I. İsmail: Revizyonlar arasındaki fark

'''I. İsmail''' veya '''Şah İsmail''', (tam unvanıyla '''Ebu'l-Muzaffer Bahadır el-Hüseynî'''<ref>Tufan Gündüz, [[TDV İslâm Ansiklopedisi]], cilt: 38, sayfa: 253</ref>) ({{Dil|fa|شاه اسماعیل‎;|dil_adı=e}} d. 17 Temmuz 1487, [[Erdebil (şehir)|Erdebil]] - 24 Mayıs 1524 [[Erdebil (şehir)|Erdebil]]), [[Safevî Tarikatı]]'nın lideri ve [[Safevi Devleti]]'nin kurucusu ve ilk hükümdarı olan [[TürklerAzeriler|TürkAzeri]] kökenli lider.<ref>{{Web kaynağı|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-1/ismail-i-SIM_3234?s.num=1&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-1&s.q=Shah+Ismail|başlık=Xǝtai - Ismāʿīl I|erişimtarihi=8 Ekim 2020|tarih=|çalışma=Xǝtai (Khaṭāʾī), founder of the Ṣafavid dynasty of Persia, is the pen name of Shāh Ismāʿīl I (Şah İsmayıl, r. 907–30/1501–24), the founder of the Ṣafavid dynasty and one of the most influential Azerbaijani poets. Shāh Ismāʿīl I used his native Azerbaijani language (Azeri) for the bulk of his work. His divan (dīvān, collection of one poet’s poems) in Azerbaijani is composed in the ǝ ruz (ʿarūḍ) system, based on syllable length.|yayıncı=BRILL Encyclopedia of Islam}}</ref> Kurduğu devlette [[Azerice|Azerbaycanca]] saray ve ordu dili olarak, [[Farsça]] ise bürokrasi dili olarak kullanılmıştır.<ref>The Qizilbash, Education and the Arts adlı kitabının XVI. bölümünün 169. sayfası</ref><ref>A Study of History,V, s. 514-15</ref><ref>Turko-Persia in Historical Perspective. Cambridge University Press. ss. 86-87</ref>

İsmail, 17 Temmuz 1487 tarihinde [[Erdebil (şehir)|Erdebil]] şehrinde [[Türkler|Türk]] kökenli [[Safevî Tarikatı]]'na mensup bir şeyh ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=|başlık=The Middle East|erişimtarihi=8 Ekim 2020|yazarlar=Bernard Lewis|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=147-148|çalışma=Safevi şahı ve Osmanlı sultanı, birbirleri açısından kesinlikle hoşgörü gösterilmeyecek olan gaspçı ve din düşmanlarıydı. Safevi ailesinin Türk kökenli olması ve Anadolu'da yaşayan Türkler tarafından destek görmesi Osmanlılar'a yönelik bu tehdidin ciddiyetini daha da çok arttırıyordu.|yayıncı=}}</ref> İsmail'in babası [[Şeyh Haydar]], dedesi ise [[Şeyh Cüneyd]]'dir. İsmail'in annesi [[Alemşah Halime Begüm]] [[Akkoyunlu]] hükümdarı [[Uzun Hasan]]'nın kızıdır. [[Şeyh Haydar]], [[Kafkasya]]’ya düzenlediği seferinde öldürülmüş babası [[Şeyh Cüneyd]]'in öcünü almak için 1488'de [[Şirvanşahlar Devleti]]'e saldırır. Şirvan hükümdarı Ferruh Yasar yenilgiye uğrayarak [[Gülistan]] [[kale]]sine çekilir. Yedi ay muhasarada kaldıktan sonra Şirvan hükümdarı damadı olan Akkoyunlu sultanı [[Sultan Yakup|Yakub Bey’den]] yardım istedi. Şeyh Haydar da, [[Alemşah Halime Begüm]] ile evlendiğinden, Yakup’un kardeşinin kocası idi, fakat Haydar’ın daha da güçlenmesini istemeyen [[Akkoyunlu]] hükümdarı Ferruh Yasar'a bir kuvvet gönderdi. [[Akkoyunlu]] ve [[Şirvanşah]] ordularıyla [[Taberistan]] yakınlarında yapılan savaşta Şeyh Haydar öldürüldü.<ref>[http://books.google.com.au/books?id=rezD7rvuf9YC&pg=PA944&dq=safawi+haidar&lr=&as_brr=3#v=onepage&q=safawi%20haidar&f=false E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, By M Th Houtsma, T W Arnold, A J Wensinck, pg.944]</ref>