Beslan Katliamı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
485 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7 |
düzen |
||
27. satır:
== Arka plan ==
[[Dosya:RussiaNorthOssetia-Highlight.png|küçükresim|[[Kuzey Osetya-Alanya|Kuzey Osetya - Alanya]] Rusya haritasındaki konumu]]
Bir No'lu Okul, Rusya'nın [[Kafkasya]]'sındaki [[Kuzey Osetya-Alanya]] Cumhuriyeti'nde yaklaşık 35.000 nüfuslu Beslan kasabasındaki yedi okuldan biriydi. İlçe polis merkezinin yanında bulunan okulda yaklaşık 60 öğretmen ve 800'den fazla öğrenci bulunuyordu.<ref name="insurgents">[https://www.nytimes.com/2004/09/02/world/europe/insurgents-seize-school-in-russia-and-hold-scores.html?pagewanted=2 Insurgents seize school in Russia and hold scores] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200606201027/https://www.nytimes.com/2004/09/02/world/europe/insurgents-seize-school-in-russia-and-hold-scores.html?pagewanted=2 |tarih=6 Haziran 2020 }}, ''[[The New York Times]]'', 2 September 2004.</ref> Rehinelerin çoğunun 52 saat tutulduğu spor salonu, 10 metre genişliğinde ve 25 metre uzunluğunda yeni bir ek binaydı.<ref name="hell2">[https://www.theguardian.com/world/2004/sep/05/russia.chechnya When hell came calling at Beslan's School No 1] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200726200904/https://www.theguardian.com/world/2004/sep/05/russia.chechnya |tarih=26 Temmuz 2020 }}, ''[[The Guardian]]'', 5 September 2004.</ref> Tamirci kılığına giren saldırganların, 2004 yılının Temmuz ayında okulda silah ve patlayıcıları gizlediklerine dair raporlar ortaya çıktı, ancak bu, yetkililer tarafından daha sonra reddedildi. Yine de, birkaç tanık, saldırganları kaçıranların silahları okulda saklanan zulalardan çıkarmasına yardım etmek için orada bulunduğunu ifade etti.<ref>
== Krizin seyri ==
33. satır:
=== Birinci gün ===
[[Dosya:Chechnya_and_Caucasus.png|küçükresim|Kuzey [[Kuzey Kafkasya|Kafkasya]] haritasında Kuzey Osetya]]
Okula saldırı, "İlk Zil" veya Bilgi Günü olarak anılan, Rus okul yılının geleneksel başlangıcı olan 1 Eylül 2004'te gerçekleşti.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.peacecorps.gov/wws/stories/stories.cfm?psid=166&sid=2|başlık=Mr. John and the Day of Knowledge|erişimtarihi=27 Mart 2007|arşivtarihi=3 Ekim 2006|arşivurl=https://web.archive.org/web/20061003160656/http://www.peacecorps.gov/wws/stories/stories.cfm?psid=166&sid=2|yayıncı=[[Peace Corps]]|ölüurl=yes}}</ref> O gün çocuklar, ebeveynleri ve diğer akrabaları eşliğinde okullarının ev sahipliğinde düzenlenen törenlere katılırlardı.<ref>[http://petersburgcity.com/city/photos/holidays/1september/ St. Petersburg in Pictures: The First of September – the Day of Knowledge] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070928051701/http://petersburgcity.com/city/photos/holidays/1september/ |tarih=28 Eylül 2007 }}, City of [[St. Petersburg]]</ref> Bilgi Günü şenlikleri nedeniyle, okullardaki insan sayısı normal bir okul gününe göre oldukça yüksekti. Sabahın erken saatlerinde, birkaç düzine ağır silahlı saldırgandan oluşan bir grup, komşu [[İnguşetya]]'daki Psedah köyü yakınlarında, Kuzey Osetya'nın doğusunda ve savaştan zarar gören Çeçenya'nın batısında bulunan bir orman kampından yola çıktı. Saldırganlar yeşil askeri kamuflaj ve siyah [[Kar maskesi|yünden maskeler]] takıyorlardı ve bazıları patlayıcı kemerler ve patlayıcı iç çamaşırları da giymişti. Beslan yolunda, Kuzey Osetya köyü Hurikau yakınlarındaki bir köy yolunda, İnguş polis memuru Binbaşı Sultan Gurazhev'i yakaladılar.<ref name="doubt">[https://web.archive.org/web/20120910131207/http://www.jamestown.org/programs/nca/single/?tx_ttnews%5Btt_news%5D%3D2032%26tx_ttnews%5BbackPid%5D%3D186%26no_cache%3D1#91;tt_news%5D=2032&tx_ttnews%5BbackPid%5D=186&no_cache=1 Officials evade responsibility as death toll remains in doubt],
Yerel saatle 09.11'de saldırganlar bir [[GAZ GAZelle|GAZelle]] polis minibüsü ve bir [[GAZ-66]] askeri kamyonla Beslan'a geldi. Pek çok tanık ve bağımsız uzman, aslında iki grup saldırganın olduğunu ve ikinci grubun kamyonla geldiği sırada birinci grubun zaten okulda olduğunu iddia etmektedir.<ref name="our">[https://web.archive.org/web/20090103011222/http://www.themoscowtimes.com/stories/2008/01/09/007.html Our Native Wiesenthal], ''[[The Moscow Times]]'', 9 January 2008.</ref> İlk başta, okuldaki insanlardan bazıları, saldırganların Rus özel kuvvetlerinin bir güvenlik tatbikatı yaptığını zannetti.<ref name="one_little_boy">{{Haber kaynağı|url=https://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=/news/2004/09/05/wosse105.xml|başlık=One little boy was shouting: 'Mama!' She couldn't hear him. She was dead|erişimtarihi=28 Temmuz 2006|arşivtarihi=21 Temmuz 2006|arşivurl=https://web.archive.org/web/20060721081627/http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=%2Fnews%2F2004%2F09%2F05%2Fwosse105.xml|tarih=5 Eylül 2004|çalışma=The Daily Telegraph|yer=London|ölüurl=no}}</ref> Ancak saldırganlar kısa süre sonra havaya ateş etmeye ve okul alanındaki herkesi binaya doğru girmeye zorladı. İlk kaos sırasında, 50'ye yakın insan kaçmayı başardı ve yetkililere yaşananları iletti.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3616868.stm Attackers storm Russian school] {{Webarşiv|url=https://www.webcitation.org/67mL4bqFl?url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3616868.stm |tarih=19 Mayıs 2012 }}, [[BBC News]], 1 September 2004.</ref> Bir dizi insan da kazan dairesinde saklanmayı başardı.<ref name="hell2">[https://www.theguardian.com/world/2004/sep/05/russia.chechnya When hell came calling at Beslan's School No 1], ''[[The Guardian]]'', 5 September 2004.</ref> Polise ve silahlı bir yerel sivile karşı gerçekleşen ve bir saldırganın öldürüldüğü ve ikisinin yaralandığı bildirilen bir silahlı çatışmanın ardından saldırganlar okul binasını ele geçirdi.<ref>[http://news.independent.co.uk/europe/article309416.ece How Beslan is coping one year on] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070930214032/http://news.independent.co.uk/europe/article309416.ece |tarih=30 Eylül 2007 }}, ''[[The Independent]]'', 10 September 2007.</ref> Bu çatışmadan kaynaklanan ölü sayısı iki ila sekiz kişi arasında değişirken, bir düzineden fazla kişi yaralandı.
