|
[[Dosya:Hosea rex.jpg|thumb|200px|"Promptuarii Iconum Insigniorum "]]
'''Hoşea''' ({{Dil|he|הושע|dil_adı=e}}, "Kurtuluş"; {{Dil|la|Osee|dil_adı=e}}) [[Elah]]'ın oğlu ve [[Kuzey İsrail Krallığı|İsrail]]'in son kralıydı.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://kutsalkitap.info/tr-2ki17.html |başlık=2 Krallar 17:1] |erişimtarihi=21 Ocak 2010 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20140419055701/http://kutsalkitap.info/tr-2ki17.html |arşiv-tarihi=19 Nisan 2014 |ölüurl=no }}</ref> [[William F. Albright]]'a göre M.Ö. 732 - M.Ö. 721, [[E. R. Thiele]]'ye göre is M.Ö. 732 - M.Ö. 723 seneleri arasında krallık yaptı.<ref>Edwin Thiele, ''[[The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings]]'', (1st ed.; New York: Macmillan, 1951; 2d ed.; Grand Rapids: Eerdmans, 1965; 3rd ed.; Grand Rapids: Zondervan/Kregel, 1983). ISBN 0-8254-3825-X, 9780825438257, 134, 217.</ref>
[[Tanah]]'ta anlatılan Hoşea'nın başa geçiş hikâyesini [[Asurlular|Asur]] kaynakları da onaylar. [[Krallar kitabı]]na göre Hoşea, Pekah'a düzen kurdu ve onu öldürüp yerine kendisi kral oldu.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://kutsalkitap.info/tr-2ki15.html |başlık=2 Krallar 15:30] |erişimtarihi=21 Ocak 2010 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20110920062940/http://kutsalkitap.info/tr-2ki15.html |arşiv-tarihi=20 Eylül 2011 |ölüurl=no }}</ref> [[Şalmaneser V]], Hoşea'ya karşı savaş açıp onu haraca bağladı.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://kutsalkitap.info/tr-2ki17.html |başlık=2 Krallar 17:3] |erişimtarihi=21 Ocak 2010 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20140419055701/http://kutsalkitap.info/tr-2ki17.html |arşiv-tarihi=19 Nisan 2014 |ölüurl=no }}</ref> Tarihi bilinmeyen bir buluntuda [[III. Tiglat-Pileser]]'in övünerek Pekah'a darbe düzenleyip yerine Hoşea'yı getirdiği yazılıdır.
<blockquote>İsrail (lit. : "Omri-diyarı" ''Bit-Humria'')…Pekah'ı (''Pa-qa-ha'') devirip yerine Hoşea'yı (''A-ú -si''') kral olarak getirdim. 10 talant altın ve 1000 talant gümüş vergi alıp onları [[Asur]]'a getirdim.<ref>James B. Pritchard, ed., ''Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament'' (3rd ed.; Princeton NJ: Princeton University Press, 1969) 284.</ref></blockquote>
[[Tanah]]'ta Hoşea'nın ne kadar haraç verdiği yazmazken bundan on sene önce [[Menahem]]'in destek alıp ülkesini güçlendirmek için III. Tiglat-Pileser'e 1000 talant gümüş verdiği yazılıdır.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://kutsalkitap.info/tr-2ki15.html |başlık=2 Krallar 15:19] |erişimtarihi=21 Ocak 2010 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20110920062940/http://kutsalkitap.info/tr-2ki15.html |arşiv-tarihi=20 Eylül 2011 |ölüurl=no }}</ref><ref>T. C. Mitchell, "Israel and Judah until the Revolt of Jehu (931–841 BC)" in ''Cambridge Ancient History 3'', Part 1, ed. John Boardman et al. (Cambridge: Cambridge University Press, 1991) 326.</ref> (muhtemelen [[Pekah]]'tan korunmak için). [[Asur]] kayıtlarında Şalmaneser'in M.Ö. 727, 726 ve 725 yıllarında seferler düzenlediği yazılıdır (yer ismi verilmemiştir fakat bu yerin [[Samarya]] olduğu düşünülür).<ref>Thiele, ''Mysterious Numbers'' 165.</ref> [[Babil]] kaynaklarında ise Şalmaneser'in Şa-ma-ra-in'e (Samarya) yaptığı ataklar kayıtlıdır.<ref>Ibid.</ref> Ayrıca düşünülenin aksine Samarya'yı fethedenin [[II. Sargon]] değil, Şalmaneser olduğuna dair deliller de bulunmuştur.<ref>Hayim Tadmor, "The Campaigns of Sargon II of Assur: A Chronological-Historical Study," ''Journal of Cuneiform Studies'' 12 (1958) 39, cited in Thiele, ''Mysterious Numbers'' 165, n. 4.</ref>
Hoşea sonunda "Mısır kralı So"dan destek alacağı için Şalmaneser'e haraç vermeyi kesti. Adı geçen [[Antik Mısır|Mısır]] kralının kimliği tam olarak bilinmemektedir; kimi bilimadamlarına göre So Mısır'ın Sais şehrini dolayısıyla kral [[Tefnakht]]'ı simgelerken kimilerine göre bu isim [[Osorkon IV]]'ü simgeler.
Şalmaneser Hoşea'yı tutsak edip Samarya'yı kuşattı.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://kutsalkitap.info/tr-2ki17.html |başlık=2 Krallar 17:4] |erişimtarihi=21 Ocak 2010 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20140419055701/http://kutsalkitap.info/tr-2ki17.html |arşiv-tarihi=19 Nisan 2014 |ölüurl=no }}</ref> Şehri aldıktan kısa bir süre sonra öldü. II. Sargon başa geçince ordular geri döndü fakat İsrail halkı kralsız da olsa ayaklanmaya devam ettiler. Bunun üzerine II. Sargon M.Ö. 720'de ordularıyla gelip bölgeyi pasivize etti ve 27.290 kişiyi [[Fırat]] nehrinin ötesine sürdü. Ülkenin dağılmasındaki sebep Hoşea'nın politik başarısızlığından ziyade "halkın Tanrı'ya karşı günah işlemesi"ydi.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://kutsalkitap.info/tr-2ki17.html |başlık=2 Krallar 17:7-24] |erişimtarihi=21 Ocak 2010 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20140419055701/http://kutsalkitap.info/tr-2ki17.html |arşiv-tarihi=19 Nisan 2014 |ölüurl=no }}</ref>
Tarihçilerin [[Asur]] ordusu tarafından öldürüldüğünü düşündüğü Hoşea'nın tam olarak nerede, ne zaman ve nasıl öldüğü bilinmemektedir.
| 