Arabi Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

Bir köylü ailesinden gelen Arabi, [[Kahire]]'de [[Orta Doğu]]'nun o dönemdeki öncü [[İslam]]i bilim kurumu olan [[El-Ezher Üniversitesi]]'nde öğrenim gördü. Orduya girdikten sonra, [[1875-1876 Mısır-Etiyopya Savaşı]] sırasında levazım subayı olarak görev yaptı ve albaylığa kadar yükseldi. 1879'da subayların [[Hıdiv İsmail Paşa]]'ya karşı düzenlediği ayaklanmaya katıldı. Daha ordudaki ilk yıllarında, üst kademeleri tekelinde tutan [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] kökenli subayları tasfiye etmek amacıyla kurulan gizli bir derneğe katıldı; 1881'de bu amaçla bir ayaklanma başlattı. Ertesi yıl, [[Avrupa]]lı devletlerin müdahalesi ve Mısır Meclisi'nin bütçe denetimiyle ilgili yetkileri konusunda çıkan anlaşmazlık üzerine [[Mahmud Sami el-Barudi]] başkanlığında kurulan milliyetçi hükümette savaş bakanı oldu. Mısır Mısırlılarındır (''Mısr li'l-Mısriyin'') sloganı, Arabi'yi ulusal bir kahraman haline getirdi. Arabi'nin saygınlığının artmasından endişelenen [[Hıdiv Tevfik Paşa]]'nın yardım isteği üzerine, Fransızlar ve Britanyalılar [[İskenderiye Körfezi]]nde hemen bir deniz tatbikatına giriştiler. [[İskenderiye]]'de ayaklanmalar baş gösterdi. Britanyalı donanması kenti bombalayınca (Temmuz 1882), Arabi, Mısır ordusunun başkomutanı olarak direnişin başına geçti ve hidivi hain ilan etti. Ama Sir [[Garnet Wolseley]] komutasında [[İsmailiye]]'de karaya çıkan İngiliz askerleri tarafından [[Tel-el Kebir Savaşı|Et-Tellü'l-Kebir]]'de bozguna uğratıldı (13 Eylül 1882). Tutuklanarak Divan-ı Harpte yargılandı ve [[ölüm cezası]]na mahkûm edildi. Britanyalıların araya girmesiyle cezası [[Seylan]]'da sürgüne çevrildi. 1901'de Mısır'a geri dönmesine izin verildi. 1911 yılında [[Kahire]]'de öldü.