Henri Matisse: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Kategori:Roma Katolik ressam ve heykeltıraşlar eklendi (HotCat) |
12 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7 |
||
39. satır:
Matisse 1905 yılı yazını Derain ve bir süre Vlamick’le birlikte Akdeniz kıyısında bir balıkçı kasabası olan Collioure’da geçirdi. [[Akdeniz]], hayatı boyunca Matisse için sanatına güç veren bir çekim merkezi oldu. Derain, Vlaminck ve Marquet ile birlikte, 1905 Paris Sonbahar Salonu sergisine katıldı. Bu sanatçı grubunun birbirine paralellik gösteren çalışmaları, şiddetli bir halk tepkisinin oluşmasına neden oldu ve eleştirmen Louis Vauxcelles bir yazısında onları pervasız renk seçimleri nedeniyle ''Fauves'' (Vahşiler) olarak niteledi. Bu tanımı kabul ederek kendilerine [[Fovizm|Fovist]] diyen sanatçılar, resimlerinde rengi temel unsur olarak kullanıyor ve saf rengin ifade gücünden yararlanmayı amaçlıyordu. Eleştirilerin hedefinde Matisse ve özellikle de onun ''Şapkalı Kadın'' adlı resmi yer aldı. Halkın ve tutucu sanat çevrelerinin tepkisini çeken bu resim, dönemin avangart sanatına ilgi duyan Stein’lar (Michael) tarafından satın alındı.
Matisse’in en sabırlı modeli olan karısı Bayan Matisse, onun bir diğer erken dönem başyapıtına da konu oldu. 1905 yılında tamamlanan ''[http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/matisse/green-stripe/matisse.green-stripe.jpg Bayan Matisse:Yeşil Çizgi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051102065542/http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/matisse/green-stripe/matisse.green-stripe.jpg |date=2 Kasım 2005 }}'' saf, yalın renkli düzlemlerle kurgulanmış kompozisyonuyla, sanatçının üslup eğilimini ortaya koymaktadır. Bu resimden kısa bir süre sonra ''[http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/matisse/matisse.bonheur-vivre.jpg Yaşama Sevinci] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051102063542/http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/matisse/matisse.bonheur-vivre.jpg |date=2 Kasım 2005 }}'' adlı büyük boyutlu yağlı boya çalışmayı gerçekleştirdi. Bu resimde, belirgin kontürlerle sınırlanmış nesne ve figürler, saf renklerle tanımlanmıştır. Matisse’in sanatının ana izleği, resimleri aracılığıyla yaşama sevincini yansıtmaktır ve bu doğrultuda renk, ışık ve resmin konusundan yararlanmayı amaçlar. Yaşama Sevinci, 1906 yılında Salon des Indépentants’da sergilendi ve yine tepkileri üzerine çekti. [[Paul Signac]] bile onun yanlış yönde ilerlediği görüşündedir. Buna karşılık Leo Stein, resmi modern zamanların baş yapıtı olarak nitelendirerek satın aldı.
1906 yılında Matisse tekrar Akdeniz’in çağrısına cevap verdi ve [[Cezayir]]’e giderek [[Biskra Vahası]]’nı ziyaret etti. Buradan resimlerinde faydalanacağı çiniler, kıyafetler ve diğer yöresel nesnelerle döndü. [[İslam]] ve doğu sanatı onun üzerinde belirgin bir etkiye sahip oldu.
Matisse sadece çinilere değil, doğu halılarına da ilgi duymuştur. Doğu halılarındaki dekoratif unsurlar, saf renkler, soyut biçimler ve düzeyler önem taşımaktaydı. Matisse’in resimlerindeki iki boyutluluk ve dekoratif unsurların artan önemi Gauguin’in 19. yüzyıl sonunda ortaya koyduğu tavrın bir devamı niteliğindeydi. 1908 yılında yaptığı ''Kırmızıdaki Uyum'' onun doğu sanatına ve dekoratif unsurlara verdiği önemin bir sonucudur. Resimde masa örtüsü ve duvarın kırmızı renkte olması ve mavi kıvrımlı motiflerin hem masada hem de duvar yüzeyinde tekrar etmesi, resim yüzeyinin iki boyutluluğunu vurgular. Sanatçı 1907-1909 yılları arasında ders verdiği bir resim okulu da açtı fakat daha sonra sanat çalışmalarına yoğunlaşabilmek amacıyla bunu kapattı. 1909 yılında, [[Moskova]]lı bir iş adamı olan ve Matisse’in resimlerini toplayan Shchukin ona resim sipariş etmiştir. Matisse’in Rus koleksiyoner için yaptığı ''[http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse91.html Dans] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20050921184926/http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse91.html |date=21 Eylül 2005 }}'' ve ''[http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse86.html Müzik] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051112125230/http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse86.html |date=12 Kasım 2005 }}'' adlı büyük boyutlu çalışmalar; saf renk kullanımı, belirgin dış çizgilerle sınırlanmış figürleri ve yaşama sevincini yansıtan temalarıyla Matisse’in baş yapıtları arasında yer aldılar.
