Basın özgürlüğü: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
9 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
1. satır:
{{Sansür}}
[[Dosya:Reporters Without Borders 2009 Press Freedom Rankings Map.svg|thumbküçükresim|sağ|333px|[[Sınır Tanımayan Gazeteciler]]'e göre Dünya çapında basın özgürlüğü göre.]]
'''Basın özgürlüğü''', haber, fikir ve düşünceleri, çoğaltıcı araçlarla, serbestçe açıklayabilmek özgürlüğüdür. Bilgi ve düşünceleri serbest olarak toplayıp, yorum ve eleştiri yaparak çoğaltabilmek ve bunları serbest olarak yayımlayıp dağıtabilmek haklarını içerir.
<ref name=hazar>{{Web kaynağı | soyadı1 = Hazar | ad1 = Zeynep | başlık = Basın Özgürlüğü ve Ulusal Güvenlik | url = https://www.academia.edu/10373612/BASIN_%C3%96ZG%C3%9CRL%C3%9C%C4%9E%C3%9C_ve_ULUSAL_G%C3%9CVENL%C4%B0K | website = https://www.academia.edu | yayıncı = Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 17, Yıl 2013 | erişimtarihi = 5 Mayıs 2017 | arşivengelli = evet}}</ref>
 
Basın aracılığıyla yapılan yayım, düşüncelerin açıklanmasının özel bir türüdür ancak basın özgürlüğü düşünceyi açıklama özgürlüğünden ayrı bir özgürlük kategorisi oluşturur.<ref name=hazar/> Devlet yaşamında insanların düşüncelerini serbestçe açıklayabilmeleri sayesinde gerçeklerin ortaya çıkabileceği, bu yolla yanlışlıkların, yolsuzlukların, hukuk dışılıkların, çelişkilerin su yüzüne çıkacağı ve bunda kamu yararı bulunması gerçeği demokratik hukuk devletlerinde bu özgürlüğün kabul edilmesi sonucunu doğurmuştur.<ref name=baro/> Devlet baskısı ve korkusu ile yaşayan bir basın kamunun avukatlığı görevini yerine getiremez, toplumsal yararları savunamaz. Bu nedenle basın özgürlüğü, basına tanınmış bir ayrıcalık değil, kişilik hakları gibi korunan bir hak olarak değerlendirilir.<ref name=baro>{{Web kaynağı | soyadı1 = Kılıçoğlu | ad1 = Ahmet | başlık = Basın Özgürlüğü ve Kişilik Hakları | url = http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/tekmakale/1989-2/5.pdf | website = http://www.ankarabarosu.org.tr | yayıncı = Ankara Barosu Dergisi, Yıl 1989, Sayı 2 | erişimtarihi = 5 Mayıs 2017 | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170507133605/http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/tekmakale/1989-2/5.pdf | arşivtarihi = 7 Mayıs 2017 | ölüurl = yes evet}}</ref>
 
Düşünceyi açıklama özgürlüğü kapsamında engel teşkil etmeyecek bazı hususlar bir işletme bünyesinde gerçekleşmesi nedeniyle basın özgürlüğünü engelleyebilmektedir.<ref name=burcu>{{Web kaynağı | soyadı1 = Vardal | ad1 = Burcu | başlık = Türkiye'de Basın Özgürlüğü ve 2003 Yılı Sonrası Uygulamalar | url = https://www.academia.edu/19348451/T%C3%BCrkiyede_Bas%C4%B1n_%C3%96zg%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC_ve_2003_Y%C4%B1l%C4%B1_Sonras%C4%B1_Uygulamalar | website = https://www.academia.edu/ | yayıncı = İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tezi, 2014 | erişimtarihi = 5 Mayıs 2017 | arşivengelli = evet}}</ref> Basımevi kurmanın izin alma ya da mali teminat yatırma şartına bağlanması, yayımlanacak eserler için ön denetim getirilmesi basın özgürlüğünü engelleyebilen hususlara örnek olarak verilebilir.
25. satır:
-->
== Farklı ülkelerde basın özgürlüğü ==
Her ülkede basın özgürlüğünün kullanılabilmesini sınırlayan bazı uygulamalar vardır. Bu sınırlamaların kapsamı ve sınırlama koymanın yollarına ilişkin olarak her ülkenin kendi yasaları mevcuttur. Bir ülkede basın özgürlüğü olup olmadığı ile ilgili çeşitli hükûmet-dışı örgütlerin farklı kriterlere göre değerlendirmeleri vardır. Örneğin [[Sınır Tanımayan Gazeteciler]] her yıl [[Basın Özgürlüğü Endeksi]] yayınlamaktadır. Bu endeks 180 ülkedeki gazetecilere uygulanan bir anket yoluyla çoğulculuk, medya bağımsızlığı, medya çevresi ve otosansür, yasal çerçeve, şeffaflık ile haber ve bilgi üretimini destekleyen altyapının kalitesi kriterlerine göre değerlendirme yapılır.<ref name=rst>{{Web kaynağı | başlık = How the Index is Compiled | url = https://rsf.org/en/detailed-methodology | website = https://rsf.org/e | erişimtarihi = 26 Temmuz 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170711062158/https://rsf.org/en/detailed-methodology | arşivtarihi = 11 Temmuz 2017 | ölüurl = no hayır}}</ref>
 
