Sarayönü Camii: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Kibele (mesaj | katkılar)
yazım
39. satır:
| malzeme =
}}
'''Sarayönü Camii''', [[Lefkoşa]]'nın [[Kuzey Lefkoşa|kuzey kesiminde]] yer alan bir [[cami]]dir. Mevcut cami 1902 yılında tamamlanmış olup, bunundaha öncesindeönce aynı yerde bulunan bina kiliseden camiye çevrilmişti. Tarihsel olarak Lefkoşa'nın idari merkezi niteliğindeki [[Sarayönü Meydanı]]'nda yer almış olan caminin meydanla bağlantısı 1960'larda kesilmiştir.
 
Caminin bulunduğu yerde, [[Kıbrıs Krallığı|Lüzinyan]] hakimiyetihâkimiyeti döneminde bir [[Katolik Kilisesi|Katolik]] [[kilise]]si inşa edildi. Bazı kaynaklar bu kilisenin [[Karmelitler|Karmelit]] tarikatına ait olmuş olabileceği üzerineüzerinde dursa da, daha yeni çalışmalarda konumu dolayısıyla bunun olası olmadığı ve kilisenin [[Benediktin Tarikatı]]'na ait [[Notre-Dame de Sur Manastırı]] olduğu görüşü ifade edilmektedir. [[Gotik mimari]] özelliklerini taşıyan bu kilise, 1570 yılında Lefkoşa'nın [[Osmanlı İmparatorluğu]] tarafından ele geçirilmesi sonrası camiye çevrildi. Bu dönemde '''Orduönü Mescidi''', '''İbrahim Paşa Camii''' ve '''Ali Paşa Camii''' isimleriyle de anıldı.
 
Ocak 1900'de yaşanan bir depremde harap olan eski yapı, [[Kıbrıs Vakıflar İdaresi]]nin eski yapıyayapıyı muhafaza etme isteğine karşın [[Britanya Kıbrısı|Britanya yönetimi]] tarafından yıkıldı ve yerine İngiliz mimar Fenton Atkinson tarafından tasarlanmıştasarlanan, [[Mağrip mimarisi]]nden etkiler taşıyan bir cami inşa edildi. 1962'de yanına inşa edilen [[Saray Hotel]]'in açılmasıyla birlikte ibadete kapatılan cami, 1963 yılında sergi salonu olarak kullanıldıktan sonrakullanıldı, 1964'ten itibaren ise evlendirme dairesi olarak kullanılmaya başlandı. 2005 yılındaysa Türkiye'de iktidarda olan [[Adalet ve Kalkınma Partisi]] çevrelerinin caminin bu maksatla kullanımına itiraz etmesinin ardından yeni bir evlendirme dairesi yaptırılarak yapı tekrar camiye çevrildi.
 
== Konum ==
50. satır:
== Tarihçe ==
=== Frenk dönemi ===
[[Kıbrıs]]'taki [[Kıbrıs Krallığı|Lüzinyan]] hakimiyetihâkimiyeti döneminde, caminin olduğu noktada inşa edilmiş olan bir kilise, adadaki Venedik egemenliği döneminde de mevcuttu.<ref name="Bağışkan 2013"/> 1488 yılında Lefkoşa'yı ziyaret eden [[Nicole le Huen]]'in ''Voyage à Jérusalem'' (''[[Kudüs]]'e Yolculuk'') adlı kitabında, [[Lüzinyan Sarayı (Lefkoşa)|kraliyet sarayına]] yakın, üzerinde [[Kudüs Krallığı]], [[Fransa Krallığı]] ve [[Normandiya Dükalığı]] armaları yer alan ve dolayısıyla Fransız soyluları tarafından kurulmuş olması muhtemel bir kiliseden bahsedilmekteydi. 1879'da yayımladığı eserinde [[Louis de Mas Latrie]], caminin 14. yüzyıldan kaldığı izlenimini aldığını ve [[Karmelitler]]in şehirde etkin olduğu dönemdeki kilisesinin bu olmuş olabileceğini belirtmekteydi. 1899 yılında araştırmalarını yayımlayan [[Camille Enlart]], bu yöndeki düşünceleri "kabul edilebilir" bulmakta, le Huen'ın metninde geçen konum ve tasvirindekine benzer armaların [[Gazimağusa|Mağusa]]'daki [[Karmelit Kilisesi]]'nde de yer alması nedeniyle bu görüşe katılmaktaydı. Bunun yanında, 1302 tarihli tek bir mezar taşı tespit etmişti.{{kdş|Enlart|1899|ss=186-7}} [[Britanya Kıbrısı|Britanya]] otoriteleri burada 1893 yılında 15. yüzyıla tarihlenen sekiz parça mezar taşı daha bulmuş ve [[Taş Eserler Müzesi]]'ne taşımıştı.{{kdş|Bağışkan|2005|s=93}}
 
Chris Schabel, le Huen ve Enlart'ın paylaştığı bu düşünceye katılmayarak Sarayönü Camii'nin [[Benediktin Tarikatı]]'na ait [[Notre-Dame de Sur Manastırı]] olmuş olabileceği üzerinde durmaktadır. Schabel, camide bulunan sekiz mezar taşından (birinin tarihini 1303, diğerininkini 1402 olarak verirken diğerlerin 15. yüzyıldan kalmış olabileceğini ifade etmektedir) dolayı burada bir Frenk kilisesi bulunduğundan emin olduğunu belirtmektedir.{{kdş|Schabel|2012|ss=177-179}} Konumu dolayısıyla Sarayönü Camii'nin Karmelit kilisesi olma ihtimalinin olmadığı görüşünde olan Schabel; bunun nedenini, gerek dönemin tasvirlerinden Karmelit kilisesinin [[Baf Kapısı]] civarında yakın olduğunu çıkarması gerekse Lüzinyanların yaptığı [[Lefkoşa surları]]nı yıkıp şehrin çevresini küçülterek yeniden yapan Venedik yönetiminin raporlarından birinin, yeni surların Mula Burcu'nun Karmelit kilisesinin "üstünde" yükseleceğini belirtmesi olarak göstermektedir. Mula Burcu, Baf Kapısı'ndan kuzeye gidildiğinde karşılaşılan ikinci burçtur. Bunlar ışığında Schabel, Sarayönü Camii'nin Karmelit kilisesi olabilmek için "fazla merkezî" bir konuma sahip olduğunu ve bu tariflere [[Arabahmet Camii]]'nin konumunun "daha iyi uyduğunu" belirtmektedir.{{kdş|Schabel|2012|ss=191-192}}