Vikipedi

Ali Suavi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.729 değişiklik
k Bot: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
k düzeltme
9. satır:
1839 yılında [[İstanbul]]'da kâğıt tüccarı Çankırılı Hüseyin Ağa’nın oğlu olarak dünyaya geldi.<ref name=buyuk>{{Web kaynağı | url = http://buyukkulupdergisi.com/kose-yazisi/ali-suavi-ve-ciragan-sarayi-baskini-1-bolum/ | başlık = Ali Suavi ve Çırağan Saray Baskını | yazar = Selahattin Çetiner | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150506003257/http://buyukkulupdergisi.com/kose-yazisi/ali-suavi-ve-ciragan-sarayi-baskini-1-bolum/ | arşivtarihi = 6 Mayıs 2015 | erişimtarihi = 21 Nisan 2011 | ölüurl = yes }}</ref> İlköğrenimini [[Davutpaşa Anadolu Lisesi|Davutpaşa'daki rüştiyede]] yaptıktan sonra [[Şehzadebaşı Camii]]'nin medrese ve okulunda din ve genel kültür dersleri aldı. 1856 yılında henüz 17 yaşındayken babasıyla Mekke'ye gidip hacı oldu.
 
Memuriyet hayatına İstanbul'da bir askerlik şubesinde kâtip olarak başladı. Üç yıl kadar bu görevde bulunduktan sonra, öğretmen seçimi için yapılan sınavı kazandı ve “muallimi evvel” oldu. 1858'de [[Simav]]’daki [[rüşdiye]] ve Kurşunlu Medresesinde hocalık yaptıktan sonra [[Bursa]]’daki rüşdiyeye öğretmen olarak atandı. Batılı tarzda bir okulda öğretmenlik yapmasına rağmen [[sarık]]lı idi. Öğretmenlik görevinin yanı sıra [[Bursa Ulu Cami]]'de vaazlar veriyordu.<ref name=nur>{{Web kaynağı | url = http://www.saidnursi.de/ali-suavi/ | başlık = Ali Suavi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20101009202633/http://www.saidnursi.de/tr2/index.php/PORTRELER/Ali-Suavi.html | arşivtarihi = 9 Ekim 2010 | erişimtarihi = 14 Ocak 2017 | ölüurl = nohayır }}</ref> 1864-1866 yıllarında Rumeli'de idari görevler aldı ve [[Filibe]]'de bir rüşdiyede öğretmenlik yaptı. Bu arada Yeşiloğlu Camii'nde verdiği saray karşıtı vaazlar ve diğer nedenlerle bölgenin mülki idare amiri tarihçi Ali Bey’le arası açıldı ve görevinden azledildi;<ref name=buyuk/> 1866 yılında İstanbul'a döndü.
 
Hacı Ali Suavi Efendi, İstanbul'da [[Şehzadebaşı Camii]]’nde vaazları ile ün kazandı. 1867 yılı Ocak ayından itibaren [[Muhbir (gazete)|Muhbir]] adlı gazetede yazılarını yayımlayarak gazetecilik hayatına başladı. Eğitim alanında yazılara ağırlık verdi. Şehzadebaşı Camii'nde verdiği vaazlar ve Muhbir gazetesinin 32. sayısında yayınlanan siyasi makalesi nedeniyle bir gece ansızın tutuklanıp Kastamonu’ya sürüldü.<ref name=buyuk/>
17. satır:
Ali Suavi, 1867'de diplomatik ziyaret için Abdülaziz'in Paris'e gelmesi üzerine Fransız polisinin isteğiyle, Namık Kemal ve Ziya Paşa ile birlikte ülkeyi terk etti; [[Londra]]’ya gitti. 31 Ağustos 1867’de [[Kavalalı Hanedanı]]'ndan [[Mustafa Fazıl Paşa]]'nın maddi desteğiyle Londra’da "''[[Muhbir (gazete)|Muhbir]]''" gazetesinin ilk sayısını çıkardı. Osmanlı topraklarında dağıtılan gazete, 50 sayı yayımlandı. Ali Suavi'nin sert üslubu, Osmanlı hükûmeti ile barışmak isteyen Mustafa Fazıl Paşa'yı memnun etmeyince gazete Kasım 1868’de maddi güçlükler nedeniyle kapandı. Ali Suavi yazılarını Namık Kemal ve Ziya Paşa'nın Londra'da çıkardığı [[Hürriyet (1868)|Hürriyet]] gazetesinde yayımlamayı sürdürdü.
 
Londra'da tanıştığı bir İngiliz hanım ile evlenen Ali Suavi'nin diğer [[Genç Osmanlılar]] ile arası yaşam tarzları ve çeşitli fikirleri nedeniyle açıldı. 1869'da Fransa'ya geçerek "''Ulum''" adlı gazeteyi çıkardı ve bu gazetede [[Türkçülük]] akımına öncülük etti.<ref name=Ulumharekati>{{Web kaynağı |url=http://www.yenimakale.com/ii-muhbir-ulum-harekati-ve-ali-suavi.html |başlık=Murat Demireğer, '''II. Muhbir-Ulum Harekatı ve Ali Suavi''', ''Erişim tarihi:02.05.2012'' |erişimtarihi=2 Mayıs 2012 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20120624105442/http://www.yenimakale.com/ii-muhbir-ulum-harekati-ve-ali-suavi.html |arşiv-tarihi=24 Haziran 2012 |ölüurl=nohayır }}</ref> 1870-1871'de gerçekleşen [[Fransa-Prusya Savaşı]] sonucu Paris Almanlar tarafından kuşatılınca Ulum'u 25. sayıda kapatmak zorunda kaldı.<ref name=Ulumharekati/>
 
=== İstanbul’a Dönüşü ===
1872 yılında Genç Osmanlılar’ın büyük bölümü Abdülaziz’in doğum günü nedeniyle çıkan genel aftan yararlanarak yurda döndüyse de Ali Suavi’ye İstanbul dışında bir ile gitmesi şartı getirildiğinden Paris’te kaldı<ref name=buyuk/>. 1876’da II. Abdülhamit’in tahta çıkmasından sonra verilen izinle İstanbul’a dönebildi.
 
Eski sadrazam [[Mithat Paşa]] aleyhine yazıları ile Abdülhamit’in gözüne giren Ali Suavi, Yıldız Sarayı Kütüphanesi Müdürü olarak görevlendirildi. Artık muhafazakâr ve saltanatçı bir çizgideydi.<ref name=kopru>{{Web kaynağı | url = http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=404 | başlık = Ali Suavi | yazar = Hanefi Demirkıran | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150505194619/http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=404 | arşivtarihi = 5 Mayıs 2015 | erişimtarihi = 21 Nisan 2011 | ölüurl = nohayır }}</ref> 1 Şubat 1877’de [[Galatasaray Lisesi|Galatasaray Sultanisi]] müdürlüğüne getirildi. Kendisinden daha liberal ve batı yanlısı düşüncelere sahip olan Maarif Nazırı [[Münif Paşa]] ile anlaşamadı ve 28 Ekim 1877’de görevden alındı. Bu olaydan sonra Abdülhamit yönetiminin şiddetli bir karşıtı oldu.
 
=== Çırağan Baskını ===
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ali_Suavi" sayfasından alınmıştır