Orta Doğu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Yazım hatası düzeltildi
Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği iOS uygulaması değişikliği
k düzeltme
3. satır:
[[Dosya:Middle East (orthographic projection).svg|250px|thumb|Orta Doğu ülkelerini dünya üzerinde gösteren harita.]]
[[Dosya:Middle east graphic 2003.jpg|sağ|thumb|250px|Bugünkü Orta Doğu'nun [[Siyasi harita|siyasi]] ve ulaşım haritası]]
'''Orta Doğu'''<ref>[http://tdkterim.gov.tr/bts/ Orta Doğu] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130328002715/http://tdkterim.gov.tr/bts/ |tarih=28 Mart 2013 }} TDK Büyük Türkçe Sözlük</ref> veya '''Ortadoğu''',<ref>[http://www.dildernegi.org.tr/TR/Sozluk.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EFEC9E8A7FA3AA308F&Sozcuk=ortado%C4%9Fu&Secim=1 Ortadoğu] Dil Derneği Sözlüğü</ref> [[Asya]], [[Avrupa]] ve [[Afrika]]'nın birbirlerine en çok yaklaştıkları yerleri kapsayan ve birbirine komşu ülkelerin oluşturduğu bölge. [[Akdeniz]]'den [[Pakistan]] sınırına kadar uzanır ve [[Arap Yarımadası]]'nı kapsar. Orta Doğu kavramı [[Avrupa]] merkeziyetçi yaklaşıma dayanır ve [[Birleşik Krallık|Britanyalılar]]ın 19. yüzyılda kullanmaya başladıkları bir kavramdır. Bu tanımlamada İngiltere ve Avrupa ülkeleri merkez kabul edilmiş; doğu, [[Uzak Doğu]], [[Yakın Doğu]], Orta Doğu gibi kavramlar buna göre tayin edilmiştir.<ref>Beaumont, Peter , Gerald H. Blake, J. Malcolm Wagstaff (1988). "The Middle East: A Geographical Study." David Fulton, p.16.</ref><ref>Adelson, Roger. ''London and the Invention of the Middle East: Money, Power, and War, 1902-1922.'' New Haven: Yale University Press, 1995. ISBN 0-300-06094-7 p. 22-26</ref> Bu tanıma göre [[Orta Doğu ülkeleri listesi|Orta Doğu ülkeleri]] [[Suriye]], [[Irak]], [[Katar]],[[Türkiye]], [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti]], [[Kıbrıs Cumhuriyeti]], [[Ürdün]], [[İsrail]], [[Lübnan]], [[İran]], [[Batı Şeria]] ve [[Gazze]] ([[Filistin]]), [[Suudi Arabistan]], [[Birleşik Arap Emirlikleri]], [[Umman]], [[Kuveyt]], [[Bahreyn]], [[Yemen]], [[Mısır]], [[Afganistan]]'dır.<ref>Railya Elif İdrisoğlu, [http://acikerisim.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/2762/278996.pdf?sequence=1 Rusya’nın ve ABD’nin SSCB Sonrası Orta Doğu Politikaları] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20181126014129/http://acikerisim.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/2762/278996.pdf?sequence=1 |tarih=26 Kasım 2018 }} sh.: 9, 10</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.mep-online.org | başlık = Ortadoğu Paktı (MEP) | erişimtarihi = | yayımcı = Ortadoğu Paktı (MEP) | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160304195027/http://www.mep-online.org/ | arşivtarihi = 4 Mart 2016 | ölüurl = yesevet }}</ref> Bazı kaynaklarda [[Somali]] de bu listeye dahil edilmektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://mesa.ucdavis.edu/academics/map-of-the-region/somalia | başlık = Kaliforniya Üniversitesi Orta Doğu çalışmaları | erişimtarihi = 8 Mayıs 2015 | yayımcı = Kaliforniya Üniversitesi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20131206023227/http://mesa.ucdavis.edu/academics/map-of-the-region/somalia | arşivtarihi = 6 Aralık 2013 | ölüurl = yesevet }}</ref>
 
Orta Doğu kavramının öncülü [[Fransızlar|Fransız]]ların, [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin toprakları için kullandığı “Yakın Doğu” tabiridir. 20. yüzyılın başlarına kadar sık sık kullanılmıştır. [[İngiltere]]'nin 19. yüzyıldan itibaren [[Hindistan]] ve [[Çin]]'in zenginliklerine yayılması da “[[Uzak Doğu]]” kavramının kullanılmasına neden olmuştur. Bu iki kavram batılı devletler için yeni bir bölgesel tanımlama ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu doğrultuda [[İngilizler|İngiliz]]ler, Yakın Doğu terimine karşılık, [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]] toprakları içerisinde kalan ve Uzak Doğu'ya geçişte önemli bir atlama taşı olan bölge için “Orta Doğu” terimini kullanmaya başlamıştır.<ref>Sedat Laçiner, Orta Doğu diye bir Yer Var mı, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt: 3, Sayı:10, Ankara, 2007, s.153-155</ref>
 
Orta Doğu, Doğu ile Batıyı, [[Akdeniz]] ile [[Hint Okyanusu]]'nu, Rusya ile sıcak denizleri birbirine bağlayan, aynı zamanda Doğu ile Batı arasındaki bütün ticarî ve kültürel bağlantıların yapıldığı bir bölgedir. Yeryüzünün en önemli kara ve suyollarını kumanda etmesinin kendisine kazandırdığı eşsiz jeopolitik değer, Orta Doğu'yu tarihin ilk dönemlerinden bu yana dünya egemenliği peşinde koşan güçlerin birincil hedefi haline getirmiştir.“Kara altın” olarak tanımlanan petrolün 20. yüzyılın ilk yarısından itibaren değer kazanmasıyla Orta Doğu'nun, dolayısıyla buradan geçen kara ve deniz yollarının stratejik önemi dünyanın hiçbir yeriyle kıyaslanamayacak derecede artmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.historystudies.net/Makaleler/180246529_16-Serdar%20Sakin.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=23 Ağustos 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130627040802/http://www.historystudies.net/Makaleler/180246529_16-Serdar%20Sakin.pdf |arşivtarihi=27 Haziran 2013 |ölüurl=yesevet }}</ref>
 
== Yakın Doğu ve Orta Doğu kavramlarının karşılaştırılması ==
14. satır:
Bu adlandırmadaki değişiklik, [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun yıkılmasıyla başlamıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Balkanların Osmanlı egemenliği altında olması ve farklı bir kültür motifini barındırması nedeniyle, Balkanlar ve Doğu Akdeniz sahilleri "[[Yakın Doğu]]", Mezopotamya dahil olmak üzere Mezopotamya ile Hindistan arasındaki bölge "Orta doğu" olarak adlandırılmaktaydı.
 
[[Balkanlar]]'da özgür devletlerin ortaya çıkması "ötekiler" kavramını ortadan kaldırmış ve Yakın Doğu kavramının yaygın olarak kullanılmamasına yol açmıştır. Yakın doğu kavramının kullanılmamaya başlanmasıyla Orta Doğu kavramı, [[Hindistan]] arasındaki bölge için kullanılmaya başlanmıştır<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.stradigma.com/turkce/kasim2003/makale_01.html | başlık = Ortadoğu Neresi? | erişimtarihi = | yayımcı = stradigma.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20131115043159/http://www.stradigma.com/turkce/kasim2003/makale_01.html | arşivtarihi = 15 Kasım 2013 | ölüurl = yesevet }}</ref>.
 
== Orta Doğu ülkelerinden görüntüler ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Orta_Doğu" sayfasından alınmıştır