna yöneliktir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://kubbealtilugati.com/sonuclar.aspx?km=halay&mi=0 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=9 Mayıs 2016 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160601063106/http://kubbealtilugati.com/sonuclar.aspx?km=halay&mi=0 |arşivtarihi=1 Haziran 2016 |ölüurl=evet }}</ref> Türkçedeki "alay" kelimesinin kökeni [[Yunanca]] ''alágion'' (αλάγιον) olup, Türkçeye [[Farsça]] yoluyla girmiş bir kelimedir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.nisanyansozluk.com/?k=alay | başlık = alay | yayıncı = nisanyansozluk.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130915224217/http://www.nisanyansozluk.com/?k=alay | arşivtarihi = 15 Eylül 2013 | erişimtarihi = 5 Ocak 2020 | ölüurl = yes evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://lugatim.com/s/alay |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=5 Ocak 2020 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20190718113535/http://www.lugatim.com/s/alay |arşiv-tarihiarşivtarihi=18 Temmuz 2019 |ölüurl=evet }}</ref>
 
Diğer milletlerde de yer alan halay, Kürtçe ''''Govend'''' veya ''''Dîlan'''', Süryanice ''''Ḥeggāʾ'''' (ܚܓܐ), Azerice ''''Yallı'''', Ermenice ''šurǰpar'' (Շուրջպար), ve Yunanca ''Chaláï'' (Χαλάϊ) olarak isimlendirilmiştir. Türkçede kelimenin ilk kullanımı 1932'de yer alır.<ref>[http://www.nisanyansozluk.com/?k=halay&x=0&y=0 Sevan Nişanyan] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150622233745/http://www.nisanyansozluk.com/?k=halay&x=0&y=0 |tarih=22 Haziran 2015 }}, ''Sözlerin Soyağacı: Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü'', İstanbul, 2007</ref>
19. satır:
* Bozkır Halayları: [[İç Anadolu Bölgesi|İç Anadolu]] bozkırlarında ve [[Orta Karadeniz]]'de oynanan halay oyunlarıdır.
 
[[Dosya:Kurdishfolklores.jpg|500px|sağ|thumbküçükresim|Diyarbakır yöresi oyunları]]
 
===Azerbaycan kültüründe "Yallı"===
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Halay" sayfasından alınmıştır