Kebap: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
1 kitap ekle (tr20200907)) #IABot (v2.0.7) (GreenC bot
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
3 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
5. satır:
 
== Tarihi ==
[[Orta Doğu]]'da [[Hominini]]lerin ateşle et pişirmelerinin tarihi 790.000 yıl öncesine<ref name="Science-2004">{{Dergi kaynağı |başlık=Evidence of Hominin Control of Fire at Gesher Benot Ya'aqov, Israel |dergi=Science |cilt=304 |sayı=5671 |soyadı=Goren-Inbar |ad=Naama |soyadı2=Alperson |ad2=Nira |tarih=30 Nisan 2004|sayfalar=725–727 |doi=10.1126/science.1095443 |pmid=15118160 |soyadı3=Kislev |ad3=Mordechai E. |soyadı4=Simchoni |ad4=Orit |soyadı5=Melamed |ad5=Yoel |soyadı6=Ben-Nun |ad6=Adi |soyadı7=Werker |ad7=Ella}}</ref>, tarihöncesi ocakların, toprak fırınların ve yanmış hayvan kemiklerinin [[Orta Doğu]] ve [[Avrupa]]'daki geçmişi ise 250.000 yıl öncesine dayanmaktadır.<ref name="Science-1999">{{Dergi kaynağı |başlık=Did Cooked Tubers Spur the Evolution of Big Brains? |dergi=Science |cilt=283 |sayı=5410 |soyadı=Pennisi |ad=Elizabeth |tarih=26 Mart 1999|sayfalar=2004–2005 |doi=10.1126/science.283.5410.2004 |pmid=10206901}}</ref> [[Girit uygarlığı]]nın Akrotiri şehrinde bulunan demir altlıklar (fırın için) ise en az MÖ 17. yüzyıla tarihlenmektedir.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=382454&dt=04/02/2011#ixzz1D5R96Hvx|website=Το Βημα (To Vima)|dil=Yunanca|ad=Maria|soyadı=Thermou|script-title=el:Χρίστος Ντούμας: Το προϊστορικό σουβλάκι της Σαντορίνης|başlık=Christos Doumas: To proïstorikó souvláki tis Santorínis|çeviribaşlık=Christos Doumas: The prehistoric souvlaki of Santorini|tarih=4 Şubat 2011|arşivurl=https://web.archive.org/web/20110210025054/http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=382454&dt=04%2F02%2F2011#ixzz1D5R96Hvx|arşivtarihi=10 Şubat 2011| ölüurl = evet |erişimtarihi=14 Şubat 2020}} (picture 2 of 7)</ref> [[Homeros]], [[İlyada]] adlı eserinde şişe (ὀβελός) geçirilmiş kavrulmuş et parçalarından bahsetmektedir.<ref>Homer, [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hom.+Il.+1.465&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0134 "Iliad" 1.465], on Perseus Digital Library</ref><ref>Ancient Wine, Patrick E. McGovern</ref><ref>Wright, Clifford A. (1999). ''A Mediterranean Feast''. New York: William Morrow. pp. 333.</ref> Antik Hindistan'da yazılmış [[Mahabharata]]da ise şişe geçirilmiş kavrulmuş büyük et parçalarından bahsedilmektedir.<ref name="Achaya 1994">{{Kitap kaynağı|ad1=K. T.|soyadı1=Achaya|başlık=Indian food: a historical companion|url=https://books.google.com/books?id=-cFcH2ZHWLcC&q=%2522large+pieces+of+meat+roasted+on+spits%2522|sayfalar=54, 90|yayıncı=Oxford University Press|tarih=1994|ile=Google Books}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://m.economictimes.com//articleshow/19155291.cms | başlık = Kebabs: Different spice combinations can help create a relishing dish - The Economic Times on Mobile | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.orgis/web/2015040209332020150404222945/http://m.economictimes.com//articleshow/19155291.cms | arşivtarihi = 24 Nisan 2015 | erişimtarihi = 27 Mart 2020 | ölüurl = yes }}</ref>
 
10. yüzyılda İbn Sayyar al-Warraq tarafından yazılmış, Mezopotamya, Fars ve Arap mutfağındaki çoğu yemekten kısaca bahseden ''Kitab al-Tabikh'' adlı yemek kitabında tavada kızartılmış veya ateşin üstünde ızgara yapılmış kebap tarifleri yer almaktadır.<ref name="Nasrallah 2007">{{Kitap kaynağı |url=https://books.google.com/?id=sQCwCQAAQBAJ&pg=PA40&lpg=PA40#v=onepage |başlık=Annals of the caliphs' kitchens: Ibn Sayyār al-Warrāq's tenth-century Baghdadi cookbook |soyadı=Nasrallah |ad=Nawal |yayıncı=[[Brill Publishers|Brill]] |yıl=2007 |isbn=9789047423058 |sayfalar=40}}</ref> Ayrıca şişe geçirilmiş küçük et parçalarının Orta Doğu'da köklü bir tarihi vardır. Avrupa'da ise daha fazla ormanlık alan olmasından dolayı ete ulaşım daha kolaydı ve etler daha büyük parçalar halinde kesiliyordu. Bu bölgelere ek olarak [[Güney Amerika]]'da da Asya ve Avrupa etkileşimi olmadan uzun zaman önce bile şişe geçirilmiş et yemekleri yenmekteydi. ''Anticucho'' bu yemeklerden biridir.
12. satır:
 
== Etimoloji ==
Dilbilimci [[Sevan Nişanyan]]'a göre Türkçeye ''kebap'' Arapça "pişmiş, kızarmış et" anlamına gelen ''kabāb'' sözcüğünden gelmiştir. Türkçede bilinen ilk yazılı kullanımı 14. yüzyılda,''Kyssa-i Yusuf'' (Yusuf'un hikayesi) eserinde Arapça haliyle görülmüştür. Nişanyan'a göre kelime "kızartmak/yakmak" anlamına gelen eski [[Akadca]] "kabābu" ve [[Aramice]] "kbabā/כבבא" kelimelerinden gelmiştir.<ref name="Online">[{{Web kaynağı |url=http://www.nisanyansozluk.com/?k=kebap |başlık=Nişanyan Sevan, Sözlerin Soyağacı, Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü] |erişimtarihi=10 Ocak 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20130922030819/http://www.nisanyansozluk.com/?k=kebap |arşiv-tarihi=22 Eylül 2013 |ölüurl=yes }}</ref> Buna karşılık yemek tarihçisi [[Gil Marks]]'ın iddiası ise Arapça ve Türkçeye Farsça ''kabab'' kelimesinden, oraya da Aramiceden geldiği yolundadır.<ref name="encyclopedia"/>
 
[[Tevrat]]'ta mabet sunumlarının ''kabbaba'' edilmemesi (yakılmamaları) buyurulmaktadır. Bu da kelimenin daha da eski [[semitik]], hatta [[Sümerce]] veya [[Çad dilleri]] gibi tarih öncesi Proto-Afroasyatik bir dilden gelmiş olabildiğine işaret eder: ''*kab-'', yakmak veya kızartmak.<ref name="Orel Stolbova">{{Kitap kaynağı | yazar1=Vladimir Orel| yazar2=Olga V. Stolbova| başlık=Hamito-Semitic Etymological Dictionary: Materials for a Reconstruction| url=https://archive.org/details/hamitosemiticety00orel| yayıncı=[[E. J. Brill]]| yıl=1995| isbn=978-9004100510| sayfalar=[https://archive.org/details/hamitosemiticety00orel/page/n173 307]| yazarbağı1=Vladimir Orel}}</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kebap" sayfasından alınmıştır