'''Pastör (Pasteur) etkisi''', Oksijeninoksijenin Fermantasyon[[fermantasyon]] olayı üzerine olan [[inhibitör]] etkisidir.
==== Keşif ====
Etki, 1857 yılında [[Louis Pasteur]] tarafından, et suyundaki mayaların[[maya]]ların bol oksijenli ortamda (havalandırılmış ortam) meydana getirdikleri fermantasyon olayında görülen azalma ile keşfedilmiştir. Beklenenin aksine maya hücreleri büyümüş, fermantasyon sonucu üretilen enerji azalmıştır.
==== Açıklama ====
Etki şu şekilde açıklanabilir: Maya hücreleri enerji üretmek için 'Seçmeli[[seçmeli Anaerobikanaerobik]]' canlılar gibi 2 metabolik yol kullanır. Eğer ortamda Oksijenoksijen konsantrasyonu düşükse, [[glikolizis]] gerçekleşir ancak üretilen [[piruvat]] [[etanol]] ve karbondioksite[[karbondioksit]]e kadar parçalanır. Bu yol sonucu [[glikoz]] başına net 2 [[adenozin trifosfat|ATP]] elde edilir. Yani enerji verimi düşüktür. Oksijen konsantrasyonu arttığında ise, piruvat [[asetil koenzim A|asetil-coA]]'ya bağlanır ve böylece de [[okzaloasetik asitleasit]]le birleşip Sitrik[[sitrik Asitasit Döngüsüdöngüsü]]'ne (Krebs Döngüsüdöngüsü) katılabilir. Bu döngüden 32 ATP elde edilir. Bunun anlamı, Glikolizden[[glikoliz]]den elde edilen enerji miktarının, sitrik asit döngüsünde elde edilen miktara oluşabilmesi için 16 kez tekrarlanması gerektiğidir.
[[Anaerobik]] koşullar altında [[glukoz]] metabolizması hızlanır ancak eldelenen ATP miktarı azalır. [[Aerobik]] koşullar açığa çıktığında ise [[sitrik asit]] ve ATP üretimi artar, glikolizisin oranı ise düşer. Çünkü üretilen ATP ve sitrik asit [[fosfofruktokinaz-1]] üzerine [[allosterik inhibitör]] gibi etki gösterir. Fosfofruktokinaz-1 glikoliz işleminin 3. enzimidir[[enzim]]idir. Bununla birlikte, fermantasyonun oksijen tarafından inhibe edilmesinin, yalnızca glikoz konsantrasyonu düşük (<2 g/L) ve diğer yapı maddelerinin (özellikle nitrojen) sınırlı olduğu durumlarda gerçekleştiği de, Pasteur etkisi ile ilgili bahsedilmesi gereken noktalardandır.