65. satır:
=== Üçüncü gün ===
Üçüncü günün erken saatlerinde Ruslan Aushev, Alexander Dzasokhov, Taymuraz Mansurov (Kuzey Osetya Parlamento Başkanı) ve Birinci Başkan Yardımcısı İzrail Totoonti, [[İçkerya Çeçen Cumhuriyeti]] Cumhurbaşkanı [[Aslan Mashadov]] ile temas kurdu.<ref name="breakdown">[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,695816,00.html Communication Breakdown], ''[[Time (dergi)|TIME]]'', 12 September 2004.</ref> Totoonti, hem Mashadov'un hem de Batılı temsilcisi Ahmed Zakayev'in saldırganlarla müzakere etmek için Beslan'a uçmaya hazır olduklarını açıkladıklarını söyledi ve bu daha sonra Zakayev tarafından da onaylandı.<ref>[http://www.themoscowtimes.com/stories/2004/09/06/014.html Zakayev Was Asked to Assist in Negotiations at the School] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070327155019/http://www.themoscowtimes.com/stories/2004/09/06/014.html |tarih=27 Mart 2007 }}, ''[[The Moscow Times]]'', 6 September 2004.</ref> Totoonti, Mashadov'un tek talebinin okula engelsiz geçişi olduğunu söyledi; ancak saldırı, gelişiyle ilgili anlaşma yapıldıktan bir saat sonra başladı.<ref name="new details">[https://web.archive.org/web/20120910131227/http://www.jamestown.org/programs/nca/single/?tx_ttnews%5Btt_news%5D%3D3112%26tx_ttnews%5BbackPid%5D%3D188%26no_cache%3D1#91;tt_news%5D=3112&tx_ttnews%5BbackPid%5D=188&no_cache=1 New details emerge on Maskhadov's bid to mediate in Beslan],
Rus cumhurbaşkanlığı danışmanı, eski polis generali ve etnik Çeçen Aslambek Aslahanov'un da gizli müzakerelerde bir dönüm noktasına yakın olduğu söylendi. İkinci gün Moskova'dan ayrıldığında Aslahanov, çocukların serbest bırakılması karşılığında okula rehine olarak girmeye gönüllü olan 700'den fazla tanınmış Rus figürünün isimlerini toplamıştı. Aslahanov, rehinecilerin ertesi gün saat 15.00'te okula girmelerine izin vermeyi kabul ettiklerini söyledi. Ancak taarruz iki saat önce başlamıştı.<ref name="detail">[https://web.archive.org/web/20081225013256/http://fairuse.1accesshost.com/news2/latimes298.html Critics Detail Missteps in School Crisis], ''[[The New York Times]]'', 17 September 2004.</ref>
79. satır:
* Kuzey Osetya parlamentosunun başkan yardımcısı Stanislav Kesayev'in Aralık 2005 raporuna göre, bazı görgü tanıkları, federal bir keskin nişancının ayağı [[ölü bir adamın anahtarı]] patlatıcısında duran bir saldırganı vurarak ilk patlamayı tetiklediğini söyledi.<ref name="sniper">{{Haber kaynağı|url=https://www.cbc.ca/news/world/government-snipers-triggered-beslan-bloodbath-court-told-1.568416|başlık=Government snipers triggered Beslan bloodbath, court told|erişimtarihi=14 Şubat 2007|tarih=1 Haziran 2005|yayıncı=[[Canadian Broadcasting Corporation|CBC News]]}}</ref><ref name="blame">[http://www.slate.com/id/2123116 Who's To Blame for Beslan?] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110128040606/http://www.slate.com/id/2123116/ |tarih=28 Ocak 2011 }}, ''[[Slate (dergi)|Slate]]'', 22 July 2005.</ref> Yakalanan rehineci Nur-Paşa Kulayev buna tanıklık ederken, yerel bir polis memuru ve salondaki rehinelerden biri olan Fatima Dudiyeva adlı rehine, patlamadan hemen önce "dışarıdan" gelen bir atışla vurulduğunu söyledi<ref name="aching4">[http://articles.latimes.com/2005/aug/27/world/fg-beslan27 ACHING TO KNOW], ''[[Los Angeles Times]]'', 27 August 2005.</ref><ref>[https://www.nytimes.com/2005/11/29/international/europe/29cnd-russia.html Russian Report Faults Rescue Efforts in Beslan], ''[[The New York Times]]'', 29 November 2005.</ref> ve üç patlama olduğunu söyledi: 13.03'teki iki küçük patlama, ardından 13.29'daki büyük patlama.<ref>[http://www.sptimes.ru/index.php?action_id=2&story_id=16329 Kesayev Report Points a Finger in Beslan] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070817220237/http://www.sptimes.ru/index.php?action_id=2&story_id=16329 |tarih=17 Ağustos 2007 }}, ''[[The St. Petersburg Times]]'', 9 December 2005.</ref>
* Bir silah ve patlayıcı uzmanı olan [[Devlet Duması]] üyesi Yuri Savelyev'e göre, silahlı çatışma okul binası içinde patlamalarla başlamadı, okul dışından iki el ateş edildi<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.novayagazeta.ru/inquests/65063.html|başlık=Беслан. 10 лет после теракта|erişimtarihi=2 Temmuz 2015|tarih=1 Eylül 2014|yayıncı=[[Novaya Gazeta]]|arşiv-url=https://www.webcitation.org/6nyhbmAax?url=https://www.novayagazeta.ru/articles/2014/09/01/60949-beslan-10-let-posle-terakta|arşiv-tarihi=2 Şubat 2017|ölüurl=no}}</ref> ve saldırganlar tarafından kurulan el yapımı patlayıcı cihazların çoğu hiç patlamadı. İlk atışın büyük olasılıkla okul şeridindeki 37 numaralı beş katlı evin çatısında bulunan ve spor salonunun çatı katına yönelik bir RPO-A Shmel piyade roketinden kaynaklanmış, ikincisi, aynı caddedeki 41 numaralı evde bulunan bir RPG-27 el bombası fırlatıcısından ateşlenmiş, bu spor salonu duvarının bir parçasını tahrip etmişti (bu teoriyi destekleyen boş mermiler ve fırlatıcılar bu evlerin çatılarında bulundu ve raporda belirtilen olası diğer silahlar [[RPG-26]] veya [[RPG-7]] roket tahrikli el bombalarıydı).<ref name="raw2">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/5302448.stm Beslan still a raw nerve for Russia], [[BBC News]], 1 September 2006.</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.csmonitor.com/2006/0901/p07s01-woeu.html|başlık=Russian forces faulted in Beslan school tragedy|erişimtarihi=14 Şubat 2007|tarih=1 Eylül 2006|çalışma=[[The Christian Science Monitor]]|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20060906221122/http://www.csmonitor.com/2006/0901/p07s01-woeu.html|arşiv-tarihi=6 Eylül 2006|ölüurl=no}}</ref><ref>[http://www.rferl.org/featuresarticle/2006/8/B841BF15-DB81-4D65-96F5-9B10F3EC9D9A.html Russia: Independent Beslan Investigation Sparks Controversy] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060829222201/http://www.rferl.org/featuresarticle/2006/8/B841BF15-DB81-4D65-96F5-9B10F3EC9D9A.html |tarih=29 Ağustos 2006 }},
* Son raporunda, çalışmalarını Aralık 2006'da tamamlayan Rus parlamento komisyonu başkanı Alexander Torshin, Rus müzakerecileri ve komutanlarını şaşırtacak şekilde saldırganların rehineler arasında kasıtlı olarak bomba patlatarak çatışmaya başladıklarını söyledi. Bu açıklama, tipik olarak bombaların açıklanamayan bir kaza sonucunda patladığını söyleyen önceki hükümet açıklamalarının önüne geçti.<ref name="question_linger">{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2006/12/23/world/europe/23beslan.html?ex=1324530000&en=a84fe5fbaabab7af&ei=5088&partner=rssnyt&emc=rss|başlık=Questions Linger as Kremlin Reports on '04 School Siege|erişimtarihi=14 Şubat 2007|yazarlar=Chivers|tarih=23 Aralık 2006|çalışma=The New York Times|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20071018200226/http://nytimes.com/2006/12/23/world/europe/23beslan.html?ex=1324530000&en=a84fe5fbaabab7af&ei=5088&partner=rssnyt&emc=rss|arşiv-tarihi=18 Ekim 2007|ölüurl=no}}</ref> Torshin'in 2006 yılındaki raporu, rehin alma olayının başından beri bir [[intihar saldırısı]] olarak planlandığını ve binaya önceden herhangi bir saldırı yapılmadığını ifade etmektedir. Nur-Paşa Kulayev ve birkaç eski rehineci ve müzakerecinin ifadesine göre, rehineciler (liderleri dahil) meydana gelen patlamalardan hükümeti suçladılar.
