Çerkes Soykırımı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
Değişiklik özeti yok |
||
21. satır:
|sebep=İslam düşmanlığı, Çerkesleri Kafkasya'dan atmak, sıcak denizlere inmek|map=CircassianinRu.png|map_caption=Soykırım sonrasında Çerkesya'da kalan Çerkes nüfusu. Soykırımdan sonra sadece bataklıklarda ve mağaralarda saklanan, nadir de olsa Ruslarla antlaşma yapabilen Çerkesler hayatta kalmıştır.|tarih=1864-1867|kurbanlar=Çerkes halkı}}
{{Soykırım}}
'''Çerkes Sürgünü''' ([[Adigece]]: Адыгэ хэхэсныгъэ, ''Adığe xexesnığe''; [[Rusça]]: Черкесское мухаджирство, ''Çerkesskoye muhacirstvo'') ya da '''Çerkes Soykırımı''' ([[Adigece]]: Адыгэ лъэпкъгъэкӏод, ''Adığe tlepqğek'od;'' [[Kabardeyce]]: Адыгэ лъэпкъгъэкIуэд, ''Adığe tlepqğek'ued'') , Rusya'nın [[Çerkesya|Çerkesya'yı]] [[Rus-Çerkes savaşı|işgalinin]] ardından,<ref name=":3">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=LHlwZwpA70cC|başlık=The Circassian Genocide|sayfa=back cover|nopp=y|yayıncı=[[Rutgers University Press]]|yıl=2013|isbn=978-0-8135-6069-4|soyadı=Richmond|ad=Walter|erişim-tarihi=13 Ekim 2017|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20160517103701/https://books.google.com/books?id=LHlwZwpA70cC|arşiv-tarihi=17 Mayıs 2016|ölüurl=hayır}}</ref> 21 Mayıs 1864 tarihinden sonra yoğunlaşmak üzere, [[Rus İmparatorluğu]] tarafından [[Çerkesler|Çerkes]] halkına gerçekleştirilen [[Katliam|toplu katliam]],<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.hdp.org.tr/en/we-will-not-forget-the-circassian-genocide/8997|başlık=We Will Not Forget the Circassian Genocide!|erişimtarihi=26 Eylül 2020|dil=Türkçe|website=www.hdp.org.tr}}</ref><ref name=":0">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=LHlwZwpA70cC|başlık=The Circassian Genocide|tarih=9 Nisan 2013|dil=İngilizce|yayıncı=Rutgers University Press|isbn=978-0-8135-6069-4|soyadı=Richmond|ad=Walter|erişim-tarihi=13 Ekim 2017|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20160517103701/https://books.google.com/books?id=LHlwZwpA70cC|arşiv-tarihi=17 Mayıs 2016|ölüurl=hayır}}</ref><ref name=":1">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=ulyXMQAACAAJ|başlık=Geçmişten günümüze Kafkasların trajedisi: uluslararası konferans, 21 Mayıs 2005|tarih=2006|dil=Türkçe|yayıncı=Kafkas Vakfı Yayınları|isbn=978-975-00909-0-5}}</ref><ref name=":2">{{Web kaynağı|url=https://www.nadirkitap.com/tarihte-kafkasya-ismail-berkok-kitap6939931.html|başlık=Tarihte Kafkasya - ismail berkok {{!}} Nadir Kitap|erişimtarihi=26 Eylül 2020|dil=TR|website=NadirKitap|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20201008200132/https://www.nadirkitap.com/tarihte-kafkasya-ismail-berkok-kitap6939931.html|arşiv-tarihi=8 Ekim 2020|ölüurl=hayır}}</ref> [[etnik temizlik]],<ref>{{Web kaynağı|url=https://unpo.org/article/1639|başlık=UNPO: The Circassian Genocide|erişimtarihi=26 Eylül 2020|website=unpo.org|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200513173432/https://unpo.org/article/1639|arşiv-tarihi=13 Mayıs 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /> [[zorunlu göç|tehcir]],<ref>[http://justicefornorthcaucasus.info/?p=1251662239 Coverage of The tragedy public Thought (later half of the 19th century)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20171201041030/http://justicefornorthcaucasus.info/?p=1251662239 |tarih=1 Aralık 2017 }}, Niko Javakhishvili, Tbilisi State University, 20 December 2012, retrieved 1 June 2015</ref><ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /> ve [[Tehcir|sürgün]].<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.trtworld.com/europe/the-circassian-exile-9-facts-about-the-tragedy-1388|başlık=The Circassian exile: 9 facts about the tragedy|erişimtarihi=26 Eylül 2020|dil=İngilizce|website=The Circassian exile: 9 facts about the tragedy|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20201009065345/https://www.trtworld.com/europe/the-circassian-exile-9-facts-about-the-tragedy-1388|arşiv-tarihi=9 Ekim 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /> Olaylardan toplam Çerkes nüfusunun en az %75'i olacak şekilde 800.000-1.500.000 Çerkes etkilenmiştir. Rus askerlerinin, hamile kadınların karnını yararak içindeki bebeği çıkarmak gibi çeşitli pek çok yöntemleri kendini eğlendirmek için kullandığı kayıtlara geçmiştir. Grigory Zass gibi bazı Rus generalleri, Çekeslerin katlinin ve bilimsel deneylerde kullanımının serbest olması gerektiğini savunuyordu.