Gayzer: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.7 |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
||
1. satır:
[[Dosya:Strokkur geyser eruption, close-up view.jpg|250px|
[[Dosya:Castle geyser with tourists.jpg|alt=Geyser of water and steam erupting from an ashen cone.|
[[Dosya:Geyser video.ogv|alt=Video of geyser erupting|
[[Dosya:Grand prismatic spring.jpg|250px|
'''Gayzer''', kesintili bir biçimde sıcak su ya da sıcak buhar fışkırtan, [[kükürt]] yayan kaynarca.
''Geysir'', [[İzlandaca|İzlanda dilinde]], fışkırmak demektir. Volkanoloji literatürüne İngilizceden ''gayser'' olarak geçmiştir. Gayzer kesintili bir biçimde sıcak su ya da sıcak buhar fışkırtan, kükürt yayan kaynarcadır. Yeraltı sularının magmaya dokunması ya da magmanın çok yakınından geçmesi sonucunda ısınmasıyla oluşurlar.<ref name="YERBİLİM1 JEOLOJİ">{{kitap kaynağı|soyadı=GÜNEY|ad=EMRULLAH|başlık=GAYZER|yıl=2010|yayıncı=LİTERATÜR|yer=DİCLE ÜNİVERSİTESİ|isbn=978-975-04-0526-6|sayfalar=122}}</ref>
[[Dosya:Steam Phase eruption of Castle geyser with double rainbow.jpg|alt=Kaynaç patlaması videosu|
Sıcak su kaynakları, volkanik ve kırıklı (fay) bölgelerde görülür. Bu nedenle kutuplara yakın bir bölge olmasına rağmen İzlanda'da birçok gayzer ve sıcak su kaynağı bulunmaktadır. Kaynak su belirli bir yerde ısınınca (kaynayınca), bir patlama yapar ve bu kaynar suyu yeryüzüne fışkırarak çıkar.
14. satır:
Basınç arttıkça suyun kaynaması için daha yüksek bir sıcaklığa ihtiyaç vardır.Bu nedenle,derinlerde yer alan bölümlerin içindeki sular, daha büyük bir basınç altında olduklarından, daha geç, yüzeye yakın olanların içindeki sular ise daha çabuk kaynarlar. Sonuçta en üst bölümdeki su önce kaynar ve oluşan buhar basıncı nedeniyle kuyunun ağzına yükselir ve hatta dışarı çıkar. Bu durum altta yer alan bölmeler içindeki suların üzerindeki basıncı birden azaltır. Böylece zaten normal kaynama noktasının üzerinde bir sıcaklığa sahip olan fakat basınç altında oldukları için kaynayamayan bu sular aniden ve hızla kaynamaya başlar ve kısa sürede oluşan büyük bir buhar basıncı ile su ve buhar sütunu halinde kuyunun ağzından dışarı fışkırır. Patlama sonrası soğuk yeraltı suyu tekrar rezervuara sızar ve döngü yeniden başlar<ref name="YERBİLİM1 JEOLOJİ" /><ref name="HİDROGRAFYANIN ANA ÇİZGİLERİ">{{kitap kaynağı|soyadı=HOŞGÖREN|ad=YILDIZ|başlık=GAYZER|yıl=1984|yayıncı=ACAR MATBAACILIK|yer=İSTANBUL|sayfalar=42}}</ref>.
Sıcak kaynaklar ve gayzerlerdeki yeraltı suları yüzeye aktığı zaman,bu akışkandaki malzemeler genellikle çözünür ve kimyasal tortullu kaya birikimi oluşur. Su çözünmüş silika içerdiği zaman bu malzemeye silisli sinter adı verilir ve bu malzeme gayzerit kaynağının etrafında toplanır. Su, çözünmüş [[kalsiyum karbonat]] içerdiği zaman [[traverten]] ya da kalkerli [[tüf]]ler çökelir. Gayzerlerin püskürttüğü suyun içinde farklı kimyasal maddeler vardır. Suyun içinde, ilerlediği yoldaki yapıya göre silisyum dioksit (SiO<sub>2</sub>), kalsiyum karbonat (CaCO<sub>3</sub>), arsenik (As), cıva (Hg), karbondioksit (CO<sub>2</sub>), hidrojen sülfür(H<sub>2</sub>S) ve başka kimyasal maddeler bulunabilir<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/gayzerler | başlık = Gayzerler | yazar = | tarih = | eser = | yayıncı = bilimgenc.tubitak.gov.tr | erişimtarihi = 16 Aralık 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150529100104/http://www.bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/gayzerler | arşivtarihi = 29 Mayıs 2015 | ölüurl =
== Dağılımı ==
| |||