87. satır:
Karısı ve kızı okulda ölen Polis Yarbay Elbrus Nogayev, "Ateş etmeyi kes! Ateşi kesin!" diye bir emir duydum, bu sırada diğer birliklerin telsizleri "Saldırın!" diye emir veriyordu diye açıklama yapmıştır.<ref name="wounds">[https://www.nytimes.com/2005/08/26/international/europe/26beslan.html For Russians, Wounds Linger in School Siege], ''[[The New York Times]]'', 26 August 2005.</ref> Çatışma başladığında, bir petrol şirketi başkanı ve müzakereci olan Mihail Gutseriyev (etnik bir İnguş) rehinecilere telefon etti; telefondakiler cevap olarak "Bizi kandırdınız!" dediler. Beş saat sonra, Gutseriyev ve muhatabının son konuşmalarını yaptıkları ve bu sırada adamın "Suç sizin ve Kremlin'in" dedikleri ifade edildi.<ref name="detail">[https://web.archive.org/web/20081225013256/http://fairuse.1accesshost.com/news2/latimes298.html Critics Detail Missteps in School Crisis], ''[[The New York Times]]'', 17 September 2004.</ref>
Torshin'e göre, operasyona başlama emri Kuzey Osetya FSB başkanı Valery Andreyev tarafından verildi.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4117149.stm Top officials blamed for Beslan] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200726213717/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4117149.stm |tarih=26 Temmuz 2020 }}, [[BBC News]], 22 December 2004.</ref> Bununla birlikte, hem Andreyev hem de Dzasohov'un açıklamaları, aslında Beslan operasyonundan sorumlu olanların FSB müdür yardımcıları Vladimir Pronichev ve Vladimir Anisimov olduğunu ortaya koydu.<ref name="feds">[https://web.archive.org/web/20120910131244/http://www.jamestown.org/programs/nca/single/?tx_ttnews%5Btt_news%5D%3D2865%26tx_ttnews%5BbackPid%5D%3D187%26no_cache%3D1#91;tt_news%5D=2865&tx_ttnews%5BbackPid%5D=187&no_cache=1 Documents suggest the feds were in charge in Beslan],
Özel kuvvetler okula girmek için savaşırken kaotik bir çatışma meydana geldi. Kuvvetler arasında, FSB'nin saldırı grupları ve Rusya Ordusu ve Rusya İçişleri Bakanlığı'nın ilgili birlikleri, Rusya'nın 58. Ordusundan bir dizi [[T-72]] tankı (2 Eylül'de ordudan Tihonov tarafından komuta edildi), [[BTR-80]] tekerlekli zırhlı personel taşıyıcı, en az bir [[Mil Mi-24|Mi-24]] saldırı helikopteri bulunuyordu.<ref name="flame-throwers2">[https://web.archive.org/web/20090105021010/http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4159/is_20041024/ai_n12762716 Flame-throwers used at Beslan siege], ''[[The Independent]]'', 24 October 2004.</ref> Birçok yerel sivil de kendi silahlarını getirerek kaotik savaşa katıldı - silahlı gönüllülerden en az birinin öldürüldüğü biliniyor. Suç zanlısı Aslan Gagiyev de sivil gönüllülerin arasında olduğu iddia edildi. Bu arada, düzenli olarak askere alınan askerlerin çatışma başladığında olay yerinden kaçtığı bildirildi. Sivil tanıklar, yerel polisin de paniğe kapıldığını, hatta yanlış yöne ateş ettiğini iddia etti.<ref name="fled">{{Haber kaynağı|url=http://www.smh.com.au/articles/2004/09/11/1094789740614.html|başlık=Soldiers fled, special forces borrowed bullets at siege end|erişimtarihi=14 Şubat 2007|tarih=12 Eylül 2004|çalışma=The Sydney Morning Herald|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20071018041728/http://www.smh.com.au/articles/2004/09/11/1094789740614.html|arşiv-tarihi=18 Ekim 2007|ölüurl=no}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.rferl.org/featuresarticle/2004/10/cbe42f93-6f37-4d99-8c80-7a04309431d7.html|başlık=Russia: Rumors, Theories Still Swirl Around Beslan Tragedy|erişimtarihi=14 Şubat 2007|tarih=26 Ekim 2004|yayıncı=[[Radio Free Europe/Radio Liberty]]|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20070218120312/http://www.rferl.org/featuresarticle/2004/10/cbe42f93-6f37-4d99-8c80-7a04309431d7.html|arşiv-tarihi=18 Şubat 2007|ölüurl=no}}</ref>
Özel kuvvetlerin mevkilerinden okula en az üç en fazla dokuz kadar güçlü ''Shmel'' roketi ateşlendi (daha sonra yakındaki apartmanların çatılarında üç<ref name="aching4">[http://articles.latimes.com/2005/aug/27/world/fg-beslan27 ACHING TO KNOW], ''[[Los Angeles Times]]'', 27 August 2005.</ref> veya dokuz<ref>[http://www.kommersant.com/p607710/r_1/Searching_for_Traces_of_%E2%80%9CShmel%E2%80%9D_in_Beslan_School/ Searching for Traces of "Shmel" in Beslan School] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090103062603/http://www.kommersant.com/p607710/r_1/Searching_for_Traces_of_%E2%80%9CShmel%E2%80%9D_in_Beslan_School/ |tarih=3 Ocak 2009 }}, ''[[Kommersant]]'', 12 September 2005.</ref> boş tek kullanımlık tüp bulundu). Rusya'da alev atıcılar ve Batı'da [[termobarik silah]]lar olarak sınıflandırılan ''Shmel'' roketlerinin kullanımı başlangıçta reddedildi, ancak daha sonra hükümet tarafından kabul edildi.<ref name="mystery2">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4205208.stm Beslan siege still a mystery], [[BBC News]], 2 September 2005.</ref><ref name="reversal">[https://web.archive.org/web/20110903054655/http://www.themoscowtimes.com/news/article/a-reversal-over-beslan-only-fuels-speculation/211124.html A Reversal Over Beslan Only Fuels Speculation], ''[[The Moscow Times]]'', 21 July 2005.</ref> Bir emir subayının Kuzey Osetya garnizonunun askeri savcısına verdiği bir raporda [[RPG-26]] roket güdümlü el bombalarının da kullanıldığı belirtildi.<ref name="snipers">[https://web.archive.org/web/20061208164742/http://www.jamestown.org/publications_details.php?volume_id=409&issue_id=3424&article_id=2370105 Kulaev trial: The missing Slavic snipers],
Bir askeri savcıya göre, bir BTR zırhlı aracı okula yaklaştı ve 14,5 × 114 mm [[KPV|KPV ağır makineli tüfekle]] ikinci kattaki pencerelere ateş açtı.<ref name="aching4">[http://articles.latimes.com/2005/aug/27/world/fg-beslan27 ACHING TO KNOW], ''[[Los Angeles Times]]'', 27 August 2005.</ref> Görgü tanıkları (aralarında Totoonti<ref name="kill3">[http://www.kommersant.com/p638055/r_1/Who_Should_We_Kill_Now_Zarema?/ Who Should We Kill Now, Zarema?] {{webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090103062949/http://www.kommersant.com/p638055/r_1/Who_Should_We_Kill_Now_Zarema?%2F|tarih=3 Ocak 2009}}, ''[[Kommersant]]'', 24 December 2005.</ref>
Saldırı başladıktan iki saat sonra, saat 15.00'e kadar, Rus birlikleri okulun çoğunun kontrolünü ele geçirdi. Bununla birlikte, okulun bodrum katında direniş gösteren bir grup saldırganın direnişi de dahil olmak üzere akşam çökerken çatışmalar hala devam ediyordu.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3642232.stm What happened in Beslan?] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200909032721/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3642232.stm |tarih=9 Eylül 2020 }}, [[BBC News]], 10 September 2004.</ref> Çatışma sırasında, 13 saldırgandan oluşan bir grup askeri kordonu geçerek yakınlarda saklandı. Oset komitesinin bulgularına göre, birkaçının yerel iki katlı bir binaya girdiğine inanılıyordu.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://pravdabeslana.ru/dokl1.htm|erişimtarihi=29 Temmuz 2006|yazarlar=Kesayev|dil=Rusça|yayıncı=PravdaBeslana.ru|başlık=Arşivlenmiş kopya|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20061212113502/http://www.pravdabeslana.ru/dokl1.htm|arşiv-tarihi=12 Aralık 2006|ölüurl=no}}</ref> Başka bir saldırgan grubu, helikopterlerle kasabaya kadar kovalanarak demir yolunun üzerinden geri döndüler.<ref name="hell2">[https://www.theguardian.com/world/2004/sep/05/russia.chechnya When hell came calling at Beslan's School No 1], ''[[The Guardian]]'', 5 September 2004.</ref>
