Étaples İsyanı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
3 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
5. satır:
[[Étaples]], Fransa'da [[Boulogne-sur-Mer]] kasabasının 24 km güneyinde askerlerin cepheye gitmeden önce kaldıkları kötü şöhretli bir kamptır. Çok kötü koşullar altında hem yeni askerler, hem de cepheden dönmüş tecrübeli askerler kampta yoğun eğitim alırlar. Bu eğitimler arasında kimyasal savaş, süngü ve çok uzun intikal yürüyüşleri sayılabilir. Etaples'de iki hafta kaldıktan sonra yaralı askerler iyileşmeden de olsa cepheye dönmekten mutludur. Kamptaki askeri hastanedeki durum içler acısıdır ve hastalarla askeri inzibat arasında sürekli tartışmalar yaşanmaktadır.
 
28 Ağustos 1916 tarihinde [[Avustralya]] Ordusuna bağlı Er Alexander Little, tıraş olurken su kesildiği için İngiliz bir astsubay ile tartışır. Üstleriyle tartıştığı için cezalandırılmak üzere götürülürken Little bu cezaya karşı gelir ve Avustralya ve Yeni Zelanda Ordusuna bağlı askerlerin de desteğini sağlar. Olayların yatışmasından sonra üstlerine karşı gelen askerlerden dört tanesi teşhis edilir ve isyan etmekten suçlu bulunarak ölüm cezasına mahkûm edilseler de üç tanesine verilen ceza hapis cezasına çevrilir. Diğer teşhis edilen [[Yeni Zelanda]] Ordusuna bağlı Er Jack Braithwaite’in önceden de benzer bir davranışı olduğu için affedilmez.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://medals.nzdf.mil.nz/news/archive2005.html |başlık=Braithwaite 2005 yılında affedilir.] |erişimtarihi=15 Ağustos 2008 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20180705214710/http://medals.nzdf.mil.nz/news/archive2005.html |arşiv-tarihi=5 Temmuz 2018 |ölüurl=no }}</ref> Cezası General Douglas Haig tarafından onaylanır ve 29 Ekim günü kurşuna dizilerek öldürülür.
 
== Büyük İsyan ==
22. satır:
== İsyanın Siyasi Önemi ==
{{Ana madde|Ekim Devrimi}}
Birinci Dünya Savaşı sırasında özellikle savaşın son yıllarına doğru öncelikli olarak [[Fransız Ordusu]]nda<ref>1957 yılı [[Stanley Kubrick]] yapımı olan [[Zafer Yolları (film)|Paths of Glory]] filmi Fransız Ordusunda yaşanan gerçek bir isyandan esinlenmiştir</ref> olmak üzere [[Britanya Ordusu]]nda <ref>[{{Web kaynağı |url=http://www.westernfrontassociation.com/index.php?option=com_content&view=article&id=416%3Abrit-mutiny&catid=43%3Abritain-allies&Itemid=73 |başlık=İngiliz Ordusunda isyanın sistematiğini araştıran bir eser] |erişimtarihi=15 Ağustos 2008 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20120111191034/http://www.westernfrontassociation.com/index.php?option=com_content&view=article&id=416%3Abrit-mutiny&catid=43%3Abritain-allies&Itemid=73 |arşiv-tarihi=11 Ocak 2012 |ölüurl=no }}</ref> ve [[Rus İmparatorluğu|Rusya Ordusu]]nda isyanlar çıkmıştır. Bu isyanların pek azı siyasallaşmıştır. Genellikle kötü yaşam koşulları, subaylardan kötü muamele gibi başlıklar isyan konusu olmuş, askeri isyan elebaşları cezalandırıldıktan sonra genelde şartlar iyileşmiş ve sorumlular cezalandırılmıştır. Aslında ilginç olan ve sosyolojik olarak incelenmesi gereken konu, savaş öncesi özellikle Batı Avrupa’da çok güçlü şekilde örgütlü olan işçi sınıfı partileri ve sendikalarının savaş patlak vermeden önce yaklaşan savaşın sınıfsal karakterini ifşa ederek işçi sınıfın emperyalist bir yayılma savaşına engel olma çabalarının sonuçsuz kalmasıdır. Savaştan önce örgütlü bulunan işçiler savaşın patlak vermesiyle beraber yoğun milliyetçilik propagandasına maruz kalarak diğer uluslardan yine kendisi gibi işçileri öldürmüştür. İşçilerin uluslararası eylem birliğini savunan [[2. Enternasyonal]]'e bağlı bu partiler savaşın patlak vermesinden sonra kendi burjuva hükümetlerinin savaş bütçelerini onaylamış ve üyeleri olan işçileri gönüllü olarak orduya yazılmaları için teşvik etmişlerdir. Bu partilerin tek istisnası [[Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi]] (RSDİP) olur. Partinin lideri V. İ. [[Vladimir Lenin|Lenin]] 1917'de başarıya ulaşan [[Ekim Devrimi]]nin ardından 2. Enternasyonal'in Dünya Savaşı gündeminde gösterdiği tutarsız yaklaşım sebebiyle [[Komintern|3. Enternasyonal]]'in kurucusu olmuştur. Birinci Dünya Savaşı sırasında Müttefik Kuvvetler Ordularında yaşanan bu tür isyan olayları, galip gelen Batılı kuvvetlerin Rusya'da gerçekleşen Ekim Devrimine istedikleri ölçüde müdahale edememelerine sebep olmuştur.Siyasi isyanların en önemlilerinden bir tanesi de 1918 yılı Kasım ayında Almanya'da yaşanmış ve denizcilerin isyanı sonucu Alman İmparator [[II. Wilhelm]] tahttan feragat etmek zorunda kalmış ve [[Weimar Cumhuriyeti|cumhuriyet]] ilan edilmiştir.
 
== Monokllu İsyancı ==
Olayla ilgili olarak ''Monokllu İsyancı'' adlı bir kitap ve [[BBC]] tarafından çekilmiş televizyonu dizisi bulunmaktadır.<ref>{{IMDb'de film|The Monocled Mutineer|0092404}}</ref> Kitapta ve dizide isyan olayının liderlerinden birisinin ünlü kanun kaçağı [[Percy Toplis]] olduğu iddia edilmektedir. Toplis'in bağlı bulunduğu birlik, olaylar sırasında [[Hindistan]] yolunda olduğu için kendisinin olaylara dahil olup olmadığı kesin olarak bilinmemektedir.<ref>[http://www.independent.co.uk/news/uk/this-britain/the-monocled-mutineer-is-innocent-466366.html 12 Şubat 2006 tarihli] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20121024043051/http://www.independent.co.uk/news/uk/this-britain/the-monocled-mutineer-is-innocent-466366.html |tarih=24 Ekim 2012 }} [[The Independent]] haberi {{İng}} 19 Aralık 2012 tarihinde erişilmiştir</ref>
 
== Ayrıca bakınız ==