Zekai Dede Efendi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
Victor Trevor (mesaj | katkılar)
k düzeltme
1. satır:
{{Diğer anlamı|Dede Efendi}}
[[Dosya:Dede Efendi.jpg|thumb|200px|Zekâi Dede Efendi]]
'''Zekâi Dede Efendi''' (1825 - 1897), Osmanlı [[klasik Türk müziği]] bestecisi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.timeturk.com/tr/2013/05/17/kemalist-algi-tasavuf-muzigi-ve-kurtler.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Kasım 2015 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20160120202620/http://www.timeturk.com/tr/2013/05/17/kemalist-algi-tasavuf-muzigi-ve-kurtler.html |arşiv-tarihi=20 Ocak 2016 |ölüurl=yesevet }}</ref>
 
Sadece ''Dede Efendi'' olarak bilinen [[Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi]]'nin öğrencisidir. Klasik Türk musikisinin Osmanlı dönemindeki son büyük bestekârı kabul edilir. Pek çok öğrenci yetiştiren sanatçının klasik repertuvarı günümüze aktarmadaki rolü nedeniyle müzik tarihinde önemli yeri vardır.
9. satır:
== Yaşamı ==
=== Ailesi ===
[[Eyüpsultan]]'da Cedîd Ali Paşa mahallesinde Cedîd Ali Paşa Mescidi'nin yanındaki evde 1825 yılında dünyaya geldi.<ref name=sarigul>{{Web kaynağı |url=http://musikiyolu.blogspot.com/2005/01/zekai-dede1825-1897.html |başlık=Ali Sarıgül, '''Zekai Dede''', ''Musiki Yolu, 01.11.2005'' |erişimtarihi=26 Temmuz 2011 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20111203213128/http://musikiyolu.blogspot.com/2005/01/zekai-dede1825-1897.html |arşiv-tarihi=3 Aralık 2011 |ölüurl=yesevet }}</ref> Babası, bu mescidin imamı idi (Sonradan Zekâi Dede ile oğlu Ahmed Irsoy da aynı mescit de imamlık yapmıştır).<ref name=sevim>{{Web kaynağı |url=http://www.musikidergisi.net/?p=754 |başlık=Nidayi Sevim, '''Zekai Dede Efendi ve Beethoven''', ''Musikidergisi.net'' |erişimtarihi=26 Temmuz 2011 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20131029205040/http://www.musikidergisi.net/?p=754 |arşiv-tarihi=29 Ekim 2013 |ölüurl=yesevet }}</ref> Babası, imamlığının yanı sıra hat hocası ve tanınmış bir hattat olan Hâfız Süleyman Efendi; annesi ise Hacı Hasan Efendi’nin kızı Ziyneti’Hanım’dır<ref name=Mevlana>{{Web kaynağı |url=http://www.mevlanakapisi.net/2011/02/zekai-dede-efendi.html |başlık=Mevlanakapisi.net sitesi, '''Zekai Dede Efendi sayfası''', ''Erişim tarihi 26.07.2011'' |erişimtarihi=26 Temmuz 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110724021301/http://www.mevlanakapisi.net/2011/02/zekai-dede-efendi.html |arşivtarihi=24 Temmuz 2011 |ölüurl=yesevet }}</ref> . Ailenin tek çocuğu olan Zekâi, annesini 1859’da, babasını 1863 yılında kaybetti. 1865'ten evvel Fatma Hanım ile evlendi.
 
=== Öğrenimi ===
22. satır:
Zekâi Efendi, 1868 yılında [[Mevlevîlik]] tarikatına girdi; İstanbul’da Mustafa Fazıl Paşa'nın dostu ve [[V. Murad]] taraftarı olan Yenikapı Dergahı şeyhi Osman Selahaddin Dede’ye kapılandı.<ref name=sevim/> Dergâhtaki mukabelelerde ayin okudu. 1883'te [[Darüşşafaka]]’da musiki muallimi oldu ve ölümüne kadar 14 yıl bu kurumda öğretmenliği sürdürdü.<ref name=sarigul/> 1884 Aralığında Arif Dede'nin ölümüyle Eyüp Mevlevihanesi kudümzen başılığı boşalması üzerine kendisine teklif edilen bu görevi kabul etti ve “''Dede''” unvanını aldı.<ref name=sarigul/> Kudümzenbaşılığı ölümüne kadar devam ettirdi. O güne kadar “''Hafız Zekâi Efendi''” olarak anılırken ömrünün geri kalanında “''Zekâi Dede''” olarak anıldı ve tarihe bu şekilde geçti.<ref name=sevim/>
 
1897 yılında vefat ettiöldü. [[Kaşgari Murtaza Efendi Cami]] civarına defnedildi.<ref name=sevim/> Serlevhası Mevlevi Sikkesi formunda stilize edilmiş mezar taşı günümüze kadar ulaşmıştır. Bu tarihi mezar taşının önünde Latin harfleri ile düzenlenmiş yeni bir mermer tanıtım levhası daha bulunmaktadır.<ref>Sevim, Nidayi: Medeniyetimizin Sessiz Tanıkları, Kitapdostu Yay. İst. 2007, s.75</ref> Eyüp, Nişanca Mahallesi, Zekai Dede Sokakta bulunan ve bir zamanlar Zekai Dede Efendi’nin ikamet ettiği ev aslına uygun olarak yenilenmiştir. Mekan günümüzde Siyer Vakfı tarafından kullanılmaktadır.
 
== Eserleri ==