164. satır:
Başlangıçta saldırganların kimliği ve kökeni net değildi. Putin'in Cumhurbaşkanlığı Çeçen yardımcısı Aslambek Aslahanov'a göre, "Çeçen değildiler. Ben onlarla konuşurken [[Çeçence]] konuşmaya başlayınca, 'Biz anlamıyoruz; Rusça konuş.' diye cevap verdiler."<ref>{{Web kaynağı|url=http://old.radiomayak.ru/schedules/6852/17139.html|erişimtarihi=11 Nisan 2015|arşivtarihi=6 Ocak 2009|arşivurl=https://web.archive.org/web/20090106005247/http://old.radiomayak.ru/schedules/6852/17139.html|tarih=8 Eylül 2004|dil=ru|yayıncı=Radio Mayak|başlık=Arşivlenmiş kopya|ölüurl=yes}}</ref> Serbest bırakılan rehineler, rehinecilerin Rusça'yı [[Kafkasya halkları|Kafkasyalılara]] özgü [[Şive|aksanlarla]] konuştuklarını söyledi.<ref name="hell2">[https://www.theguardian.com/world/2004/sep/05/russia.chechnya When hell came calling at Beslan's School No 1], ''[[The Guardian]]'', 5 September 2004.</ref>
Putin geçmişte Çeçen ayrılıkçıları terör eylemlerinden dolayı suçlamakta nadiren tereddüt etse de, bu sefer saldırıyı [[İkinci Çeçen Savaşı]]'na bağlamaktan kaçındı. Bunun yerine, krizin milliyetçi kökenlerini görmezden gelerek krizi "uluslararası terörizme doğrudan müdahaleden" sorumlu tuttu.<ref>[http://www.rferl.org/featuresarticle/2004/09/ce476827-01ec-417f-a41c-44b2019e125f.html Russia: On Beslan, Putin Looks Beyond Chechnya, Sees International Terror] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080611202928/http://www.rferl.org/featuresarticle/2004/09/ce476827-01ec-417f-a41c-44b2019e125f.html |tarih=11 Haziran 2008 }}, [[Radio Free Europe/Radio Liberty]], 7 September 2004.</ref> Rus hükümeti kaynakları başlangıçta Beslan'daki saldırganlardan dokuzunun [[Araplar|Arap]] ve birinin siyah Afrikalı (Andreyev tarafından " zenci " olarak adlandırıldı)<ref name="aftermath2">[http://www.spiegel.de/international/spiegel/0,1518,363934,00.html The Beslan Aftermath: New Papers Critical of Russian Security Forces] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20111203041720/http://www.spiegel.de/international/spiegel/0,1518,363934,00.html |tarih=3 Aralık 2011 }}, ''[[Der Spiegel]]'', 4 July 2005.</ref><ref>[http://www.%3A%2F%2Fidl.stanford.edu%2F103%2Fchechnya%2FIDL103_Additional_Reading_7.pdf Chechnya: 'War on terror' legends debunked]{{Dead link|date=August 2018|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> iddia etse de daha sonra saldırganlar arasında sadece iki Arap tespit edildiği belirtildi.<ref name="time">[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,692846-1,00.html Defenseless Targets], ''[[Time (dergi)|TIME]]'', 5 September 2004.</ref> Moskovalı siyaset yorumcusu Andrei Piontkovsky gibi bağımsız analistler, Putin'in o anda geçmişte yaptığı gibi Çeçen saldırganların saldırılarını abartmak yerine, sayısını ve ölçeğini küçültmeye çalıştığını söyledi.<ref name="doubt">[https://web.archive.org/web/20120910131207/http://www.jamestown.org/programs/nca/single/?tx_ttnews%5Btt_news%5D%3D2032%26tx_ttnews%5BbackPid%5D%3D186%26no_cache%3D1#91;tt_news%5D=2032&tx_ttnews%5BbackPid%5D=186&no_cache=1 Officials evade responsibility as death toll remains in doubt],
17 Eylül 2004 tarihinde, radikal Çeçen gerilla komutanı [[Şamil Basayev]], o anda, Kuzey Kafkasya isyancı hareketinin geri kalanından bağımsız olarak hareket ettiklerini ifade eden ve Beslan okul kuşatmasının sorumluluğunu üstlenen bir bildiri yayınladı,<ref>{{Haber kaynağı|url=http://edition.cnn.com/2004/WORLD/europe/09/17/russia.beslan/|başlık=Chechen 'claims Beslan attack'|erişimtarihi=29 Temmuz 2006|tarih=17 Eylül 2004|yayıncı=CNN|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20170612113719/http://edition.cnn.com/2004/WORLD/europe/09/17/russia.beslan/|arşiv-tarihi=12 Haziran 2017|ölüurl=no}}</ref> bu, 1995'te [[Budyonnovsk]]'ta gerçekleştirilen [[Budyonnovsk Hastanesi rehine krizi|Çeçen baskınına]] ve 2002'deki Moskova tiyatro krizine çarpıcı bir şekilde benzeyen, Basayev liderliğindeki Çeçen isyancılar tarafından yüzlerce Rus sivilin rehin tutulduğu olaylara büyük ölçüde benziyordu. Basayev, Riyad-us Saliheen "şehit tugayının" saldırıyı gerçekleştirdiğini ve Beslan krizinden önceki haftalarda Rusya'da gerçekleşen bir dizi bombalı saldırının sorumluluğunu üstlendiğini söyledi. Başlangıçta Moskova veya Saint Petersburg'da en az bir okulu ele geçirmeyi planladıklarını, ancak kaynak yetersizliğinin onu [[Kuzey Osetya-Alanya|Kuzey Osetya'yı]], "Kuzey Kafkasya'daki Rus garnizonu"nu seçmeye zorladığını söyledi. Basayev, Rus yetkilileri Beslan'daki "korkunç bir trajediden" sorumlu tuttu.<ref name="claims">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3665136.stm Excerpts: Basayev claims Beslan] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20180211074845/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3665136.stm |tarih=11 Şubat 2018 }}, BBC News, 17 September 2004.</ref> Basayev, Kremlin'in krizi mümkün olan her şekilde sona erdirme kararlılığını yanlış hesapladığını iddia etti.<ref name="shadow">[https://web.archive.org/web/20120106032623/http://www.themoscowtimes.com/article/chechnya-vow-cast-a-long-shadow/356028.html Chechnya Vow Cast a Long Shadow] ''The Moscow Times'', 26 February 2008.</ref> Kendisinin "acımasızca yanıldığını" ve "orada olanlardan memnun olmadığını", ancak "gelecekte bunu yapmak zorunda oldukları için daha fazla Beslan tipi operasyon planladıklarını" söyledi.<ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article509888.ece We're going to do it again, says man behind Beslan bloodbath] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110927020228/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article509888.ece |tarih=27 Eylül 2011 }} ''The Times'', 3 February 2005.</ref> Bununla birlikte, bu olay 2009 yılına kadar Rusya'daki son büyük saldırıydı, çünkü Basayev kısa bir süre sonra yeni isyancı lider Abdul-Halim Sadulayev'in ayrım gözetmeyen saldırılarından vazgeçmeye ikna edildi,<ref>[https://www.theguardian.com/world/2005/aug/27/chechnya.russia Beslan massacre chief promoted] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200726203842/https://www.theguardian.com/world/2005/aug/27/chechnya.russia |tarih=26 Temmuz 2020 }} ''The Independent'', 27 August 2005.</ref> bu da Basayev'i ikinci komutan seviyesine çıkardı, ancak rehin alma, fidye için kaçırma ve özellikle sivilleri hedef alan operasyonları yasakladı.<ref>[https://web.archive.org/web/20080918223149/http://www.jamestown.org/chechnya_weekly/article.php?articleid=2373424 No Terrorist Acts in Russia Since Beslan: Whom to Thank?], The Jamestown Foundation, 24 May 2007.</ref>
200. satır:
Olayların resmi versiyonuna göre, saldırıya 32 saldırgan doğrudan katıldı, bunlardan biri canlı olarak ele geçirilirken, geri kalanı olay yerinde öldürüldü. Rehinecilerin sayısı ve kimliği, genellikle çelişkili hükümet beyanları ve resmi belgelerle beslenen tartışmalı bir konu olmaya devam etti. 3–4 Eylül hükümet açıklamalarında, kuşatma sırasında toplam 26–27 saldırganın öldürüldüğü söylendi.<ref name="timeline">[https://www.theguardian.com/russia/article/0,,1296826,00.html Timeline: the Beslan school siege], ''[[The Guardian]]'', 6 September 2004.</ref> İki kadın dahil en az dört saldırgan, Rusya'nın okula taarruzundan önce öldü.
