Sefarad Yahudileri: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Dil şablonu parametresi dz. [lit → transl]
Yasemin Güneş (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
3. satır:
{{Yahudiler ve Yahudilik}}
'''Sefarad Yahudileri''' ({{lang-he-n|יְהוּדֵי סְפָרַד|transl=Ye'hude Sepharad}}; {{dil|es|''Judíos sefardíes''}})
veya İbranice ''-im'' eki kökenli '''Sefaradim''' ({{ibranice|סְפָרַדִּים}}, ''Sefaraddim''), [[Yahudi-Roma savaşları]]ndan sonra zorunlu göç ile, [[Kuzey Afrika]] üzerinden [[İberya|İberya yarımadası]]na yerleşen ve 15. yüzyılın ikinci1492'de yarısından sonra, [[Elhamra Kararnamesi]] ile İberya topraklarındanİspanya'dan çıkartılan [[Yahudiler|Yahudi]] toplumutoplumuna verilen isimdir. Kararname sonrasında Yahudi halkının çoğu Portekiz'e kaçmıştır. 5 yıl sonra Portekiz Kralı I. Manuel'in de Portekiz'deki Yahudileri Hıristiyanlığa geçmeye zorlamasıyla sınır dışı edilen birçok Yahudi farklı ülkelere kaçmıştır. Sonuç olarak, göçe zorlanan Yahudilerin torunları dünyanın her yerindeki ülkelere taşınarak yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Bu ülkelerden bazıları İngiltere, Hollanda, Kuzey Afrika'nın bazı bölgeleri, Türkiye ve İsrail'dir. <ref>{{Web kaynağı|url=https://getgoldenvisa.com/portugal-sephardic-jews|başlık=Portuguese Citizenship for Sephardic Jews|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
 
[[İbranice|İbrani dilinde]] ''"Sefarad"'', İspanya anlamına gelmektedir. İspanya dışında Portekiz, İtalya, Kuzey Afrika, Türkiye, Ege Adaları ve Balkan Musevilerinin de büyük bölümü bu adla anılır. 16.yüzyılda bütün bu gruplar, Judeo-Espegnol veya ''"[[Yahudi İspanyolcası|Ladino]]"'' denen ve İspanyolca'nın Kastilya lehçesine ilave edilmiş; Türkçe, İbranice hatta Rumcadan gelen kelimeler ve deyimler ile bezeli bir dil konuşuyorlardı. Bu dil bugünlerde unutulmaya başlanmıştır.<ref>Dilleri, Eğitimleri ve Devletle İlişkileri Açısından Osmanlı Yahudileri Prof.Dr.[[İlber Ortaylı]]</ref> [[Elhamra Kararnamesi|1492'de İspanya'dan kovulan Museviler]], İspanya kökenli oldukları için kendilerine "Sefarad" adını koymuşlardır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.istanbulsephardiccenter.com/index.php?contentId=20&mid=14 |başlık=Osmanlı-Türk Sefarad Kültürü Araştırma Merkezi |erişimtarihi=7 Ağustos 2008 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20081210230052/http://www.istanbulsephardiccenter.com/index.php?contentId=20&mid=14 |arşiv-tarihi=10 Aralık 2008 |ölüurl=yes }}</ref>