1948 Arap-İsrail Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.5
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
59. satır:
Ancak [[İsrail]]'in planlı savunması üzerine savaş [[Araplar]] aleyhine dönüştü.
 
İsrail savaş sonunda 1947'de taksim planı ile elde ettiği %56’lık [[Filistin]] toprağını % 78’e çıkardı. Manda yönetiminden kalan alanlar Ürdün’ü, günümüzdeki Batı Şeria’yı (Ürdün kontrolünde) ve Gazze Şeridi’ni (Mısır kontrolünde) içerdi. Filistin Araplar, kendi topraklarını, sonra dönebileceklerine dair aldıkları sözlere dayanarak, İsrail güçleri ve Yahudi silahlı kuvvetlerinin saldırılarından dolayı terk edip “Filistinli mülteciler” oldu <ref>{{Web kaynağı | başlık = The Palestinian Diaspora | url = http://www.globalexchange.org/country/palestine/diaspora | yayıncı = Global Exchange | erişimtarihi = 12 Aralık 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150905075520/http://www.globalexchange.org/country/palestine/diaspora | arşivtarihi = 5 Eylül 2015 | ölüurl = yes evet}}</ref>. 700,000 Filistinli <ref>GENERAL PROGRESS REPORT AND SUPPLEMENTARY REPORT OF THE UNITED NATIONS CONCILIATION COMMISSION FOR PALESTINE, Covering the period from December 11, 1949 to October 23, 1950, GA A/1367/Rev.1 23 October 1950</ref>,, evlerini terk etmek zorunda kalarak komşu ülkelere veya Arapların yoğun olduğu bölgelere sığındılar. Yurtlarını terk eden [[Filistinliler]]'den 250,000’i [[Gazze]]’ye yerleştirildi. Savaş, 1949 yılında, İsrail’in Arap komşularıyla ateşkes anlaşmaları imzalamasıyla sona erdi. [[Filistinliler]]in başka ülkelere göçü ve [[Yahudiler]]in Filistin’de gün geçtikçe artan nüfusu, demografik yapının bölgenin yerleşik halkı olan [[Araplar]] aleyhine dönüşmesine neden oldu ve bugüne kadar süregelen Filistinli mülteciler sorunu başladı.
 
Benzer şekilde, birçok Arap ülkesi kendi yerel Yahudi nüfuslarına yönelik ayrımcı politikalar yürütmeye başladı. 1948 yılındaki Arap-İsrail savaşı esnasında, Arap ülkelerindeki Yahudilerin durumları oldukça kötüye gitti. Aralık 1947’de Arap dünyasında büyük anti-Yahudi ayaklanmalar patlak verdi ve Yahudi toplumları birçok ölü ve yararlının bulunduğu Suriye ve Aden gibi Arap şehirlerinde ciddi şekilde kötü etkilendi. 1948 yılının ortalarında, Arap ülkelerindeki Yahudi toplumlara saldırılar gerçekleştirildi ve statüleri kötüleştirildi. Uzun senelerdir yaşadıkları İslam ülkelerinden sökülüp, Arap-İsrail Savaşı’nın politik mültecileri oldular. Sonuç olarak birçok Arap ve İslam ülkelerinden zorunlu göçe zorlandılar. Libya’da Yahudilerin vatandaşlıkları ellerinden alındı ve Irak’ta mal varlıklarına el konuldu<ref>{{Haber kaynağı|soyadı=Aharoni|ad=Ada|url=http://taylorandfrancis.metapress.com/content/w91udxrhc7cf5a86|başlık=The Forced Migration of Jews from Arab Countries|yayıncı=Routledge, part of the Taylor & Francis Group|sayı=Volume 15, Number 1|tarih=1 Mart 2003|erişimtarihi=19 Aralık 2015|arşiv-urlarşivurl=https://wayback.archive-it.org/all/20171010103058/http://taylorandfrancis.metapress.com/content/w91udxrhc7cf5a86|arşiv-tarihiarşivtarihi=10 Ekim 2017|ölüurl=yesevet}}</ref>. 1956 yılında Mısır, Yahudi nüfusunun büyük bir kısmını ülkeden kovdu ve Cezayir ise egenmenliğini 1962 yılında ilan etmesiyle birlikte, Yahudilerin vatandaşlıklarını ellerinden aldı. Yahudilerin büyük bir kısmı göçe zorlandı ama bir kısmı da ideolojik sebeplerle göç etti.
 
İsrail savaş sonunda savaştığı her Arap ülkesi ile ayrı ayrı ateşkes anlaşmaları imzaladı. Savaşa girmiş olan [[Ürdün]] [[Batı Şeria]]'ya, [[Mısır]] da [[Gazze Şeridi]]'ne asker yığdı. [[Kudüs]]'ün kontrolü ise batıda [[İsrail]], doğuda Ürdün arasında bölündü. Gazze ise Mısır'ın oldu.
67. satır:
1948 savaşı sonrasında savaşa katılan Arap ülkelerinde siyasi rejim değişikliğine varan karışıklıklar yaşandı. En önemli değişiklik [[Mısır]]'da gerçekleşti. Mısır'da [[Kral Faruk]] bir darbe ile tahttan indirilerek yerine [[General Necib]] getirildi.
 
Savaştan en karlı çıkan taraf [[İsrail]] oldu. 1914’te 85.000, 1943'te 539.000, 1946’da 608.000, 1947’de 650.000 olan [[Filistin]]'deki Yahudi nüfusu, savaş sonrası anlaşmaların imzalandığı 1949 yılında 758.000’e ulaştı. [[Ürdün]] de İsrail'den sonra en çok toprak kazanan ülke oldu.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.dispolitika.org.tr/dosyalar/ogrenci_kosesi/yakin_tarih_perspektifinde_filistin.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=26 Haziran 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150506184318/http://www.dispolitika.org.tr/dosyalar/ogrenci_kosesi/yakin_tarih_perspektifinde_filistin.pdf |arşivtarihi=6 Mayıs 2015 |ölüurl=yes evet}}</ref>
 
== Kaynakça ==