Dersim İsyanı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
By erdo can (mesaj | katkılar) Gerekçe: taraflı Etiket: Elle geri alma |
k düzeltme AWB ile |
||
41. satır:
=== Dersimlilerle ilgili raporlar ===
[[Dosya:Ataturkdersim.jpg|thumb|sağ|285px|Atatürk'ün Dersim'deki olaylarla ilgisi bir tartışma konusudur. Kimi araştırmacılara göre [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]], Dersim'deki çatışmaların yoğunlaştığı 1938'de ciddi şekilde hasta olduğu için Dersim harekâtındaki gelişmeleri takip edememekteydi. Atatürk'ün durumunu İnönü'ye ulaştırmak için 25 Temmuz 1938 tarihinde [[Hasan Rıza Soyak]]'a yazdırılan bir mektupta [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]]'ün durumundan şöyle söz edilir: "Esas hastalık tekrar yürümeye başlamıştır. 12-13 gündür (ateşi) 39'a çıktıktan, Marmara ve Karadeniz'e seyahatten sonra, dün kavga gürültü, koltukla saraya naklettik. Şimdi 37 derecedir."<ref>[http://www.hurriyet.com.tr/ataturk-ve-inonu-19400337 İnönü Arşivi: 00754]</ref>]]
1920'lerin ikinci yarısından sonra Dersim bölgesini tanımaya yönelik pek çok rapor hazırlanmıştır. Özellikle Hamdi Bey'in 2 Şubat 1926 tarihli raporu, "Dersim gittikçe Kürtleşiyor, mefkureleşiyor, tehlike büyüyor. Dersim, hükûmeti Cumhuriyet için bir çibandır. Bu çiban üzerinde kati bir ameliye ihtimalatı elimeyi önlemek, selameti memleket namına farzı ayindir" tespitiyle başlıyordu.<ref>{{Web kaynağı |url=http://gundem.bugun.com.tr/kan-donduran-haber-176371-haberi.aspx |başlık=Dudak uçuklatan Dersim belgeleri |erişimtarihi=8 Mart 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20140313101647/http://gundem.bugun.com.tr/kan-donduran-haber-176371-haberi.aspx |arşivtarihi=13 Mart 2014 |ölüurl=yes }}</ref> [[İsmet İnönü]] "Doğu raporları"nda "Erzincan beyleri Dersimlileri maraba adıyla çalıştırıyorlar. Bu bir nevi Erzincan beylerinin Kürt himayesine sığınmasıdır", Genel Müfettiş Cemal Bardakçı, "Dersim'deki huzursuzluğun sebebi açlıktır", [[Fevzi Çakmak]] ise "Dersimlileri askere almayın, silah kullanmayı ve savaş taktiklerini öğrenirlerse bize saldırırlar" diyecektir. Fevzi Çakmak aynı zamanda, Dersimlilerin okşanmakla kazanılamayacağını, silahlı kuvvetlerin müdahalesinin Dersimli'ye daha çok etki edeceğini bildirmiştir.<ref name="Ntv-tarih"/><ref>[http://www.birgun.net/writer_2009_index.php?category_code=1187090030&news_code=1258373620&year=2009&month=11&day=16]{{Ölü bağlantı|
Raporlarda en çok üzerinde durulan noktalar ise, aşiretlerin birbiriyle olan ilişkileri, hangi aşiretin hangi dili ([[Zazaca]], [[Türkçe]]) konuştuğu, aşiret yapıları, Dersimlilerin gelenek ve görenekleri, aşiretlerin coğrafi sınırları ve nüfuzları, Dersim'in stratejik noktalarıdır. Bunlar üzerine raporlar sunulmuştur ve başarılı bir Dersim Harekâtı için gereken önlemler bu raporlarda tespit edilmiştir.{{Kaynak belirt}}
194. satır:
== Dış bağlantılar ==
{{Commons kategori|Dersim rebellion}}
* [http://www.metropoll.com.tr/report/dersim-tartismalari-aralik-2011 Dersim Tartışmaları - Aralık 2011]{{Ölü bağlantı|
* {{Web kaynağı | son = Hür | ilk = Ayşe | yazarlink = Ayşe Hür | url = http://www.taraf.com.tr/yazilar/ayse-hur/ataturk-dersimi-vuracagiz-dedi-vurduk/2797/ | başlık = “Atatürk Dersim’i vuracağız dedi, vurduk” | tarih = 23 Kasım 2008 | yayımcı = Taraf | erişimtarihi = 16 Haziran 2011 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140302113536/http://www.taraf.com.tr/yazilar/ayse-hur/ataturk-dersimi-vuracagiz-dedi-vurduk/2797/ | arşivtarihi = 2 Mart 2014 | ölüurl = yes }}
| |||