Vikipedi

Yazı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Kyzagan (mesaj | katkılar)
Devriyeler
1.764 değişiklik
k çalışma şablonu
Kyzagan (mesaj | katkılar)
Devriyeler
1.764 değişiklik
düzenleme.
1. satır:
{{diğer anlamı|Yazı (anlam ayrımı)}}
'''Yazı''', belirli [[Harf|işaretlerin]] kullanılarak kişiler arasında görsel tabanlı [[iletişim]] kurulmasını sağlayan bir araçtır.<ref name="Britannica">{{BritannicaDVD|writing|2011}}</ref> Yazı sistemi, [[dilbilgisi]] ve [[anlambilim]]de olduğu gibi konuşma ile aynı yapılara dayanan, ancak her kültüre özgü yazım sistemine bağlı ek kısıtlamalara ve kurallara sahip bir teknoloji biçimidir. Yazma faaliyetinin sonucu çıkan ürün ''metin'', bu metnin yorumlayıcısı veya gözlemleyicisi ise ''okur'' veya ''okuyucu'' olarak adlandırılır.<ref>{{web kaynağı |başlık=metin |url=https://sozluk.gov.tr/?kelime=metin |website=sozluk.gov.tr}}</ref><ref>{{kitap kaynağı |başlık=Büyük Larousse: Sözlük ve Ansiklopedisi |yayıncı=Milliyet |sayfa=8811}}</ref>
{{çalışma}}
'''Yazı'''; belirli bir yapısal düzeyde, dile dair görsel işaretlerin kullanıldığı bir tür [[iletişim]] aracı.<ref name="Britannica">{{BritannicaDVD|writing|2011}}</ref> Bu tanım prensipte yazının [[düşünce]]lerin değil, "[[dil (lisan)|dilin]]" bir temsili olduğu olgusuna dikkat çeker. Zira [[konuşma]] dili çeşitli yapısal seviyelerden ([[cümle]], [[kelime]], [[hece]] ve [[fonem]] [ses birimi]) meydana gelir ve herhangi bir yazı sistemi bu seviyelerden genellikle "sadece birini" temsil eder.<ref name="Britannica"/> Gerçekten de yazının tarihine bakıldığında insanların bu farklı yapısal düzeyleri deneyerek; çok farklı sosyal fonksiyonları karşılayabilecek, pratik, genel geçer ve ekonomik bir yazma sistemi geliştirmeye çalıştıkları görülür.
 
Yazı, sıklıkla, bir dildeki sözleri temsil eden semboller sistemi olarak tarif edilir. SözlerTüm kalıcıdiller değilkenbir yazı somutsistemi birkullanmasa varlıktırda, yazı sistemine sahip olanlar, mekan boyunca iletilebilen (örneğin [[Mektup|yazışma]]) ve sonsuzazaman kadariçinde muhafazadepolanabilen (örneğin, [[Kütüphane|kütüphane]]ler) kalıcı konuşma biçimlerinin yaratılmasını sağlayarak konuşma dilinin kapasitelerini tamamlayabilir ve genişletebilir.<ref>Schmandt-Besserat, Denise and Michael Erard. (2008) "Origins and Forms of Writing." Handbook of Research on Writing: History, Society, School, Individual, Text. Charles Bazerman, ed. New York: Lawrence Erlbaum Associates,ss. 7-21</ref> Ayrıca, yazma etkinliğinin, insanların düşüncelerini üzerinde düşünmek ve potansiyel olarak üzerinde yeniden çalışmasını sağlamak için dışarı aktarılmasına izin verdiği için, bilgiyi dönüştürücü ve genişletici etkilere sahip olabileceği de gözlemlenmiştir.<ref>Estrem, Heidi. "Writing is a Knowledge-Making Activity." Naming What We Know: Threshold Concepts of Writing Studies. L. Adler-Kassner & E. Wardle, eds. Logan: Utah State University Press, 2015: ss. edilebilir55-56.</ref> Hem konuşma hem de yazma bir dilin yapısal özelliklerine bağımlıdır. Bunun bir sonucu olarak belirli bir dildeki yazı, o dilin oral (konuşulan) formunun yapısal özelliklerine aşina olmayan bir kimse tarafından okunamaz.<ref name="Britannica"/> Bununla birlikte yazı sadece sözlerin kağıda dökülmesi değildir; bazen dilin [[edebiyat|edebî]] veya [[bilim]]sel kullanımlarından doğan çeşitli özel formlarının da sembole dönüştürülmesidir ki bunlar her zaman sözlü olarak ifade edilemeyebilirler.<ref name="Britannica"/>
 
Aynı dili konuşan bir toplumda, yazılı dil aynı zamanda özel bir diyalekttir ve genellikle birden fazla sayıda yazılı diyalekt vardır. Akademisyenler bunu yazının konuşmadan ziyade dil ile ilişkili olmasına bağlarlar.<ref name="Britannica"/> Bunun bir sonucu olarak sözlü ve yazılı dil birbirlerinden farklı biçim ve fonksiyonlara sahip olacak şekilde evrimleşebilir. Bu alternatif ilişki genellikle aşağıdaki tabloda görüldüğü şekilde ifade edilir:
<code>
{| class="wikitable"
|-
| || || <center><code>yazma || ||
|-
| || || <center><code>^ || ||
|-
| || || <center><code>konuşma || ||
|-
| || || <center><code>^ || ||
|-
| <center><code> yazma || <center><code><small>< || <center><code>'''dil''' || <center><code><small>> || <center><code>konuşma</center></code>
|}</code>
 
== Tarihçe ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Yazı" sayfasından alınmıştır