Şeyhülislam: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
k →top: düzeltme |
||
3. satır:
[[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]] zamanında şeyhülislam dini konularda en yüksek yetkiye sahip devlet görevlisiydi. Gerektiği zaman dini sorunlarla ilgili görüşlerini fetva yayınlayarak açıklardı. Bu fetvalar kanun niteliği taşırlardı. 1920 yılında [[Ankara]]'da kurulan Meclis Hükümetinde bu makam [[Şer'iye ve Evkaf Vekâleti]] adıyla "Bakanlık" olarak yer aldı. Cumhuriyetin ilanından kısa bir süre sonra 1924 yılında [[laiklik]] ilkesinin kabul edilmesi sonucu bu bakanlık kaldırılmış, yerini [[Diyanet İşleri Başkanlığı]]na bırakmıştır.
[[Dosya:Djemaleddin Effendi.jpg|thumb|200px|
İlk şeyhülislam, [[Molla Fenârî]] olup <ref>https://www.fikriyat.com/galeri/tarih/osmanlilarin-ilk-seyhulislami</ref>, bu unvan kendisine 1424'te verilmiştir. Son Osmanlı Şeyhülislâmının <ref>http://www.ozlenenrehber.com.tr/tr/dergi/108/unutulmayanlar-son-osmanli-seyhulislami-mustafa-sabri-efendi-1869-1954-1715.html</ref> [[Mustafa Sabri Efendi]] olduğu ile ilgili görüşler olsa da, şeyhülislamlık unvanını son taşıyan kişi, [[Mehmed Nûri Efendi|Mehmet Nuri Medeni Efendi]]'dir.<ref>https://www.antoloji.com/nedir/seyhulislam-istanbullu-mehmet-nuri-medeni-efendi/</ref> Mehmet Nuri Medeni Efendi'nin 1922'de kabinesiyle birlikte istifa etmesi arasındaki 498 yıl boyunca şeyhülislamlık müessesesi sürmüştür.
9. satır:
1424-1922 yılları arasında 131 şeyhülislam 175 defa bu makama tayin edilmiştir. [[Ebussuud Efendi]] 29 yılla en fazla; Memikzade Mustafa Efendi de 13 saatle en az bu makamda kalan şeyhülislamdır.
[[Dosya:Şeyhülislam (Arif Paşa).jpg|thumb|
131 şeyhülislamın yalnızca 9'u [[Türkler|Türk]] asıllı değildir. ([[Araplar (halk)|Arap]], [[Bosnalılar|Bosnalı]] [[Gürcüler|Gürcü]], [[Çerkesler|Çerkes]], [[Arnavutlar|Arnavut]]'tur.) Şeyhülislamlar içinde müstesna bilginler, yazarlar, şairler, hattatlar, bestekârlar ve hukukçular vardı. Birçok şeyhülislam verdikleri fetvaları toplayarak hem İslamî ilimler, hem de Osmanlı hukuk tarihi bakımından değerli eserler bırakmışlardır.
[[I. Selim]] zamanında (1512-1520) şeyhülislamdan [[Ahmed ibni Kemal Paşa]]ya Müftî-yüs-sekaleyn (insan ve cinlere fetvâ veren) unvanı verilmiştir. [[I. Süleyman]] zamanına (1520-1566) kadar şeyhülislamlık tercihinde uyulması zorunlu bir yasa ya da kural yokken, [[Ebussuud Efendi|Ebu's-Suud Efendi'nin]] hazırladığı bir kanunla [[Kazasker (idari görev)|Rumeli Kazaskerliği]]'nden sonra terfi edilen bir makam haline getirildi. Pek nadir olarak Anadolu kazaskerlerinden de şeyhülislamlar görüldü.
[[II. Mehmet]], [[Fatih Kanunnamesi|kanunnamesinde]] şeyhülislamı ve padişah hocalarını vezirlerden üstün tutmaktaydı. Bu kanunnameye göre [[ulema]]nın reisi kabul edilmekle beraber şeyhülislamın, [[ilmiye sınıfı]]nın başı sayılması 16. asrın ortalarına doğru gerçekleşmiştir. 16. asırda [[Zenbilli Ali Efendi|Zenbilli Ali Cemâlî Efendi]], [[İbn-i Kemal|İbn-i Kemal Paşazâde]] ve [[Ebussuud Efendi|Ebu's-Suûd Efendi]] gibi kudretli alimlerin bu makama gelmesiyle şeyhülislamlık daha da önem kazandı. Bilhassa bu üç şahsiyetin [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin yükselmesinde önemli katkıları olmuştur.
20. satır:
[[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]lar'da Şeyhülislam, [[ilmiye sınıfı]]nın başı sayılıyordu. Klasik [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] devrinde devlet görevlileri [[kalemiye]], seyfiye ve [[ilmiye]] olmak üzere üç sınıfa ayrılıyordu. İlmiye sınıfı, günümüzün Adalet ve Millî Eğitim Bakanlıkları ile Diyanet İşleri Başkanlığı'nın görevlerini üstlenmiş durumdaydı.
[[Dosya:Chelebizade Huseyin Husnu Efendi.jpg|thumb|sol|200px|Şeyhülislam [[Çelebizade Hüseyin Hüsnü Efendi]] (1910)]]
| |||