Hint-İranlılar: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Kaynaklı eklemeler - kısmen genişletme
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
3. satır:
== Adlandırma==
{{Ana madde|Aryan}}
Aryan terimi tarihsel olarak Hint-İranlıları belirtmek için kullanılmıştır. ''"Arya"'', terimi İran ve Hint-Aryan halklarının erken ataları olan, Proto Hint-İranlılar olarak'da bilinen, [[Hint-İran dilleri]]nin özellikle en eski konuşmacılarının kendi kendilerini tanımlamasıdır.<ref>The "Aryan" Language, Gherardo Gnoli, Instituto Italiano per l'Africa e l'Oriente, Roma, 2002.</ref><ref>. Schmitt, "Aryans" in Encyclopedia Iranica: Excerpt:"The name “Aryan” (OInd. ā́rya-, Ir. *arya- [with short a-], in Old Pers. ariya-, Av. airiia-, etc.) is the self designation of the peoples of Ancient India and Ancient Iran who spoke Aryan languages, in contrast to the “non-Aryan” peoples of those “Aryan” countries (cf. OInd. an-ā́rya-, Av. an-airiia-, etc.), and lives on in ethnic names like Alan (Lat. Alani, NPers. īrān, Oss. Ir and Iron.". Also accessed online: [http://www.iranicaonline.org/articles/aryans] in May, 2010</ref>Birçok bilim adamı, artık bu gruba atıfta bulunmak için Hint-İran terimini kullanırken, [[Josef Wiesehöfer]],<ref>Wiesehofer, Joseph: ''Ancient Persia''. New York: 1996. I.B. Tauris. Recommends the use by scholars of the term Aryan to describe the Eastern, not the Western, branch of the Indo-European peoples (see "Aryan" in index)</ref> Will Durant<ref>Durant, Will: ''Our Oriental Heritage''. New York: 1954. Simon and Schuster. According to Will Durant on Page 286: “the name Aryan first appears in the [name] ''Harri'', one of the tribes of the [[Mitanni]]. In general it was the self-given appellation of the tribes living near or coming from the [southern] shores of the [[Caspian sea]]. The term is properly applied today chiefly to the [[Mitanni]]ans, [[Hittites]], [[Medes]], [[Persian people|Persians]], and [[Indo-Aryans|Vedic Hindus]], i.e., only to the ''eastern'' branch of the Indo-European peoples, whose ''western'' branch populated [[Europe]].”</ref> ve Jaakko Häkkinen<ref name="Häkkinen2012a">{{citeKitap bookkaynağı|lastsoyadı=Häkkinen|firstad=Jaakko|titlebaşlık=Per Urales ad Orientem (Festschrift for Juha Janhunen on the occasion of his 60th birthday on 12 February 2012)|yearyıl=2012|publisheryayıncı=Finno-Ugric Society|locationkonum=Helsinki|isbn=978-952-5667-34-9|url=http://www.sgr.fi/sust/sust264/sust264_hakkinenj.pdf|editoreditör=Tiina Hyytiäinen |editor2editör2=Lotta Jalava |editor3editör3=Janne Saarikivi |editor4editör4=Erika Sandman|accessdateerişimtarihi=12 NovemberKasım 2013|formatbiçim=PDF|chapterbölüm=Early contacts between Uralic and Yukaghir}}</ref><ref name="Häkkinen 2012b">{{citeWeb webkaynağı|lastsoyadı=Häkkinen|firstad=Jaakko|titlebaşlık=Problems in the method and interpretations of the computational phylogenetics based on linguistic data – An example of wishful thinking: Bouckaert