Türk göçleri: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
+ içerik |
||
12. satır:
Hunların gerçek kimliği hala tartışılmaktadır. Hunların kültürel oluşumuyla ilgili olarak, ''Cambridge Ancient History of China'' şöyle diyor: "MÖ sekizinci yüzyıldan başlayarak, iç Asya'da ata binen kırsal topluluklar ortaya çıktı ve savaşçı toplumların kökenini oluşturdu." Bunlar, [[Karadeniz]]'den [[Moğolistan]]'a uzanan ve Yunanlılar tarafından İskitler olarak bilinen "atlı kırsal halklar" kuşağının bir parçasıydı.<ref>{{Kitap kaynağı| ad = Nicola| soyadı = Di Cosmo| editör-soyadı = Loewe| editör-ad = Michael| editör2-soyadı = Shaughnessy| editör2-ad = Edward L.| katkı = The Northern Frontier in Pre-Imperial China| başlık = The Cambridge History of Ancient China: From the Origins of Civilization to 221 B.C| yıl = 1999| sayfa = 886| yayıncı = Cambridge University Press| isbn = 978-0-521-47030-8}}</ref>
==
[[Dosya:Gokturk empire at its greatest extent.png|thumb|[[Göktürk Kağanlığı]] (6. Yüzyıl)]]
[[Dosya:Conquest of Western Turks.png|thumb|[[Tang'ın Batı Türklerine seferi]]]]
40. satır:
{{Ana|Peçenekler}}
''Sui Kitabına'' göre Peçenekler, modern [[Kazakistan]] ve [[Kuzey Kafkasya]] bozkırlarında [[Tiele]]ler ile beraber, [[Onogurlar]] ve [[Alanlar]]'a komşu olarak yaşıyorlardı. 8. yüzyılda yazılmış bir [[Eski Uygur Türkçesi|Uygur]] raporunun Tibetçe tercümesinde, Peçenekler'in [[Ak Hun İmparatorluğu|Eftalit]]ler ile savaştığı yazmaktadır. Peçenekler, muhtemelen [[Kanglılar]] ile akrabaydı. 9. yüzyılın sonlarında, [[Hazarlar]]la yaptıkları çatışmalar, Peçenekleri [[Karadeniz-Hazar stepleri|Pontus bozkırları]]na sürükledi. 10. yüzyılda, komşularının kontrolünü ellerinde tutabilmek için Peçeneklere bağlı olan [[Bizans İmparatorluğu]] ile yoğun etkileşimleri bulunmaktaydı. Bizans ve Müslüman kaynakları, Peçenekler'in bir liderlik makamı olduğunu, ancak bunun babadan oğula geçmediğini doğrulamaktadır. 10. yüzyılda, Peçenekler [[Kiev Knezliği|Ruslar]]la askeri çatışmaya girdi ve 11. yüzyılın başlarında [[Oğuzlar|Oğuz Türkleri]] ile yaptıkları askeri çatışmalar onları [[Tuna nehri]]nden batıya, Bizans topraklarına doğru sürdü.{{sfn|Golden|1992|p=264-268}}
== Uygur göçü (8.-9. yy.) ==
=== Oğuzlar ===
[[File:AD 750OguzYabgu.png|thumb|[[Oğuz Yabgu Devleti]], 8. yy]]
{{Ana|Oğuzlar}}
Oğuz adı, pek çok Türk topluluğu için ortak bir isimlendirmedir. Bu durum bazı durumlarda kafa karışıklığına neden olmuştur. Örneğin, dokuz yerine on iki kabile olmasına rağmen Oğuz hükümdarına Tokuz (Dokuz) Kağan denmekteydi.{{sfn|Golden|1992|p=205-206}} Oğuz Türklerinin doğrudan Tokuz Oğuz soyundan gelip gelmediği kesin değildir. Bir noktada Tokuz'un doğrudan önderliği altında olmuş olabilirler, ancak 11. yüzyılda Oğuzlar dilsel olarak [[Kıpçaklar]] ve [[Karahanlılar]] gibi komşularından çoktan ayrılmıştı.{{sfn|Golden|1992|p=207}}
Oğuzların batıya doğru olan göçü, [[İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı]]'nın düşüşü ve 744'te [[Uygur Kağanlığı]]'nın yükselişi ile başladı. Uygur yönetimi altında Oğuz lideri "[[Yabgu]] (𐰖𐰉𐰍𐰆)" unvanını aldı. 9. yüzyılda Müslüman metinlerinde yer aldıklarında, aynı başlık kullanılarak tanımlandılar. Oğuzlar bozkırda [[Peçenekler]], [[Halaçlar]], [[Çarukluğ boyu|Çarukluğ]] ve [[Hazarlar]] ile bir dizi savaşa girdi. Galip gelmelerinin ardından [[Oğuz Yabgu Devleti]]'ni kurdular. Oğuzlar, Müslüman metinlerde kaydedildiği gibi 10. yüzyıl boyunca Peçenekler ve Hazarlar ile sürekli çatışma içindeydiler, ancak zaman zaman da işbirliği yaptılar. Bir keresinde Hazarlar, [[Alanlar]]'ın saldırısına karşı savaşmak için Oğuzlar ile anlaştılar. 965'te Oğuzlar, Hazarlara yönelik yapılan bir saldırıda [[Ruslar (tarihî halk)|Roslar]]'ın yanına katıldı. 985'te [[İdil Bulgarları]]'na saldırmak için tekrar Roslar ile işbirliği yaptılar. Oğuz Yabgu Devleti'nin merkezi bir liderliği yoktu ve Yabgu'nun tüm Oğuz halkını temsil ettiğine dair bir kanıt bulunmamaktadır. 10. yüzyılda, bazı Oğuzlar şehirlere yerleşerek [[Müslümanlık|Müslüman]] olmaya başladı, ancak birçok kabile [[Tengricilik]] inancını takip etmeye devam etti.{{sfn|Golden|1992|p=209-211}}
== Kaynakça ==
;Özel
Satır 47 ⟶ 54:
* {{Kitap kaynağı |ref=harv |soyadı=Sinor |ad=Denis |bölüm=The Hun Period |başlık=The Cambridge history of early Inner Asi a|yıl=1990 |yayıncı=Cambridge Univ. Press |konum=Cambridge [u.a.]|editör-soyadı=Sinor|editör-ad=Denis |isbn=9780521243049 |sayfalar=177–203 |baskı=1st. publ.}}
* {{citation|last=Barfield|first=Thomas|title=The Perilous Frontier: Nomadic Empires and China|year=1989|publisher=Basil Blackwell}}
* {{citation|last=Golden|first=Peter B.|authorlink=Peter Benjamin Golden|year=1992|title=An Introduction to the History of the Turkic Peoples}}
{{Türk konuları}}
| |||