Aztekler: Revizyonlar arasındaki fark

'''Aztekler''', [[Mezoamerika]]'da bugünkü orta [[Meksika]] bölgesinde 14. ve 16. yüzyıllar arasında yaşamış bir Orta Amerika halkıdır. Zengin bir [[mitoloji]] ve kültürel mirasa sahip Azteklerin başkenti, günümüzde [[Meksiko]]'nun bulunduğu [[Texcoco Gölü]]'nün ortasında yer alan [[Tenochtitlan]] kentiydi. Aztekler, büyük bir uygarlık kurmuşlardı. [[Hernan Cortes|Hernan Cortes'in]] [[Meksika|Meksika'yı]] toprağa katma sırasında yapılan ve Tenochtitlan kuşatması olarak bilinen savaş sonucunda Aztekler yenilmiş ve güçlerini kaybetmişlerdir. Ayrıca dünyanın en büyük piramidi Meksika'da Cholula de Rivadabia'da bulunur. Azteklere ait [[Büyük Cholula Piramidi|piramit]] 182.107 metrekare alan üzerine kurulmuştur ve yüksekliği 54 metredir. <ref>{{Web kaynağı | url = https://en.wikipedia.org/wiki/Aztecs | başlık = Wikipedia Aztekler | erişimtarihi = | tarih = | çalışma = | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20031218173855/https://en.wikipedia.org/wiki/Aztecs | arşivtarihi = 18 Aralık 2003}}</ref>

[[Meksika Vadisi]]'nde (MS 1250 civarı), Chalco, Xochimilco, Tlacopan, Culhuacan ve Atzcapotzalco gibi çok sayıda şehir devleti vardı. En güçlüleri Texcoco Gölü'nün güney kıyısındaki Culhuacan ve batı kıyısındaki Azcapotzalco'ydu.

Sonuç olarak, Mexica yarı göçebe bir kabile olarak Meksika Vadisi'ne geldiğinde, alanın çoğunu zaten işgal etti. Yaklaşık 1248 yılında, ilk önce sayısız pınar olan Texcoco Gölü'nün batı kıyısındaki bir tepe olan Chapultepec'e yerleştiler.

13 milyonluk bir nüfustan oluşan çok büyük ve zengin bir imparatorluk olan Aztekler gelişmiş tarım yöntemlerine, kendilerine ait bir dine, takvime, alfabeye sahiplerdi. Aztekleri keşfedenler İspanyollar oldu. Hernan Cortes ve onun özel ordusu Aztek başkenti olan Tenochtitlan´a giderken Popocateptel volkanik dağının yanından geçtiler ve ilk kez bir volkan görmüş oldular. Adamları ve Cortes başkente ulaştıklarında Aztek imparatoru Montezuma onları karşılamak için bekliyordu. Aztek imparatoru göz kamaştırıcı elbiseler giymişti. O, Cortes ve adamlarının başkente girmesine izin verdi. Cortes´in sadece 600 askeri vardı ve Aztek imparatoru onları kolayca yok ettirebilirdi. Ancak Aztek takvimine göre bu yıl çok özel bir yıldı. İnançlarına göre bu yılda Quetzalcoatl adlı bir tanrı Aztekleri yok edecekti. Bu tanrının efsanedeki tarifleri Cortes´e çok benziyordu. Bu yüzden Aztek imparatoru, Cortes'in tanrı olduğuna karar verdi. Cortes başkentte birkaç gün geçirdikten sonra güvende olmadığını sezdi. Hayatta kalmalarını sağlayan tek şeyin imparatorun varlığı olduğunu fark etti. Bu nedenle Aztekleri denetim altına alabilmek için imparatoru tutsak almaya karar verdiler. Cortes birkaç ay daha şehirde kaldıktan sonra ayrıldı. O gittikten sonra başka İspanyollar Aztek'e saldırdılar. Cortes yeni ordusuyla geri geldiğinde Cuitlahuac imparator olmuştu. Ancak bunu bilmeyen Cortes, Aztekleri kontrol altına almak için Montezuma'yı tutsak aldı ve halkı etkilemek için onu kraliyet sarayının çatısına çıkardı. Ancak halk onlara taş atarak tepkisini gösterdi. Atılan taşlardan biri Montezuma'nın ölümüne neden oldu. 1521'de Aztekler teslim olana kadar 4 ay savaş yapıldı. [[Dosya:Aztec Sun Stone Replica cropped.jpg|thumb|Aztek takvimi]]<br />

Aztek dini, farklı tanrıların bir panteonuna adanmış takvim ritüellerinin uygulanması etrafında organize edildi. Diğer Mezoamerikan dini sistemlerine benzer şekilde, genellikle animizm unsurları olan çoktanrıcı bir dindir. Dini uygulamanın merkezinde, yaşam döngüsünün devamı için teşekkür veya ödeme yapmanın bir yolu olarak tanrılara fedakarlık yapılıyordu. <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/title/aztecs/oclc/48579073|başlık=The Aztecs (2003)|erişimtarihi=2003|tarih=2003|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=204, 211-212, 221-222|çalışma=|yayıncı=|isbn=}}</ref>