et al. 2012|url=http://www.elisanet.fi/alkupera/Problems_of_phylogenetics.pdf|workeser=Jaakko Häkkisen puolikuiva alkuperäsivusto|publisheryayıncı=Jaakko Häkkinen|accessdateerişimtarihi=12 NovemberKasım 2013|formatbiçim=PDF|datetarih=23 SeptemberEylül 2012}}</ref> gibi bazı bilim adamları tarafından "''Aryan''" terimi "Hint-İran" anlamında kullanılır. İtalyan nüfus genetikçisi "Luigi Luca Cavalli-Sforza, 1994' yılı "İnsan Genlerinin Tarihçesi ve Coğrafyası' kitabında, Hint-İranlıları tanımlamak için Aryan terimini kullanmıştır.<ref>{{Citation |first1= Luigi Luca |last1= Cavalli-Sforza |authorlink= Luigi Luca Cavalli-Sforza |first2= Paolo |last2= Menozzi |first3= Alberto |last3= Piazza |title= The History and Geography of Human Genes |year= 1994 |publisher= [[Princeton University Press]] |location= [[Princeton, New Jersey]] |isbn= 978-0-691-08750-4 |page= See "Aryan" in index}}</ref>
== Menşei ==
Erken Hint-İranlılar, [[Sintaşta kültürü]] ve sonrasın'daki daha geniş yayılımlı [[Andronovo kültürü]] ile beraber, [[Proto Hint-Avrupalılar]]'ın torunları olarak tanımlanırlar. Batıda [[Ural Nehri]], doğuda [[Tanrı Dağları|Tien-Şan]], güneyde ise [[Mâverâünnehir]] ve [[Hindukuş Dağları|Hindukuş]] dağları ile sınırlanan [[Avrasya stepleri]] anavatanlarıdır.{{sfn|Anthony|2007|p=49}}
12. satır:
[[Krasnoyarsk]] bölgesinden, [[Andronovo kültürü|Andronovo]] ufuklarında kalan 10 erkek kalıntısından 9'u [[Haplogrup R1a (Y-DNA)|R1a]] Y-kromozom haplogrup ve biri ise C-M130 haplogrup (xC3) olarak tespit edilmiştir. Aynı Andronovo ufku ve bölgesindeki 9 kişinin [[mtDNA]] haplogrupları ise aşağıdaki gibidir: U4 (2 kişi), U2e, U5a1, Z, T1, T4, H, ve K2b.
 
2004 yılında yapılan bir çalışmada, [[Tunç Çağı]] ve [[Demir Çağı]] döneminde [[Kazakistan]] nüfusunun çoğunluğunun (Tunç Çağı'nda Andronovo kültürünün bir parçasıdır) Batı Avrasya kökenli olduğu (U, H, HV, T, I ve W gibi mtDNA haplogrupları ile) ve MÖ 13. ve 7. yüzyıllar arasındaki tüm Kazak örnekleri Avrupa soylarına aittir.<ref>{{CiteAkademik journaldergi kaynağı |pmc = 1691686|yearyıl = 2004|last1soyadı1 = Lalueza-Fox|first1ad1 = C.|titlebaşlık = Unravelling migrations in the steppe: Mitochondrial DNA sequences from ancient central Asians|journaldergi = Proceedings. Biological Sciences|volumecilt = 271|issuesayı = 1542|pagessayfalar = 941–947|last2soyadı2 = Sampietro|first2ad2 = M. L.|last3soyadı3 = Gilbert|first3ad3 = M. T.|last4soyadı4 = Castri|first4ad4 = L.|last5soyadı5 = Facchini|first5ad5 = F.|last6soyadı6 = Pettener|first6ad6 = D.|last7soyadı7 = Bertranpetit|first7ad7 = J.|pmid = 15255049|doi = 10.1098/rspb.2004.2698}}</ref>
== Arkeoloji ==
[[Dosya:Andronovo culture.png|thumb|400px|[[Sintaşta kültürü|Sintashta-Petrovka]] kültürü (kırmızı), bu kültürün MÖ ikinci bin yılda, güneyde [[Baktria-Margiyana Arkeoloji Bölgesi|BMAB]] yayılmasını da gösteren [[Andronovo kültürü]]nün içine doğru genişlemesi. Bilinen ilk [[savaş arabası]]nın bulunduğu yer mor renkte gösterilmiştir.]]