Gediz Ovası: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Sakhalinio, Gediz Ovası sayfasını Gediz Deltası sayfasına taşıdı: Düzeltme Etiket: Yeni yönlendirme |
Bir kaç ekleme ve düzeltme yaptım. Etiketler: Kaldırılan yönlendirme Görsel Düzenleyici |
||
1. satır:
[[Dosya:Gediz ovası 2.jpg|küçükresim|335x335pik|2019 Gediz Nehri taşması]]
Gediz Ovası, çoğunlukla [[Manisa]] ili içinde yer alan, [[Gediz Nehri]] tarafından sulanan bir ova. [[Sarıgöl]]<nowiki/>den başlayan ova, Manisa'nın batı kısmına kadar uzanan oldukça geniş bir coğrafyayı kapsar. Gediz ovasının uzunluğu 150 km ve genişliği 20 km kadar bulmaktadır. Coğrafi olarak [[Bozdağlar|Boz dağlar]] ile güneyinde yer alan [[Küçük Menderes Ovası]]<nowiki/>ndan ayrılmaktadır. Gediz Ovasının diğer kolu ise [[Yunt Dağları]] ile kuzeyindeki [[Bakırçay Ovası]]<nowiki/>ndan ayrılır. Jeopolitik konum olarak Yunt Dağları, [[Bakırçay]], Boz dağlar ve Küçük Menderesin arasında kalan bir ovadır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.ova.gen.tr/gediz-ovasi.html#:~:text=Gediz%20Ovas%C4%B1,%20Ege%20b%C3%B6lgesinde%20yer,alan%20K%C3%BC%C3%A7%C3%BCk%20Menderes%20Ovas%C4%B1ndan%20ayr%C4%B1lmaktad%C4%B1r.|başlık=Gediz Ovası, Oluşumu ve Özellikleri - ova.gen.tr|erişimtarihi=2020-08-26|çalışma=www.ova.gen.tr}}</ref>
Türkiye'nin en verimli ovalarından olmakla beraber, genel olarak [[sultaniye üzümü]] ve [[Mısır (bitki)|mısır]] yetiştirilmektedir.
== Tarihi ==
Ovanın geçmişi MÖ 2000 yıllarına kadar gitmektedir. İlk yerleşimden itibaren gıda ihtiyacını gidermek için aktif olarak kullanılmıştır. Ovayı; [[Hititler]], [[Frigler]], [[İyonya|İyonyalılar]], [[Lidyalılar]], [[Ahameniş İmparatorluğu|Persler]], [[Antik Roma|Romalılar]], [[Bizanslılar]], [[Saruhanoğulları]] ve [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlıların]] dahil pek çok medeniyet kullanmıştır.<ref>{{Kaynak|url=https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Manisa&oldid=23096044|başlık=Manisa|erişimtarihi=2020-08-26|tarih=2020-08-25|dil=tr|çalışma=Vikipedi}}</ref>
== Yerleşim ==
Bölge çoğunlukla tarım arazisi olarak kullanılsa da [[Manisa]], [[Akhisar]], [[Turgutlu]] gibi büyük şehirler kurulmuştur. Bu yerleşimler ovayı bozması yanı sıra [[1.derece deprem bölgesi]] olan Manisa için risk yaratmaktadır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.menemenhaber.com.tr/2019-turkiye-nin-deprem-haritasi-ve-deprem-bolgeleri-yayinlandi/6/|başlık=2019 Türkiye Deprem Haritası|erişimtarihi=2020-08-26|dil=tr|çalışma=https://www.menemenhaber.com.tr}}</ref>
== Cumhuriyet Dönemi ==
Tıpkı diğer ovalar gibi Gediz ovası da [[Toprak Reformu]], [[Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı|Tarım Kredi Kooperatifleri'nin Kurulması]], [[Atatürk Orman Çiftliği|Örnek Çiftliklerin Kurulması]], [[Çiftçilik|Çiftçinin Özendirilmesi]], [[Aşar (Öşür) Vergisinin Kaldırılması]]<ref>{{Kaynak|url=https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Atat%C3%BCrk_Devrimleri&oldid=22783622|başlık=Atatürk Devrimleri|erişimtarihi=2020-08-26|tarih=2020-06-25|dil=tr|çalışma=Vikipedi}}</ref> gibi inkılaplardan pozitif yönde etkilenmiştir, üretim ve kâr artmış, tarım yapmak kolaylaşmış ve tarım alanı sayısı artmıştır.
== Nehir Taşmaları ==
[[Dosya:Gediz taştı.jpg|küçükresim|353x353pik|2019 Aralık ayı Gediz Nehri Taşmasından bir kare '''''(45 haber)''''']]
Zamanında [[Gediz Nehri]]'nin [[Cadı Gediz]] olarak lakaplanmış olmasının sebebi, hala daha devam eden nehir taşmalarıdır. Gediz nehri özelikle sık yağmur yağdığı dönemlerde büyük miktarda taşarak arazilere ve hayvanlara büyük ölçüde zarar vermektedir.
== Tehditleri ==
Gediz nehri, bilinçsiz gübreleme ve fabrika atıkları yüzünden oldukça kirlenmiş yaşanamaz hale gelmiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.izgazete.net/cevre/gediz-nehrindeki-kirlilik-suruyor-h40264.html|başlık=Gediz Nehri’ndeki kirlilik sürüyor|erişimtarihi=2020-08-26|dil=tr|çalışma=https://www.izgazete.net/|ad=İz|soyadı=Gazete}}</ref> Bu atıklar, tarım arazilerini oldukça olumsuz etkilemekte, verimliliğini azaltmakta ve çölleştirmektedir. Doğa koruma dernekleri, Gediz Nehrinde kirlenmenin devam etmesi halinde çok kısa bir süre içinde ovanın kullanılamaz hale geleceğini söylemektedir.<ref>{{Kaynak|url=https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gediz_Nehri&oldid=21744417|başlık=Gediz Nehri|erişimtarihi=2020-08-26|tarih=2020-03-21|dil=tr|çalışma=Vikipedi}}</ref>
Diğer bir tehdit ise bilinçsiz yer altı suyu kullanmasıdır. Az maliyet için yeryüzüne yakın suları kullanarak hem obruk oluşmasına hem arazinin uzun vadede verimliliğini kaybetmesine yol açmaktadır.
| |||