Hayatta kalan rehinelerin ve görgü tanıklarının birçoğu, bazılarının kaçmış olabileceği daha birçok saldırganların olduğunu iddia etti. Başlangıçta, rehineci üç kişinin, bir kadın saldırgan ve liderleri Vladimir Hodov da dahil olmak üzere canlı olarak yakalandığı iddia edildi.<ref>[https://web.archive.org/web/20090104113042/http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_20041109/ai_n12822067 Beslan hostage-takers were allowed to flee, soldier says], ''[[The Independent]]'', 9 November 2004.</ref> Kulayev davası sırasındaki tanık ifadeleri, rehineciler arasında, Rus güvenlik güçlerinin taarruzunda öldürülen saldırganların cesetleri arasında görülmeyen, görünüşte [[Slavlar|Slavca]] - aksanlı olmayan Rusça - ve "mükemmel" Osetçe konuşan bireyin varlığını içeriyordu, tanıklar, kriz gününde bu kişilerin hiç görünmediklerini de söylediler.<ref name="snipers">[https://web.archive.org/web/20061208164742/http://www.jamestown.org/publications_details.php?volume_id=409&issue_id=3424&article_id=2370105 Kulaev trial: The missing Slavic snipers],
* Kesayev Raporu (2005), görgü tanıklarının ifadelerine ve olay yerinde bırakılan silah sayısına dayanarak, saldırıya yaklaşık 50 isyancı savaşçının katıldığını varsaymaktadır.<ref name="reports">[http://www.rferl.org/featuresarticle/2007/01/7E7550CC-9EA5-43C4-973F-F2CDE65514B9.html Russia: Beslan Reports Compared],
* Savelyev Raporu (Eylül 2006) 58 ila 76 rehineci olduğunu ve bunların çoğunun okulun etrafındaki kordonu yararak kaçmayı başardığını ifade etmektedir.
* Torshin Raporu (Aralık 2006) 34 saldırganın dahil olduğunu belirledi, bunlardan 32'si okula girdi ve 31'i orada öldü ve iki suç ortağı yakalanmadan kaçtı (biri Basayev'in koruması olan Yunus Matsiyev).
253. satır:
Nisan 2005'te, ''[[Kara Dullar|shahidka]]'' kadın saldırganlarının kimliği ortaya çıktı:<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.theguardian.com/world/2005/apr/22/chechnya.russia|başlık=Russia blames Chechen sisters for suicide bombings|erişimtarihi=20 Ocak 2018|yazarlar=Walsh, Nick Paton|tarih=22 Nisan 2005|çalışma=[[The Guardian]]|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20180121071230/https://www.theguardian.com/world/2005/apr/22/chechnya.russia|arşiv-tarihi=21 Ocak 2018|ölüurl=no}}</ref>
* Roza Nagayeva (30) - Çeçenya'nın Vedensky Bölgesi'ndeki Kirov-Yurt köyünden bir Çeçen kadın ve 24 Ağustos 2004'te indirilen iki Rus uçağından birini patlatan intihar bombacısı olduğundan şüphelenilen Amnat Nagayeva'nın kız kardeşi. Roza Nagayeva'nın daha önce 31 Ağustos 2004 tarihinde Moskova'daki Rizhskaya metro istasyonunu bombaladığı belirtilmişti.<ref name="feds">[https://web.archive.org/web/20120910131244/http://www.jamestown.org/programs/nca/single/?tx_ttnews%5Btt_news%5D%3D2865%26tx_ttnews%5BbackPid%5D%3D187%26no_cache%3D1#91;tt_news%5D=2865&tx_ttnews%5BbackPid%5D=187&no_cache=1 Documents suggest the feds were in charge in Beslan],
* Mairam <ref group="not">Maryam olarak da yazılır</ref> Taburova (27) - Çeçenya'nın Shalinsky Bölgesi'ndeki Mair-Tub köyünden bir Çeçen kadın.<ref name="novaya">{{İn lang|ru}} [https://web.archive.org/web/20070713173754/http://novayagazeta.ru/data/2007/51/12.html В распоряжении «Новой» — прижизненные фотографии бесланских террористов. Публикуются впервые], ''[[Novaya Gazeta]]'', 2005.</ref>
* Haula Nazirova - Kocası Ruslar tarafından işkence ile öldürülen, birkaç akrabası Rus güçler tarafından bombalanan bir Çeçen okulunda hayatını kaybeden etnik bir Çeçen.<ref>{{web kaynağı |başlık=Akhmed Zakayev: “Beslan’a Gitmeye Hazırdım!” |url=http://ickerya.com/2016/09/03/akhmed-zakayev-beslana-gitmeye-hazirdim/ |website=Çeçen Cumhuriyeti İçkerya Türkiye Fahri Konsolosluğu |erişimtarihi=11 Ekim 2020 |dil=Türkçe |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200211202805/http://ickerya.com/2016/09/03/akhmed-zakayev-beslana-gitmeye-hazirdim/ |arşiv-tarihi=11 Şubat 2020 |ölüurl=no }}</ref>
262. satır:
=== Kulayev'in sorgulanması ve yargılanması ===
Yakalanan şüpheli, [[Çeçenistan|Çeçenya]]'da doğan 24 yaşındaki Nur-Paşa Kulayev, eski rehineler tarafından rehinecilerden biri olarak tanımlandı. Devlet kontrolündeki [[Pervıy Kanal|Kanal Bir]], Kulayev'in sorgusundan bölümler gösterdi ve bu bölümlerde Kulayev, grubunun ''Polkovnik'' lakaplı, Çeçenya doğumlu ve Kuzey Osetya yerlisi bir kişi olan Vladimir Hodov tarafından yönetildiğini söyledi. Kulayev'e göre ''Polkovnik'', çocukları rehin tutmaya itiraz ettikleri için başka bir saldırganı vurdu ve iki kadın intihar bombacısını patlattı.<ref>[https://web.archive.org/web/20080223150208/http://www.jamestown.org/publications_details.php?volume_id=401&issue_id=3063&article_id=2368474 Ingush ex-cop reportedly among hostage-takers],
