Birinci Doğu Halkları Kurultayı: Revizyonlar arasındaki fark

Kurultayın düzenlenmesi [[Üçüncü Enternasyonal]]'in ikinci kongresinde kararlaştırılmıştı. “''Dünyanın en önemli olayı''” olarak lanse edilen<ref name=uludag>{{Web kaynağı |url=http://www.yeni-sentez.net/index.php?option=com_content&task=view&id=640&Itemid=156 |başlık=Osman Uludağ, '''Transkafkasya halkları için acıyla biten tatlı başlangıç: Mondros Ateşkesi (IV)''', ''Yeni Sentez, 02.07.2009'' |erişimtarihi=6 Nisan 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20180217202850/http://www.yeni-sentez.net/index.php?option=com_content&task=view&id=640&Itemid=156 |arşivtarihi=17 Şubat 2018 |ölüurl=yes evet}}</ref> kurultayın başkanlığını, “''[[Vladimir Lenin|Lenin]]'in sağ kolu''” diye bilinen Alexander Zinovyev üstlendi. Kurultay hazırlıklarını yapmakla görevlendirilen komite, bütün Doğu ülkelerine çağrı yaptı ve delege göndermelerini istedi. Türkiye, İran, Mısır, Hindistan, Afganistan, Çin, Japonya, Kore, Arabistan, Suriye, Filistin, Buhara, Dağıstan, Ermenistan, Gürcistan gibi ülkelerden 2000'e yakın delegenin katıldığı kongrede (Azeriler dahil) Türkler, 235 delegeyle kurultaya katılan en büyük grubu oluşturdu. Başta [[Mustafa Suphi]], Ethem Nejat olmak üzere Rusya'da kurulan [[Türkiye Komünist Partisi (1920)|Türkiye Komünist Fırkası]]’nın temsilcileri de Kurultay'da delege olarak bulundular. Mustafa Kemal'e bağlı BMM Hükûmeti temsilcileri, Mustafa Suphi ve arkadaşlarından oluşan Türk komünistler, (Kurultay’a katılan Enver Paşa ve arkadaşlarından oluşan İttihatçılar, birbiriyle çekişen 3 ayrı grup idi.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Mustafa Suphi ve 15 Yoldaşını öldürenler ve tarihi gerçekler | url = http://www.kemalyalcin.com/index.php/2016-03-07-14-44-05/genel-yaz-lar/377-mustafa-suphi-ve-15-yoldasi-ni-oldurenler-ve-tarihi-gercekler | ad = Kemal | soyadı = Yalçın | erişimtarihi = 17 Şubat 2018 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180218125024/http://www.kemalyalcin.com/index.php/2016-03-07-14-44-05/genel-yaz-lar/377-mustafa-suphi-ve-15-yoldasi-ni-oldurenler-ve-tarihi-gercekler | arşivtarihi = 18 Şubat 2018 | ölüurl = yes evet}}</ref>

Kurultaydan kısa bir süre sonra İngilizlerle görüşen Bolşevikler, bu kurultayı İngilizlere karşı bir şantaj olarak kullanmış; böylece kurultay bir tür dış siyaset aracına dönüşmüştür.<ref name=turksolu>{{Web kaynağı |url=http://www.turksolu.org/ileri/23/gurses23.htm |başlık=Hasan Basri Gürses, '''Mustafa Suphi ve Millî Komünizm''', ''Turksolu.org sitesi, Erişim tarihi:06.04.2012'' |erişimtarihi=6 Nisan 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100620090317/http://turksolu.org/ileri/23/gurses23.htm |arşivtarihi=20 Haziran 2010 |ölüurl=yes evet}}</ref> İlkinden sonra ikincisinin düzenlenmesine Komitern tarafından izin verilmemiştir.