Etrüskler: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
10 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
2. satır:
[[Dosya:Etruskischer Meister 001.jpg|thumb|250px|sağ|Etrüsk müzisyen, Triclinium'da bir mezardan, Tarquinia]]
 
'''Etrüskler''', [[İtalya]]'nın [[Tiber Nehri|Tiber]] ile [[Arno Nehri|Arno]] nehirleri arasında yer alan [[Etruria]] bölgesinde yaşamış ve [[MÖ 6. yüzyıl]]a dek varlığını sürdürmüş bir halk olup [[Antik Roma]]lılar tarafından ''Etrusci'' veya ''Tusci'' adlarıyla tanımlanmışken<ref>According to Félix Gaffiot's ''Dictionnaire Illustré Latin Français'', Tusci was used by the major authors of the [[Roman Republic]]: [[Livy]], [[Cicero]], [[Horace]], etc. A number of cognate words developed: Tuscia, Tusculanensis, etc. This was clearly the major word used for things Etruscan. Etrusci and Etrūria were used less often, mainly by Cicero and Horace, and without cognates. According to the [http://www.etymonline.com/index.php?search=etruscan&searchmode=none Online Etymological Dictionary] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170702221007/http://www.etymonline.com/index.php?search=etruscan&searchmode=none |tarih=2 Temmuz 2017 }}, the English use of Etruscan dates from 1706.</ref> Yunanlar ''Tyrrhen'', ''Tyrsen'' diye tanımlamıştır. Kendilerine ''Rasena'' diyen Etrüsk halkının bir kısmı ve kültürü zamanla [[Roma İmparatorluğu]] içinde erimiştir. Etrüskler [[İtalya]]'da dönemlerindeki diğer kavimlerden çok daha ileri bir [[uygarlık]] düzeyindeydiler. Roma uygarlığının, [[Etrüsk mitolojisi]]ndeki ilahlardan, hukukundan yol yapım tekniklerine kadar, kökünü hemen hemen tümüyle Etrüsk uygarlığından almış olduğu günümüzde saptanmış durumdadır.<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://drive.google.com/file/d/1Fchr3cBcbLFF8gmbVmkRhAc99S9XvOmm/view|başlık=Tarihte Kaybolmuş Bir Medeniyet Etrüskler ve Etrüsk Dini|erişimtarihi=3 Haziran 2020|tarih=2020|sayfa=46|çalışma=Belleten|yayıncı=Türk Tarih Kurumu Yayınları|ad=Aynur|soyadı=Çınar}}</ref> Etrüskler'in dini, Ciceronun değindiği gibi, vahyedilmiş bir dindi ve 12'li sistemi baz alan bir inisiyatik örgütlenmeleri vardı.{{kaynak belirt}}
 
== Etrüsklerin kökeni ==
9. satır:
[[Yunanlar|Yunan]] [[tarihçi]] [[Herodot]]'a göre Etrüskler [[Anadolu]]'dan ([[Lidya]]) [[İtalya]]'ya göç etmişlerdir, bunun yanı sıra pek çok tarihçi de Etrüskler ile özellikle [[Turuva|Truva]] başta olmak üzere Anadolu uygarlıklarının âdetleri arasında bağ kurmaktadır. Bu sebeplerden dolayı Etrüsklerin kökeninin Küçük Asya yani Anadolu uygarlıklarına dayandığını savunurlar.<ref>AYDA, Adile. "Etrüskler Türk mü İdi?" Türk Tarih Kurumu Yayınları. Ankara, 2014. ISBN 978-975-16-2922-7</ref>
 
Etrüsklerin kökeni hakkında Herodot'un verdiği bilgiler modern tarihçi ve arkeologlar tarafından "denizden yapılacak böylesi bir göçün mümkün olmadığı" gerekçesi ile kabul edilmemiştir. Buna rağmen 2004 yılında Turin Üniversitesinden, Alberto Piazza tarafından yapılan genetik çalışmaya göre MÖ 7-3 yüzyıllar arasında yaşamış Etrüsklere ait 80 iskeletten alınan [[DNA]] örnekleri, Etrüsklerin bugünkü Türkiye'den İtalya'ya göç ettiklerini doğrulamaktadır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://articles.latimes.com/2007/jun/18/science/sci-etruscans18 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=4 Temmuz 2013 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20121113212435/http://articles.latimes.com/2007/jun/18/science/sci-etruscans18 |arşiv-tarihi=13 Kasım 2012 |ölüurl=no }}</ref> [[Eski Yunan]] efsanelerinde de sıkça anlatıldığı gibi bu durum antik çağda Anadolu'dan İtalyan yarımadasına yapılan göçlerle açıklanmıştır.<ref>http://www.hurriyet.com.tr/dunya/7544610.asp</ref>
 
== Etrüsk dili ve alfabesi ==
74. satır:
 
Harita için bak:
[http://www.mysteriousetruscans.com/cities.html "The Etruscan League of twelve cities"] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200405121445/http://www.mysteriousetruscans.com/cities.html |tarih=5 Nisan 2020 }}
 
== Bazı Etrüsk yöneticileri ==
128. satır:
* [http://www.cortonaweb.net/eng/musei/index.php Museum of the Etruscan Academy] {{İng}}
* [https://web.archive.org/web/20060508054703/http://www.eng.archeopg.arti.beniculturali.it/canale.asp?id=499 İtalyan Arkeoloji Müzeleri] {{İng}}
* [http://www.usc.edu/dept/LAS/wsrp/educational_site/uscarc/Pendant.shtml Etrüsk sanatı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170509232347/http://www.usc.edu/dept/LAS/wsrp/educational_site/uscarc/Pendant.shtml |tarih=9 Mayıs 2017 }} {{İng}}
* [http://www.baruch.cuny.edu/mishkin/lombra/etruscan.html Sidney Mishkin Galerisi] {{İng}}
* [http://members.tripod.com/~Centime/Etruscans/eng.html#Spina Etrüsk mühendisliği] {{İng}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Etrüskler" sayfasından alınmıştır