Mayıs 2005'te Kulayev, Kuzey Osetya Cumhuriyeti'ndeki bir mahkemede sanıktı. [[Cinayet]], [[terörizm]], [[Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma|adam kaçırma]] ve diğer suçlarla suçlandı ve yedi suçu kabul etti;<ref>{{Haber kaynağı|url=http://english.pravda.ru/accidents/21/96/382/15488_beslan.html|başlık=Victims of Beslan hostage crisis demand death penalty to the only arrested terrorist|erişimtarihi=29 Temmuz 2006|arşivtarihi=18 Haziran 2006|arşivurl=https://web.archive.org/web/20060618065657/http://english.pravda.ru/accidents/21/96/382/15488_beslan.html|tarih=18 Mayıs 2006|yayıncı=[[pravda|pravda.ru]]|ölüurl=no}}</ref> birçok eski rehine duruşmayı "sis perdesi" ve "saçmalık" olarak reddetti.<ref name="away">[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article559816.ece Beslan mothers tell Putin: stay away], ''[[The Times]]'', 28 August 2005.</ref> Mahkemeyi yetkilileri suçlama girişimlerinde kullanan kurbanların akrabalarından bazıları, Kulayev hakkında, neler yaşandığı hakkında özgürce konuşabilmesi için af çağrısında bulundu.<ref name="blame">[http://www.slate.com/id/2123116 Who's To Blame for Beslan?], ''[[Slate (dergi)|Slate]]'', 22 July 2005.</ref> [[Rusya Federal Güvenlik Servisi|FSB]]'nin müdürü [[Nikolay Patruşev]] ifade vermek üzere çağrıldı, ancak duruşmaya katılmadı.<ref name="counter">[https://web.archive.org/web/20081228051450/http://www.prospect-magazine.co.uk/article_details.php?id=7575 The 2002 Dubrovka and 2004 Beslan Hostage Crises: A Critique of Russian Counter-Terrorism], ''[[Prospect Magazine]]'', July 2006.</ref> On gün sonra, 26 Mayıs 2006'da Nur-Paşa Kulayev ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/5018928.stm|başlık=Beslan attacker jailed for life|erişimtarihi=29 Temmuz 2006|tarih=26 Mayıs 2006|çalışma=BBC News|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20061117085530/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/5018928.stm|arşiv-tarihi=17 Kasım 2006|ölüurl=no}}</ref> Kulayev daha sonra Rus hapishane sisteminde ortadan kayboldu.<ref>[https://web.archive.org/web/20081226215433/http://eng.kavkaz.memo.ru/newstext/engnews/id/1168540.html Head of Beslan commission to check information on Kulaev's death], [[Memorial (society)|Memorial]], 5 January 2007.</ref> Kulayev'in hapishanede öldürülüp öldürülmediğine ilişkin soruların ardından, Rus hükümet yetkilileri 2007'de hayatta olduğunu ve cezasının başlamasını beklediğini söylediler.<ref>[https://web.archive.org/web/20081227081850/http://eng.kavkaz.memo.ru/newstext/engnews/id/1169480.html FPES refutes information on Kulaev's death], [[Memorial (society)|Memorial]], 6 January 2007.</ref>
290. satır:
İl hükümeti ve polis, özellikle saldırıdan kısa bir süre önce Beslan'ın girişindeki polis barikatlarının kaldırılması nedeniyle saldırının gerçekleşmesine izin verdikleri suçlamasıyla yerel halk tarafından eleştirildi.<ref>[http://kalmykia.eng.kavkaz-uzel.ru/articles/4211/ Beslan victims talk to Kulayev] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110819062526/http://kalmykia.eng.kavkaz-uzel.ru/articles/4211/ |tarih=19 Ağustos 2011 }}, [[Memorial (society)|Memorial]], 7 July 2005.</ref> Birçok kişi saldırganların kontrol noktalarından geçerken rüşvet verdikleri için geçişlerine izin veren yaygın yolsuzluğu suçladı; hatta, saldırganlar bunu rehinelere söyleyerek açıkça övünmüşlerdi.<ref name="blame">[http://www.slate.com/id/2123116 Who's To Blame for Beslan?], ''[[Slate (dergi)|Slate]]'', 22 July 2005.</ref><ref name="laughs2">[https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/russia/1481831/Terrorist-leader-laughs-in-chilling-Beslan-video.html Terrorist leader laughs in chilling Beslan video] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200607035159/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/russia/1481831/Terrorist-leader-laughs-in-chilling-Beslan-video.html |tarih=7 Haziran 2020 }}, ''[[The Daily Telegraph|The Telegraph]]'', 23 January 2005.</ref><ref>[http://iwpr.net/?p=crs&s=f&o=243899&apc_state=henicrs2005 North Ossetia: Quit While You're Behind] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200729085118/https://iwpr.net/?p=crs&s=f&o=243899&apc_state=henicrs2005 |tarih=29 Temmuz 2020 }}, [[Institute for War and Peace Reporting]], 9 June 2005.</ref> Bazı kişiler, saldırganların kaçakçılar tarafından polisle işbirliği içinde kullanılan arka yolları kullandıklarını öne sürmüştür.<ref>[http://www.slate.com/id/2133395/entry/2133396/ So Much for Glasnost] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081123053722/http://www.slate.com/id/2133395/entry/2133396/ |tarih=23 Kasım 2008 }}, ''[[Slate (dergi)|Slate]]'', 28 December 2005.</ref> Yulia Latynina, Binbaşı Gurazhev'in petrol kaçakçılığı operasyonu olduğunu düşündüğü şey için rüşvet talep etmek için saldırganların kamyonuna yaklaştıktan sonra yakalandığını iddia etti.<ref>[http://www.sptimes.ru/index.php?action_id=2&story_id=19941 Too Many Exceptions to Be a Rule] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081227154113/http://www.sptimes.ru/index.php?action_id=2&story_id=19941 |tarih=27 Aralık 2008 }}, ''[[The St. Petersburg Times]]'', 29 December 2006.</ref> Ayrıca, federal polisin planlanan saldırının zamanını ve yerini bildiği iddia edildi; ''Novaya Gazeta'' tarafından alınan dahili polis belgelerine göre, Moskova MVD, Çeçenya'da yakalanan bir saldırgandan bir rehin alma saldırısının gerçekleşeceğini dört saat öncesinden öğrenmişti.<ref name="Satter2">[http://www.weeklystandard.com/Content/Public/Articles/000/000/012/907jbmkm.asp?pg=1 The Truth About Beslan. What Putin's government is covering up.], by [[David Satter]], ''[[The Weekly Standard]]'', 13 November 2006, Volume 012, Issue 09.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20110831120149/http://www.themoscowtimes.com/news/article/police-under-fire-for-beslan/196228.html Police Under Fire for Beslan], ''[[The Moscow Times]]'', 20 June 2007.</ref> Basayev'e göre, FSB, saldırganlarının amacının Vladikavkaz'daki Kuzey Osetya parlamentosunu ele geçirmek olduğuna inanıyordu; FSB grubu daha sonra pusuya düşürmeyi planladığı için Beslan'a giden yolu barikatlardan temizlemişti.
