Soğuk Savaş: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
86. satır:
 
==== Türkiye ve Nato üyeliği Bağlamında Yapılan Anlaşmalar ====
Türkiye NATO üyeliği bağlamında 5 temel anlaşma imzalanmıştır. Bunlar NATO kuvvetler statüsü anlaşması, Türkiye'deki Amerikan kuvvetlerinin statüsü anlaşması, 23 Haziran 1954 Türkiye yardım anlaşması, askeri Tesislertesisler Anlaşması ve Türkiye ile ABD arasında İzmir Çiğli Havaalanı kullanılmasına ilişkin teknik antlaşmadır ilk antlaşma tüm NATO ülkeleri ince imzalanmıştır Türkiye'deki Amerikan kuvvetlerini statüsü Anlaşması ise Türkiye'de kurulacak Amerikan üsleri bu işler'deki Amerika Birleşik Devletleri askerleri ve bunlara statüleri ile üstlerde ki kurallara ilişkindir Tüm bu konular ek protokoller düzenleneceği de anlaşmada belirtilmiştir 30 Haziran 1954'te Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin sunulan anlaşma 2 Temmuz 1954'te Resmî Gazete'de yayımlanmıştır ekli nota ise aynı gün verilmesine rağmen Türkiye Büyük Millet Meclisi gelmemiştir Türkiye Büyük Millet Meclisi gelmeyen ekli notanın ikinci maddesinde Türkiye'ye gelecek Amerikan Kuvvetleri için Türkiye hükûmetinden izin alınmayacak ve bu kuvvetlerin ülkeye giriş çıkışlarının daha önceden hükûmete bildirmece belirtilmektedir Türkiye Büyük Millet Meclisine hiç gelmeyen askeri Tesisler Anlaşması ise ekleri ile birlikte İncirlik de dahil Türkiye'nin üstlerin kullanımına ilişkin dir dönemin siyasal iktidarı anlaşmanın Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne getirilmesinin nedeni NATO Antlaşması'nın 3 maddesine dair bir uygulama Anlaşması olması ile açıklamış Türkiye yasalarına göre Türkiye Büyük Millet Meclisi getirilme zorunluluğun olmadığını iddia etmiştir Ne var ki asıl neden ABD'nin bu yöndeki talebidir Amerika Birleşik Devletleri ve Menderes iktidarı ülkenin egemenliğini açıkça çiğnendiği Bu anlaşma ve notalardan dolayı gelebilecek eleştirilerden kaçınmışlardır askeri tesis Antlaşması'na göre Amerikalılar Türkiye'de istedikleri yerde üst ve test kurabilecekleri buralardaki personel NATO'ya değil ama Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı olacaktır Amerika Birleşik Devletleri'ne istediği gibi üstleri genişletme malzemeyi Hakkı tanınmıştır amerikalılara NATO çerçevesinde tanınan haklar da genişletilme ektedir Örneğin dünya uygulamalarının tersine ABD kurdu üstler için kira ödememekte Amerikalı personellerin Tüm gereksinimlerini abd'den temin edilmektedir gelen malları gümrük muafiyeti tanınmış Kiminle Nasıl yapıldığı bilinmeyen bir sürü ikili anlaşma ile Amerikan askerleri ve personellerine kendi posta servislerini kurma ve kullanılan kendi radyolarını kurma Hakkı tanınmıştır Bu bağlamda yapılan ikili anlaşmalardan ülkeye menleri yok eden en önemlilerinden biri yargı Erkin'in devrwdilmesidir. 28 Temmuz 1956'da Türkiye Dışişleri Bakanlı amerikalılara verdiği 4625 sayılı nota ile Amerikalıların Türkiye'de işledikleri suçların Türk yargısı nca yargılanmayacak kabul etmiştir görev başındaki Amerikalılar işledikleri suçlardan dolayı ancak kendi yargı mercilerinde önyargının vereceklerdir görev başında olup olmadığına karar verme yetkisi ise ABD makamlarında dır Yukarıdaki sayıları anlaşmalar ve bunlara ek olarak yapılan ikili anlaşmalarla Amerikan üslerine gelince 1970'lerde Türkiye'deki Amerikan üslerinin sayısı 101 dir 1960'lı yıllarda üstler ve bunlarla ilişkili olarak kurulan radar Tesisleri Ortadoğu ve kafkasların denetiminin yanı sıra Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin denetlemeye yönelik olmuştur Örneğin Amerika Birleşik Devletleri ankara.bel başında kurdu dev sismograf ile sovyetlerin sibirya'daki gerçekleştirdi yeraltı nükleer denemelerin şiddetini ölçmüş Sinop ve Diyarbakır pirinçlikte kurdu kafes adalara yine sovyetler'in gizli uydu haberleşmeleri dinlemiştir bu işlerin en önemlisi hiç şüphesiz İncirlik Üssü dür 1951'de yılında inşasına başlanan ve 1954'te tamamlanan üst ABD'nin dünya çapında anı hareket üssü statüsü ve verdiği Az sayıda üstten biridir ve 1000 millik hareket yarıçapı ile Amerikan hava kuvvetlerinin Karadeniz ğu Akdeniz ve Ege ile birlikte asıl bahse ve Hazar petrol bölgelerini kapsayan bölgede fiziki kontörü sağlamaktadır bu Sabıkalı 3958 yılında Almanya'dan gelen Amerikan deniz piyadelerinin Türk hükûmetinin İldeniz bile bekleme yeri gerek duymadan İncirlik üssünden ürüne Gitmelere sahne olmuştur üst yine 1958 yılında ABDnin lubnan müdahalesinde kullanılmıştır.
 
Nato nun maddeleri
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Soğuk_Savaş" sayfasından alınmıştır