Dans’ta elele tutuşmuş daire şeklinde dans eden figür grubu ilginç bir şekilde [[Ambroggio Lorenzetti]]’nin [[Siena]]’da Palazzo Pubblico’nun duvarlarında yer alan iyi yönetim freskindeki dans eden figürleri anımsatır. Matisse, 1907 yılında bu şehri ziyaret ettiğinde Lorenzetti’nin büyük boyutlu freskini görmüş ve dans eden figürleri dikkatle incelemiş olmalıdır. Müzik ise her biri izleyiciye dönük düz mavi-yeşil bir fon üzerindeki beş adet kırmızı figürden oluşmuş oldukça sade bir kompozisyondur. Figürlerin dizilişleri belirgin bir biçimde notaların dizilişlerini andırır. Her iki resim de 1910'da Sonbahar Salonu’nda sergilendi.
1908 yılında [[Berlin]]’e giderek burada Alman [[dışavurumculuk|dışavurumcuların]] çalışmalarını görme olanağını bulan Matisse, 1910 yılında bu kez Marquet ile birlikte [[Münih]]’i ziyaret etti ve İslam Sergisi’ni gezdi. Sergide özellikle halılardan etkilendi. 1911 tarihli ''[http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse97.html Ressamın Ailesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20050419025348/http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse97.html |date=19 Nisan 2005 }}'', bu etkilenmenin boyutlarını açık bir şekilde ortaya koyar. Resimde sanatçının karısı, kızı ve iki oğlu; kanepelerin, duvar kağıdının ve hepsinden önemlisi yerdeki halının dekoratif kalabalığı içerisinde adeta kaybolmaktadır. Aynı yıl yaptığı ''[http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse94.html Kırmızı Stüdyo] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051104111611/http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse94.html |date=4 Kasım 2005 }}'' ise, tek bir kırmızının iki boyuta indirgediği bir mekâna yerleştirilmiş ve sadece kontürleriyle tanımlanmış nesnelerden oluşmaktadır.
1911 ve 1912 kış aylarını [[Fas]]’da geçiren Matisse, bu coğrafyanın ve iklimin etkisiyle daha canlı ve ışıklı renkler kullanmaya başladı. Ancak 1914 yılında [[I. Dünya Savaşı]]’nın patlak vermesi sanatında yepyeni bir evreyi gündeme getirdi. Resimlerinde biçimler giderek soyutlaşırken renkler koyulaşmaya ve siyah gölgeler artmaya başladı. 1914 tarihli ''[http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse100.html Notre-Dame Görünümü] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20050909140810/http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse100.html |date=9 Eylül 2005 }}'' ve ''Collioure’da Fransız Penceresi'' bu dönemin başyapıtları olarak gösterilir.
Matisse, savaşın ardından zamanının büyük bölümünü [[Nice]] şehrinde geçirmeye başladı. 1918/[[1919|19]] tarihli ''[http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse59.html Keman Kutulu İç Mekan] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051105021148/http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse59.html |date=5 Kasım 2005 }}'' onun yeniden canlanan renk ve ışık ilgisini yansıtır. Bu dönemde ayrıca, dekoratif yönü ağır basan bir dizi ''Odalık'' resmi gerçekleştirmiştir.
1930’lu yıllar ile birlikte resimlerinde biçimler iyice yalınlaşmaya ve dekoratif unsurlar önem kazanmaya başladı. 1931-[[1933|33]] yıllarında gerçekleştirdiği ve üç parçadan oluşan büyük ''Dans frizi'' bunun en somut örneğidir. Dans’la birlikte 1935 tarihli ''[http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse113.html Pembe Nü] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051119114821/http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse113.html |date=19 Kasım 2005 }}'' ve 1939 tarihli ''[http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/matisse/matisse.musique.jpg Müzik] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051102062627/http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/matisse/matisse.musique.jpg |date=2 Kasım 2005 }}'' onun yinelenen temalarının farklı ele alınışlarıdır.
1940’lı yıllar [[II. Dünya Savaşı]]’na ve onu giderek yatağa bağımlı hale getiren hastalığına rağmen yoğun bir şekilde üretmeye devam ettiği bir dönem oldu. ''Jazz'' adlı kitap için 1947 yılında gerçekleştirdiği, kesilmiş kâğıt üzerine guaj tekniğindeki çalışmalar Matisse’in yerleşmiş sanat anlayışının farklı bir sunumunu oluşturur. ''[http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse119.html İkarus] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051119114847/http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse119.html |date=19 Kasım 2005 }}'' bu çalışmalardan belki de en tanınmış olanıdır. İlerlemiş yaşlarında gerçekleştirdiği çalışmalarından biri de 1943 yılından beri yaşamakta olduğu Vence’deki Rosarie Şapeli için yaptığı tasarımlardır. Kesilmiş renkli kâğıtlarla hazırladığı taslaklar şapelin vitrayları olarak uygulanmıştır. Ayrıca beyaz seramik yüzeyler üzerine siyah çizgilerle gerçekleştirdiği büyük ölçekler Meryem ve Çocuk İsa, Aziz Dominik ve Kutsal haçla ilgili desenler yer alır. Matisse hayatının son dönemlerinde kesilmiş renkli kâğıtlarla gerçekleştirdiği çalışmalara yoğunlaştı. İlerleyen yaşı ve onu neredeyse yatağa bağlayan hastalıklar eserlerini bu farklı teknikte uygulamasına neden olmuş olabilir. 1952 tarihli ''[http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse118.html Mavi Nü] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051112135202/http://www.abcgallery.com/M/matisse/matisse118.html |date=12 Kasım 2005 }}'' bu eserlerden en tanınmış olanıdır.
==Dış bağlantılar==
| |||