Eleştirmenler ayrıca, yetkililerin, olay yerini siviller tarafından girişe kapatmamakla,<ref name="civilians">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3634114.stm Civilians 'began siege shooting'] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200726215205/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3634114.stm |tarih=26 Temmuz 2020 }}, [[BBC News]], 7 September 2004.</ref> acil servislerin krizin 52 saatinde hazır olmamasıyla ve kuşatmayı gerektiği gibi organize etmemekle de suçladılar.<ref name="legacy2">[https://www.independent.co.uk/news/europe/putins-legacy-is-a-massacre-say-the-mothers-of-beslan-787280.html Putin's legacy is a massacre, say the mothers of Beslan], ''[[The Independent]]'', 26 February 2008.</ref> Rus hükümeti, kuşatmadan günler ve hatta aylar sonra, hastaneler dış dünyadan izole edildiğinden dolayı, çocuklarının diri mi ölü mü olduğunu bilmeyen yerel halkın çoğu tarafından da ağır şekilde eleştirildi. Krizden iki ay sonra, cesetlere ait parçalar ve kimlik belgeleri, yerel bir sürücü Muran Katsanov<ref name="aching4">[http://articles.latimes.com/2005/aug/27/world/fg-beslan27 ACHING TO KNOW], ''[[Los Angeles Times]]'', 27 August 2005.</ref> tarafından Beslan'ın eteklerindeki bir çöplükte bulundu; keşif ülkede daha fazla öfkeye yol açtı.<ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article415412.ece Victims of Beslan siege found in a rubbish dump] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110912112512/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article415412.ece |tarih=12 Eylül 2011 }}, ''[[The Times]]'', 26 February 2005.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20080223150119/http://www.jamestown.org/edm/article.php?article_id=2369369 New remains discovered in Beslan: Incompetence or crime?],
Buna ek olarak, federal yetkililerin rehinecilerle ciddiyetle müzakere etmeye çalışmadıkları (Moskova'nın müzakereye gelirse Başkan Dzasohov'u tutuklama tehdidi de dahil olmak üzere) ve duruma ilişkin olarak medyaya kasıtlı bir şekilde yanlış ve tutarsız raporlar sunduğuna dair ciddi suçlamalar vardı.
==== Bağımsız raporlar ====
Muhalif bir parlamento araştırmacısı ve Rusya'nın önde gelen roket bilimcilerinden biri olan Yuri Savelyev, raporunda, son katliamın sorumluluğunun Rus güçlerinin ve federal hükümetteki en üst düzey yetkililerin eylemlerinden kaynaklandığını belirtmektedir.<ref>[https://www.nytimes.com/2000/05/10/world/russian-s-links-to-iran-offer-a-case-study-in-arms-leaks.html?pagewanted=all Russian's Links to Iran Offer a Case Study in Arms Leak] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200911044124/https://www.nytimes.com/2000/05/10/world/russian-s-links-to-iran-offer-a-case-study-in-arms-leaks.html?pagewanted=all |tarih=11 Eylül 2020 }}, ''[[The New York Times]]'', 10 May 2000.</ref> Savelyev'in 280 sayfayı ilk patlamanın sorumluluğunu belirlemeye ayıran 2006 tarihli raporu, yetkililerin okul binasına saldırmaya karar verdikleri, ancak saldırganların eylemlerine tepki olarak hareket ettikleri izlenimini yaratmak istedikleri sonucuna varmaktadır.<ref name="reports">[http://www.rferl.org/featuresarticle/2007/01/7E7550CC-9EA5-43C4-973F-F2CDE65514B9.html Russia: Beslan Reports Compared],
==== Avrupa Mahkemesi'ndeki davalar ====
309. satır:
Yabancı televizyon haber kanallarında ([[CNN]] ve [[BBC]] gibi) yapılan haberlerin aksine, kriz, devlete ait üç büyük Rus televizyon kanalı tarafından canlı olarak yayınlanmadı.<ref name="silence">{{Haber kaynağı|url=http://context.themoscowtimes.com/stories/2007/10/12/105.html|başlık=A Deafening Silence|arşivtarihi=25 Aralık 2007|arşivurl=https://archive.today/20071225075931/http://context.themoscowtimes.com/stories/2007/10/12/105.html|tarih=12 Ekim 2007|çalışma=[[The Moscow Times]]}}</ref> Devlete ait iki ana yayıncı olan Channel One ve Rossiya, okuldaki kriz sırasında düzenli programlarını kesintiye uğratmadı.<ref name="media">[https://www.telegraph.co.uk/opinion/main.jhtml?xml=/opinion/2004/09/07/dl0702.xml&sSheet=/portal/2004/09/07/ixportal.html Putin's media censorship], ''[[The Daily Telegraph|The Telegraph]]'', 7 September 2004.</ref> Üçüncü gün patlamalar ve silah sesleri başladıktan sonra, NTV Rusya kargaşa sahneleri yayınlamayı bırakarak [[II. Dünya Savaşı|2. Dünya Savaşı]] ile ilgili bir belgesel yayınlamaya başladı.<ref name="chilling">{{Web kaynağı|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A60411-2004Sep3.html|başlık=Putin's Silence on Crisis Underscores Chilling Trend|erişimtarihi=20 Nisan 2018|tarih=4 Eylül 2004|çalışma=[[The Washington Post]]}}</ref> ''[[Moskova'nın Yankısı|Ekho Moskvy]]'' ("Moskova'nın Yankısı") radyo istasyonunun hazırladığı bir ankete göre, ankete katılanların %92'si Rus televizyon kanallarının bilgilerin bir kısmını gizlediğini söyledi.<ref name="osce">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.osce.org/documents/rfm/2004/09/3586_en.pdf|başlık=Report on Russian media coverage of the Beslan tragedy: Access to information and journalists' working conditions|yazarlar=Miklós Haraszti|tarih=16 Eylül 2004|yayıncı=[[Organization for Security and Co-operation in Europe]]|erişim-tarihi=9 Ekim 2020|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200301032847/https://www.osce.org/documents/rfm/2004/09/3586_en.pdf|arşiv-tarihi=1 Mart 2020|ölüurl=no}}</ref>
Rus devleti kontrolündeki televizyon, yalnızca kriz sırasında rehinelerin sayısı hakkında resmi bilgi verdi. Başlangıçta Lev Dzugayev (Dzasohov'un basın sekreteri)<ref group="not">Krizden sonra Dzugayev terfi etti ve Cumhuriyetin Kültür ve Kitle İletişimi Bakanı oldu.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20090104222229/http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_20050131/ai_n9693451 Backslash in Beslan], ''[[The Independent]]'', 31 January 2005.</ref> ve Valery Andreyev (cumhuriyetçi FSB'nin başkanı) tarafından bildirilen 354 kişilik rakam ısrarla tekrar edildi. Daha sonra Dzugayev'in kendisine sadece "1 Eylül'den itibaren Beslan'da bulunan Rus cumhurbaşkanlığı personeli" tarafından verilen bilgileri yaydığı iddia edildi.<ref name="feds">[https://web.archive.org/web/20120910131244/http://www.jamestown.org/programs/nca/single/?tx_ttnews%5Btt_news%5D%3D2865%26tx_ttnews%5BbackPid%5D%3D187%26no_cache%3D1#91;tt_news%5D=2865&tx_ttnews%5BbackPid%5D=187&no_cache=1 Documents suggest the feds were in charge in Beslan],
Kasıtlı olarak yanlış ifade edilen sayıların, öfkeli rehinecilerin rehinelere uyguladığı davranışları üzerinde ciddi sonuçları oldu (rehinecilerin "belki de bu sayıya inmek için yeterince rehineyi öldürmeliyiz" dediği bildirildi) ve "açlık grevi" ilanının yapılmasına neden oldu.<ref name="wounds">[https://www.nytimes.com/2005/08/26/international/europe/26beslan.html For Russians, Wounds Linger in School Siege], ''[[The New York Times]]'', 26 August 2005.</ref><ref name="probe">[https://www.cbc.ca/news/world/beefed-up-security-could-have-prevented-beslan-siege-probe-head-says-1.530234 Beefed-up security could have prevented Beslan siege, probe head says], [[CBC News]], 28 December 2005.</ref> Bir soruşturmada, saldırganları ilk gün vurulan saldırganın rehine grubunu öldürmeye sevk etmiş olabileceğini ileri sürüldü.<ref name="points">[https://web.archive.org/web/20090103212330/http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_20051229/ai_n15983980 Beslan siege investigation chief points finger], ''[[The Independent]]'', 29 December 2005.</ref> Hükümetin dezenformasyonu, gerçek rakamların farkında olan yerel halkın Rus ve yabancı basın mensuplarına karşı şiddet eylemlerine girişmesine de yol açtı.<ref name="osce">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.osce.org/documents/rfm/2004/09/3586_en.pdf|başlık=Report on Russian media coverage of the Beslan tragedy: Access to information and journalists' working conditions|yazarlar=Miklós Haraszti|tarih=16 Eylül 2004|yayıncı=[[Organization for Security and Co-operation in Europe]]}}</ref>