=== İsveç ===
Basın Özgürlüğü ile ilgili yasa 1766 yılında kabul edilmiştir<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.riksdagen.se/templates/R_Page____8908.aspx |başlık=«The Freedom of the Press Act», Sveriges Riksdag |erişimtarihi=15 Temmuz 2011 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20070930182530/http://www.riksdagen.se/templates/R_Page____8908.aspx |arşiv-tarihiarşivtarihi=30 Eylül 2007 |ölüurl=no hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.fecl.org/circular/1507.htm |başlık=«The Swedish tradition of freedom of press» |erişimtarihi=15 Temmuz 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20180604032852/http://www.fecl.org/circular/1507.htm |arşivtarihi=4 Haziran 2018 |ölüurl=yes evet}}</ref><ref>[http://www.scribd.com/doc/5885744/The-Worlds-First-Freedom-of-Information-Act-SwedenFinland-1766 «The World’s First Freedom of Information Act (Sweden/Finland 1766)»]</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.freedominfo.org/countries/sweden.htm |başlık=freedominfo.org, «Sweden» |erişimtarihi=15 Temmuz 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090106144208/http://freedominfo.org/countries/sweden.htm |arşivtarihi=6 Ocak 2009 |ölüurl=yes evet}}</ref>.
=== Polonya ===
Basın Özgürlüğü Kanunları 1532 yılında kabul edilmiştir<ref>Zamoyski, Adam. «The Polish Way». New York: Hippocrene Books, 1987</ref>.
39. satır:
 
=== Uluslararası basına Kapalı Bölgeler ===
* Çeçenistan, Rusya<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.medialaw.ru/e_pages/research/commentary6.htm |başlık=Do journalists have the right to work in Chechnya without accreditation? Moscow Media Law and Policy Center. March 2000 |erişimtarihi=15 Temmuz 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20081009231042/http://www.medialaw.ru/e_pages/research/commentary6.htm |arşivtarihi=9 Ekim 2008 |ölüurl=yes evet}}</ref>
* Birmanya
* Jammu ve Keşmir, Hindistan<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.wtopnews.com/?nid=105&sid=1208395 |başlık=India praises McCain-Dalai Lama meeting. WTOPews.com. Washington, D.C. July 27, 2008 |erişimtarihi=15 Temmuz 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20081217150622/http://www.wtopnews.com/?nid=105&sid=1208395 |arşivtarihi=17 Aralık 2008 |ölüurl=yes evet}}</ref>
* Papua, Endonezya<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.hrw.org/english/docs/2007/07/05/indone16272.htm |başlık=Indonesia: Police Abuse Endemic in Closed Area of Papua. Human Rights Watch. May 7, 2007 |erişimtarihi=15 Temmuz 2011 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20070915142241/http://hrw.org/english/docs/2007/07/05/indone16272.htm |arşiv-tarihiarşivtarihi=15 Eylül 2007 |ölüurl=no hayır}}</ref>
* Tibet, Çin<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.wtopnews.com/?nid=105&sid=1208395 |başlık=China criticizes McCain-Dalai Lama meeting. WTOPews.com. Washington, D.C. July 27, 2008 |erişimtarihi=15 Temmuz 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20081217150622/http://www.wtopnews.com/?nid=105&sid=1208395 |arşivtarihi=17 Aralık 2008 |ölüurl=yes evet}}</ref>
 
== Kaynakça ==