Terörizm: Revizyonlar arasındaki fark

'''Terörizm''', '''terör''' ya da '''yıldırıcılık'''<ref>Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük</ref>, siyasal, dinsel ve/veya ekonomik hedeflere ulaşmak amacıyla sivillere, belirlenen hedef gruplara veya resmî, yerel ve genel yönetimlere yönelik baskı, yıldırma ve her türlü şiddet içeren yolun kullanımını ifade eden terim. Hükûmetlere veya kuruluşlara göre değişmekle birlikte, terör uygulayan organize çeşitli gruplara '''terör örgütü'''; terör uygulayan şahıslara ise '''terörist''' ya da '''yıldırıcı'''<ref>TDK Güncel Türkçe Sözlük</ref> denilmektedir. Bununla birlikte bu ifade oldukça tartışmalı bir kavram olup üzerinde akademik ya da uluslararası fikir birliği yoktur.<ref name=Williamson>{{Kitap kaynağı|yazar=Williamson, Myra|başlık=Terrorism, war and international law: the legality of the use of force against Afghanistan in 2001 {{İng}}|yayıncı=Ashgate Publishing|yıl=2009|isbn=978-0-7546-7403-0|sayfa=38|url=https://books.google.com/books?id=ZuJIPP9HfRsC&pg=PA38}}</ref> Gücünü ve yetkilerini bu yönde kullanan devletler de [[devlet terörizmi]] kapsamında, savaş suçları ya da insan hakları ihlalleri nedeniyle bu kavramla yargılanabilmektedir.<ref>{{Kitap kaynağı|yazar=Schmid, Alex P.|bölüm=The Definition of Terrorism|başlık=The Routledge Handbook of Terrorism Research|yayıncı=Routledge|yıl=2011|isbn=0-203-82873-9|sayfa=39|url=https://books.google.com/books?id=_PXpFxKRsHgC&pg=PA39|erişim-tarihi=25 Mart 2016|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20170220052128/https://books.google.com/books?id=_PXpFxKRsHgC&pg=PA39|arşiv-tarihi=20 Şubat 2017|ölüurl=nohayır}}</ref><ref>Deen, Thalif. [https://web.archive.org/web/20060814043214/http://ipsnews.net/news.asp?idnews=29633 U.N. Member States Struggle to Define Terrorism] {{İng}}, 14 Ağustos 2006, Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018.</ref> Buna benzer olarak; devlet organlarını direkt olarak kullanmayıp, iktidarlardaki grubun veya partinin desteklediği örgütlere verilen desteği tanımlayan [[devlet destekli terörizm]] sonucu da benzer yargılamalar olabilmektedir.<ref>Grant, John P. [http://opil.ouplaw.com/view/10.1093/law:epil/9780199231690/law-9780199231690-e60 Lockerbie Trial], Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018.</ref> Birçok akademisyen çeşitli hükümetlerin eylemlerinin de "terörizm" olarak damgalanabileceğini belirtmiştir.<ref name=Williamson /> Bir ülkede veya bölgede gücü elinden bulunduran iktidarlar veya hükumetler gerçekleşen bir [[direniş hareketi]]ni "terörizm" ile etiketleyebilir.<ref name=KhanAli>Khan, Ali (Washburn University – School of Law). [https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=935347 A Theory of International Terrorism], Connecticut Law Review, vol. 19, s. 945, 1987.</ref>

Türkçeye, [[Fransızca]]daki ''terreur'' sözcüğünden geçen "terör" sözcüğünün kökeni,<ref name='TDK'>{{Web kaynağı |url=http://www.tdk.org.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF05A79F75456518CA |başlık=Türk Dil Kurumu Sözlüğü, "terör" maddesi |erişimtarihi=23 Ekim 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20070928003959/http://tdk.org.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF05A79F75456518CA |arşivtarihi=28 Eylül 2007 |ölüurl=yesevet }}</ref> [[Latince]]deki ''terror'' sözcüğüne dayanmaktadır.<ref name='terror'>Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003, "terror" maddesi</ref> Latince ''terror'' sözcüğü, ''terreo'' fiilinden türemiştir. ''Terreo'' fiilinin anlamı "korkutuyorum"dur. Buradan türeyen ''terror'' ise "büyük korku, dehşet, dehşet veya korku objesi" gibi anlamlara gelir.<ref>Harper's Latin Dictionary, (ed.) Lewis&Short, s.v. ''terror''</ref>

Arapça kökenli ''tedhiş'' sözcüğü de zaman zaman terör anlamında kullanılır. "Tedhiş" sözcüğü, "korku salma, yıldırma" anlamlarına gelir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.tdk.org.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF05A79F75456518CA |başlık=Türk Dil Kurumu Sözlüğü, "tedhiş" maddesi |erişimtarihi=23 Ekim 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20070928003959/http://tdk.org.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF05A79F75456518CA |arşivtarihi=28 Eylül 2007 |ölüurl=yesevet }}</ref>

''Terör'' sözcüğünün tanımına ilk defa [[Fransız Devrimi]] yeni bir boyut kazandırır. [[Fransız Devrimi]]'nin ilk yıllarında Fransa'da yürütme yetkisine sahip [[Convention]], ülkenin dış güçler tarafından işgal edilmesine duydukları endişeden dolayı ve içteki sivil huzursuzluğun devrime zarar verebileceğini düşündükleri için olağanüstü önlemler alma gereği görürler. Bu amaçla kamu güvenliğinden sorumlu komiteyi (''Comité de salut public'') neredeyse diktatörlüğe varan yetkilerle donatırlar. 5 Eylül 1793 günü [[Convention]] bir bildiri ile devrim karşıtlarına karşı ''Terör''ü (''la Terreur'') açıklar: "Komplo kuran tüm kişileri dehşete düşürmenin zamanı geldi. Kanun adamları, ''Terör''ü başlatın." <ref>Andress, David. The Terror: The Mericless War for Freedom in Revolutionary France. New York: Farrar, Strauss and Giroux, 2005. 179.</ref> Kamu güvenliğinden sorumlu komitenin başındaki [[Maximilien Robespierre]] ''Terör''ün ateşli bir savunucusu olacaktır ve görevlendirilmesinden bir yıl sonra, 28 Temmuz 1794 günü despotluk suçundan idam edilene kadar binlerce kişinin infazına öncülük edecektir.<ref>[http://www.fordham.edu/halsall/mod/robespierre-terror.asp Fordham University Modern History Sourcebook: Maximilien Robespierre: Justification of the Use of Terror]</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.port.ac.uk/special/france1815to2003/chapter1/interviews/filetodownload,20545,en.pdf |başlık=The Terror in the French Revolution, Dr Marisa Linton, Kingston University, UK |erişimtarihi=29 Haziran 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120117152123/http://www.port.ac.uk/special/france1815to2003/chapter1/interviews/filetodownload%2C20545%2Cen.pdf |arşivtarihi=17 Ocak 2012 |ölüurl=yesevet }}</ref> ''Terör'', yargısız karar verilen idamlara kadar giden uygulama şekli ve halk üzerinde bıraktığı korku ile tarihe devlet eliyle gerçekleştirilmiş bir terör örneği olarak geçer.<ref>Gilbert Guillaume, Terrorism and International Law, International and Comparative Law Quarterly 2004 53(3):537-548</ref> Buna [[devrimci terör]] de denir.