337. satır:
Kulayev davasında savcı yardımcısı olarak görev yapan Rusya Başsavcı Yardımcısı Nikolay Şepel, saldırıya karşılık verilmesi sırasında güvenlik güçlerinde herhangi bir hata bulmadığını belirterek, "Soruşturmanın sonuçlarına göre bilirkişiler komisyonu zararlı sonuçlardan sorumlu olabilecek herhangi bir ihlal bulmadı."<ref name="clear">[https://www.usatoday.com/news/world/2005-12-27-school-siege_x.htm Prosecutors clear authorities in Russian school siege], ''[[USA Today]]'', 27 December 2005.</ref><ref>[http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4188/is_20051228/ai_n15958745 Probe clears handling of Beslan siege] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160108185646/http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4188/is_20051228/ai_n15958745 |tarih=8 Ocak 2016 }}, ''[[The Independent]]'', 28 December 2005.</ref> Şepel, komandoların alev silahlarını ateşlediğini kabul etti, ancak bunun ölümlerin çoğuna neden olan yangını ateşleyemeyeceğini söyledi;<ref name="reversal">[https://web.archive.org/web/20110903054655/http://www.themoscowtimes.com/news/article/a-reversal-over-beslan-only-fuels-speculation/211124.html A Reversal Over Beslan Only Fuels Speculation], ''[[The Moscow Times]]'', 21 July 2005.</ref> askerlerin saldırı sırasında [[napalm]] kullanmadıklarını da söyledi.<ref name="mystery2">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4205208.stm Beslan siege still a mystery], [[BBC News]], 2 September 2005.</ref>
Şüpheleri gidermek için, Putin, Alexander Torshin<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.cbc.ca/story/world/national/2004/09/10/putin_beslan040910.html|başlık=Putin agrees to public inquiry into Beslan siege|erişimtarihi=31 Temmuz 2006|arşivtarihi=18 Ekim 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20071018045941/http://cbc.ca/story/world/national/2004/09/10/putin_beslan040910.html|tarih=10 Eylül 2004|yayıncı=[[Canadian Broadcasting Corporation|CBC News]]|ölüurl=no}}</ref> tarafından yönetilen bir Duma parlamento soruşturması başlattı ve sonuçta, federal hükümeti yalnızca dolaylı olarak eleştiren<ref>[http://www.iht.com/articles/2005/12/28/news/beslan.php Beslan siege: The blame] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060102125552/http://www.iht.com/articles/2005/12/28/news/beslan.php |tarih=2 Ocak 2006 }}, ''[[International Herald Tribune]]'', 29 December 2005.</ref> ve bunun yerine "çok sayıda hata ve eksiklikten" yerel makamları sorumlu tutan rapor ortaya çıktı.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/12/28/AR2005122800194.html|başlık=New Report Puts Blame on Local Officials In Beslan Siege|erişimtarihi=31 Temmuz 2006|yazarlar=Finn|tarih=29 Aralık 2005|çalışma=The Washington Post|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20080724013123/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/12/28/AR2005122800194.html|arşiv-tarihi=24 Temmuz 2008|ölüurl=no}}</ref> Federal komisyonların ve Kuzey Osetya komisyonlarının bulguları birçok ana yönden büyük ölçüde farklılık gösterdi.<ref name="reports">[http://www.rferl.org/featuresarticle/2007/01/7E7550CC-9EA5-43C4-973F-F2CDE65514B9.html Russia: Beslan Reports Compared],
2005 yılında, Moskova'daki ulusal komisyon tarafından daha önce yayınlanmamış belgeler ''[[Der Spiegel]]''<nowiki/>'e sunuldu. Gazeteye göre, "komisyon, felaketin ardından özeleştiri çağrısında bulunmak yerine, Rus hükümetine daha sert tedbirler almasını tavsiye etti."<ref name="aftermath2">[http://www.spiegel.de/international/spiegel/0,1518,363934,00.html The Beslan Aftermath: New Papers Critical of Russian Security Forces], ''[[Der Spiegel]]'', 4 July 2005.</ref>
345. satır:
* Kuzey Osetya İçişleri Bakanı Kazbek Dzantiyev krizden kısa bir süre sonra istifa ederek Beslan'da yaşananlardan sonra "subay ve insan olarak bu görevi üstlenme hakkına sahip olmadığını" söyledi.<ref name="timeline">[https://www.theguardian.com/russia/article/0,,1296826,00.html Timeline: the Beslan school siege], ''[[The Guardian]]'', 6 September 2004.</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3628432.stm Hostage town buries its children] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200926130430/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3628432.stm |tarih=26 Eylül 2020 }} [[BBC News]], 5 September 2004.</ref>
* Osetya FSB başkanı Valery Andreyev de kısa süre sonra istifasını sundu. Ancak daha sonra FSB Akademisi'nin prestijli [[Rektör]] Yardımcılığı görevine yükseltildi.<ref name="organs">{{Web kaynağı|url=http://www.psan.org/document521.html|başlık=The Security Organs of the Russian Federation (Part IV)|erişimtarihi=3 Mart 2014|arşivtarihi=16 Ekim 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20081016073713/http://www.psan.org/document521.html}} Post-Soviet Armies Newsletter</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.jamestown.org/publications_details.php?volume_id=401&issue_id=3067&article_id=2368493|başlık=Ex-North Ossetian law-enforcer describes endemic corruption|erişimtarihi=29 Temmuz 2006|arşivtarihi=18 Temmuz 2006|arşivurl=https://web.archive.org/web/20060718042120/http://www.jamestown.org/publications_details.php?volume_id=401&issue_id=3067&article_id=2368493|tarih=13 Eylül 2004|yayıncı=
* Kuzey Osetya Devlet Başkanı Aleksandr Dzasokhov, Beslan'da kendisine karşı düzenlenen bir dizi gösteri ve Putin'in görevden alınması için Beslan Anneleri'nin kamuoyuna uyguladığı baskısı sonrasında 31 Mayıs 2005'te görevinden istifa etti.<ref name="rejects">[http://www.rferl.org/featuresarticle/2004/09/3744ef0e-ae76-4fb7-bf3d-610d751b76fd.html Russia: Putin Rejects Open Inquiry Into Beslan Tragedy As Critical Voices Mount], [[Radio Free Europe/Radio Liberty]], 7 September 2004.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20070930190421/http://www.jamestown.org/edm/article.php?article_id=2369314 Beslan mothers trust Putin, demand Dzasakhov's head],
Beş Oset ve İnguş polis memuru yerel mahkemelerde yargılandı; hepsi sonradan affedildi veya 2007'de beraat etti. Aralık 2009 itibarıyla, Rus federal yetkililerinden hiçbiri Beslan olaylarıyla bağlantılı olarak sonuçlara maruz kalmadı.
363. satır:
== Anıt Ortodoks kilisesi planları ==
Rus Patriği II. Aleksios'un Beslan anıtının bir parçası olarak bir Ortodoks kilisesi inşa etme planları, 2007'de Ortodoks Kilisesi ile Rus Müslümanların liderliği arasında ciddi bir çatışmaya neden oldu.<ref>[https://web.archive.org/web/20080223150126/http://www.jamestown.org/edm/article.php?article_id=2372095 Beslan memorial sparks religious tension in North Ossetia],
== Uluslararası tepkiler ==
| |||