<ref>{{Web kaynağı|url=https://jinepsgazetesi.com/2013/09/velyaminov-zass-ve-insan-kafasi-biriktirme-hobisi/|başlık=Velyaminov, Zass ve insan kafası biriktirme hobisi|erişimtarihi=26 Eylül 2020|tarih=2 Eylül 2013|dil=Türkçe|website=Jıneps Gazetesi|soyadı=Gazetesi|ad=Jıneps|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20201013212354/https://jinepsgazetesi.com/2013/09/velyaminov-zass-ve-insan-kafasi-biriktirme-hobisi/|arşiv-tarihi=13 Ekim 2020|ölüurl=hayır}}</ref>
[[Kuzey Kafkasya]] bölgesinin yerli halkı olan Çerkesler, baştan sona etnik temizlikten geçirildi<ref>Memoirs of [[Dmitry Milyutin]], "the plan of action decided upon for 1860 was to cleanse [ochistit'] the mountain zone of its indigenous population", as quoted in W. Richmond ''The Northwest Caucasus: Past, Present, and Future''. Routledge. 2008 {{page needed|tarih=November 2017}}</ref> ve vatanlarından sürüldü. Soykırımın ana hedefi, Çerkeslerin (Adığelerin) yok edilmesi olsa da, olaylardan bazı [[Abhazlar|Abhaz]], [[Abazalar|Abazin]], [[Çeçen]], [[Oset]] ve diğer Müslüman Kafkas<ref name=":4">{{Web kaynağı|url=http://www.caucasus-survey.org/vol1-no2/yemelianova-islam-nationalism-state-muslim-caucasus.php|başlık=Caucasus Survey|erişimtarihi=23 Nisan 2015|arşivtarihi=15 Nisan 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150415070826/http://www.caucasus-survey.org/vol1-no2/yemelianova-islam-nationalism-state-muslim-caucasus.php|url-status=dead|ölüurl=yes}}</ref> toplulukları da etkilenmiştir. Tam olarak kaç kişinin etkilendiği bilinmese de, araştırmacılar Çerkes nüfusunun en az %75'i, %90,<ref name="Reuters">{{Haber kaynağı|url=https://www.reuters.com/article/pressRelease/idUS104971+22-May-2009+PRN20090522|başlık=145th Anniversary of the Circassian Genocide and the Sochi Olympics Issue|erişimtarihi=28 Kasım 2009|tarih=22 Mayıs 2009|yayıncı=Reuters|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20120702174523/https://www.reuters.com/article/2009/05/22/idUS104971%2B22-May-2009%2BPRN20090522|arşiv-tarihi=2 Temmuz 2012|ölüurl=hayır}}</ref><ref name="Ellen Barry">{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2011/05/21/world/europe/21georgia.html|başlık=Georgia Says Russia Committed Genocide in 19th Century|tarih=20 Mayıs 2011|eser=The New York Times|soyadı=Barry|ad=Ellen|erişimtarihi=11 Ekim 2020|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20170314221518/http://www.nytimes.com/2011/05/21/world/europe/21georgia.html|arşiv-tarihi=14 Mart 2017|ölüurl=hayır}}</ref>, %94,<ref name="Sarah A.S. Isla Rosser-Owen 1867 Page 16">Sarah A.S. Isla Rosser-Owen, MA Near and Middle Eastern Studies (thesis). ''The First 'Circassian Exodus' to the Ottoman Empire (1858–1867), and the Ottoman Response, Based on the Accounts of Contemporary British Observers.'' Page 16: "... with one estimate showing that the indigenous population of the entire north-western Caucasus was reduced by a massive 94 per cent". Text of citation: "The estimates of Russian historian Narochnitskii, in Richmond, ch. 4, p. 5. Stephen Shenfield notes a similar rate of reduction with less than 10 per cent of the Circassians (including the Abkhazians) remaining. (Stephen Shenfield, "The Circassians: A Forgotten Genocide?", in The Massacre in History, p. 154.)"</ref> veya %95-%97'sinin<ref name="ReferenceA">Richmond, Walter. ''The Circassian Genocide''. Page 132: ". If we assume that Berzhe’s middle figure of 50,000 was close to the number who survived to settle in the lowlands, then between 95 percent and 97 percent of all Circassians were killed outright, died during Evdokimov’s campaign, or were deported."</ref> etkilendiğini öne sürmüştür. Bu oranlar göz önüne alınarak etkilenen kişi sayısı tahmini olarak 600.000 ile 1.500.000 arasında kabul edilir.
| |||