Tardiv diskinezi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k →‎top: düzeltme
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
5 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
6. satır:
'''Tardiv diskinezi''', '''tardif diskinezi''' veya '''geç diskinezi''', [[antipsikotik]]lerin (nöroleptik) kullanımından en az 6 ay sonra ortaya çıkan değişik kas gruplarındaki [[diskinezi]]lerdir (istemsiz kompleks hareketler). En sık ağız çevresindeki kaslarda görülmekle beraber; el ve ayak parmaklarında, el ve ayak kaslarında, boyun, gövde ve kalça kaslarında da görülebilir. Kullanım süresi uzadıkça görülme sıklığı artar. [[Stres]]te artabilir ve [[uyku]]da kaybolabilir. Kadınlar, yaşlılar, çocuklar, beyin hasarı olanlar ve [[Duygudurum bozukluğu|affektif bozukluğu]] olanlar yüksek risk grubundadır. [[Atipik antipsikotik]]lerin kullanımıyla oluşum riski daha azdır.
 
Tardiv diskinezi 50 yılı aşkın bir süredir bilinen bir durum olmasına karşın, [[etiyoloji]]si hakkındaki bilgiler halen çok kısıtlıdır. [[Dopamin]] adlı [[nörotransmitter]]i ile ilgili sistemde bir hasar sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. [[Bazal ganglia]] dopamin [[reseptör]]lerindeki kronik blokaja bağlı dopaminerjik reseptör süpersentivitesinin (hipersentivitesi) neden olduğu, en çok [[nigrostriyatal yolak]]taki D2 dopamin reseptörlerinin etkilendiği düşünülmektedir. [[Nöroleptik]]ler esas olarak bu dopamin sisteminde rol oynar, ki D2 reseptörlerine bağlanma afinitesi ne kadar çoksa bununla ilişkili olarak tardiv diskinezi riski o denli yüksektir<ref name="review">[{{Web kaynağı |url=http://www.priory.com/tardive-dyskinesia.htm |başlık=Hoerger, M. (2007). ''The primacy of neuroleptic-induced D2 receptor hypersensitivity in tardive dyskinesia''. Psychiatry Online, 13(12), 18-26.] |erişimtarihi=23 Temmuz 2009 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20080118011913/http://www.priory.com/tardive-dyskinesia.htm |arşiv-tarihi=18 Ocak 2008 |ölüurl=no }}</ref>. Hayvan çalışmaları, D2 [[agonist]] ve [[antagonist]]leri hakkındaki çalışmalar, doz-yanıt ilişkisi, ilaç kesilme etkileri ve genetik polimorfizm araştırmaları D2 hipersentivitesi [[hipotez]]ini desteklemektedir<ref name="review"/>. Benzer dozlarda aynı [[nöroleptik]]lerin verildiği kişilerde dahi tardiv diskinezi gelişme olasılığı farklıdır. Böyle kişisel farklılıkların belki de genetik polimorfizm nedeniyle ortaya çıkmış olması olasıdır<ref name="review"/>.
 
== Ayrıca bakınız ==
16. satır:
== Kaynakça ==
{{Kaynakça|2}}
* http://emedicine.medscape.com/article/1151826-overview {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20131203011126/http://emedicine.medscape.com/article/1151826-overview |tarih=3 Aralık 2013 }}
* http://emedicine.medscape.com/article/1151826-treatment
* http://www.infodoctor.org/rss/rssdina.php?id=1862{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}
24. satır:
* [http://www.yoism.org/?q=node/120 Photographs and Video of TD (biased view of psychiatry)] at yoism.org
* [http://www.reflux.org/reflux/webdoc01.nsf/(vwWebPage)/EPS-TD.htm?OpenDocument Practical Gastroenterology article with Plain English description of all symptoms of EPS-TD and links to testing guidelines.] at reflux.org
* http://emedicine.medscape.com/article/1151826-overview {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20131203011126/http://emedicine.medscape.com/article/1151826-overview |tarih=3 Aralık 2013 }}
* http://emedicine.medscape.com/article/1151826-treatment
* http://www.wemove.org/td/