Şamahı (uzeyd): Revizyonlar arasındaki fark
"'''Şamahı Uyezd''' (Rusça: Шемахинский уезд, Azerice: Şamaxı qəzası) Rus Çarlığı, (Hazar, Şamahı ve Baku valiliklerini..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu |
(Fark yok)
|
Sayfanın 20.58, 5 Ekim 2020 tarihindeki hâli
Şamahı Uyezd (Rusça: Шемахинский уезд, Azerice: Şamaxı qəzası) Rus Çarlığı, (Hazar, Şamahı ve Baku valiliklerinin bir parçası olarak) Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ve Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin bir parçası olarak), 1929 tarihine kadar var olan idari bir birim. Şamahı Uyezd'in kuzeyinde Kuba Uzeyd doğusunda Baku Uzeyd, batısında Göyçay Uzeyd, güneyinde Javad Uzeyd bulunuyordu.[1] Şamahı Uyezd'in idari merkezi Şamahı şehriydi.[2]
Tarih
Şamahı Uyezd Transkafkasya bölgesinin yönetim kurumları" kanununa göre 10 Nisan 1840 tarihinde Şirvan eyaleti ve Salyan toprakları temel alınarak kuruldu. Bölge 1841-1846 yılları arasında Hazar bölgesinin bir parçasıydı. 1846 tarihinde yeni kurulan Shamakhi Valiliğine aynı adla katıldı. 1858 Şamahı depreminde Şamahı şehri ve Şamahı Uzeyd büyük hasar gördüğü için Şamahı Valiliğinin merkezi Şamahı şehrinden Baku şehrine taşındı. Bundan sonra Şamahı Valiliğinin adı da Baku Valiliği olarak değiştirildi.[3] Şamahı Rus Çarlığının yıkılışından sonra kısa bir süre Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyetinin bir parçası oldu. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti bağımsızlığını ilan ettikten sonra Temmuz 1918'de Kafkas İslam Ordusu ve Azerbaycan kuvvetleri Şamahı'yı Bolşeviklerden kurtardı. 1920'de Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'a müdahalesi sonucunda Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti sona erdi. Şamahı uyezd, 1929'da feshedilinceye kadar Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası oldu.
Nüfus
1897 nüfus sayımına göre Şamahı Uyezd'de 121.842 kişi yaşıyordu ve bunların 20.007'si Şamahı şehrinde yaşıyordu . Nüfus sayımına göre bölgede, anadili Azerice olan 89.840 kişi, Ermenice olan 14.283 kişi ve Rusça olan 11.362 kişi bulunuyordu.[4] Nüfus 1926'da 91.185'e düştü.[5] 1917 tarihli Kafkas Takvimine göre bölgenin alanı 7.553,64 km kare nüfusu ise 133.800 kişiydi. Bunlardan 132.362'si yerli, 1.438'i geçici ikamet eden, 71.848'i erkek ve 61.952'si kadındı. Halkın 97 bin kişisini Azeriler oluşturuyordu. Çarlık Rusyasının yeniden yerleşim politikasının bir sonucu olarak, bölgeye 17.656 Rus, 1.511 Doğu Ortodoksu ve 16.145 sektant 17.542 Ermeni-Gregoryen yerleştirildi.
1897 tarihinde etnik gruplar
| Uyezd | Azeriler |
Ermeniler | Ruslar | Tatlar | Museviler |
|---|---|---|---|---|---|
| Şamahı | % 73,7 | % 11,7 | % 9,3 | % 3,7 | % 0.9 |
Kaynakça
- ^ Tsutsiev, Arthur (2014). Atlas of the Ethno-Political History of the Caucasus. Nora Seligman Favorov tarafından çevrildi. New Haven: Yale University Press. s. 59. ISBN 9780300153088.
- ^ http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/eng/gl2.pdf
- ^ Документы по истории Баку. 1810—1917. — Баку, 1978, с. 69
- ^ http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=337
- ^ http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/ussr_26_b.php?reg=75