Neotropikal papağan: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
E-OS (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
otomatik takson kutusu düzenleme ve terimlerin düzeltilmesi
1. satır:
{{Otomatik taksonkutu}}
| ad = Neotropikal papağanlar
{| class="infobox biota" style="text-align: left; width: 200px; font-size: 100%"
| resim = Blue-and-Yellow-Macaw.jpg
! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)" |Neotropikal papağanlar
| resim_altyazı = [[Mavi-sarı ara]]
|-
| alt_sıralama = [[George Robert Gray|Gray]], 1840
| colspan="2" style="text-align: center" |[[Dosya:Blue-and-Yellow-Macaw.jpg|çerçevesiz]]
| takson = Arinae
|-
| altbölüm_sıra = Oymaklar
| colspan="2" style="text-align: center; font-size: 88%" |[[Mavi-sarı ara]]
| altbölüm = {{yalın liste|
|- style="text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)"
*[[Arini (oymak)|Arini]]
|-
*[[Forpini]]
! colspan="2" style="min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)" |[[Taksonomi|Bilimsel sınıflandırma]] <span class="plainlinks" style="font-size:smaller; float:right; padding-right:0.4em; margin-left:-3em;">[[Dosya:Red_Pencil_Icon.png|bağlantı=Template:Taxonomy/Arinae| e ]]</span>
*[[Amoropsittacini]]
|-
[[Arini]]</br>*[[Androglossini]]}}
|Alem:
|}}
|[[Hayvan|Animalia]]
'''Neotropikal papağanlar''' veya [[Yeni Dünya]] [[Papağanlar|papağanları]] [[Güney Amerika|Güney]] ve [[Orta Amerika]], [[Meksika]] ve [[Karayipler]]'de yaşayan 32 cins altıdaki yaklaşık 150 [[tür]]<nowiki/>ü kapsar. Eskiden [[Kuzey Amerika]]'da da yaşanyan iki türden birinin nesli tükenmiştir. [[Galápagos Adaları]] gibi [[Pasifik]]'teki birkaç adada da yaşarlar.<ref>{{kitap kaynağı|başlık=Parrots of the world, third ed.|yer=Melbourne, Avustralya|yayıncı=Landsdowne Editions|yıl=1989|soyadı=Forshaw|ad=J.}}</ref> [[Mavi-sarı ara]] ve [[sarı başlı amazon papağanı]] gibi tanınan ve ikonik papağan türleri bu ailenin üyesidir.
|-
|Şube:
|[[Kordalılar|Chordata]]
|-
|Sınıf:
|[[Kuş|Aves]]
|-
|takım:
|[[Papağan|Psittaciformes]]
|-
|Familya:
|[[Psittacidae]]
|-
|Alt aile:
|[[Neotropikal papağan|Arinae]]
|- style="text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)"
|-
! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)" |Tribü
|-
| colspan="2" style="text-align: left" |
[[Arini]]</br>[[Androglossini]]
|}
 
1492'ddede Kolomb'un günlüğünde Yeni Dünya papağanları hakkında yazmasından beri bu papağanlar Avrupalılarca tanınmaktadır. Bu kuşların sistematik tanımları ilk defa Alman doğabilimci [[Georg Marcgraf]]'ın 1648'de yayımlanan ''Historia Naturalis Brasiliae'' kitabında ve Engiliz doğabilimci [[Mark Catesby]]'nin 1731 ve 1743'te [[Londra]]'da yayımlanın iki ciltlik ''Natural History of Carolina, Florida and the Bahama Islands'' kitabında yapılmıştır.
'''Neotropikal papağanlar''' veya [[Yeni Dünya]] [[Papağanlar|papağanları]] [[Güney Amerika|Güney]] ve [[Orta Amerika]], [[Meksika]] ve [[Karayipler]]'de yaşayan 32 cins altıdaki yaklaşık 150 [[tür]]<nowiki/>ü kapsar. Eskiden [[Kuzey Amerika]]'da da yaşanyan iki türden birinin nesli tükenmiştir. [[Galápagos Adaları]] gibi [[Pasifik]]'teki birkaç adada da yaşarlar.<ref>{{kitap kaynağı|başlık=Parrots of the world, third ed.|yer=Melbourne, Avustralya|yayıncı=Landsdowne Editions|yıl=1989|soyadı=Forshaw|ad=J.}}</ref> [[Mavi-sarı ara]] ve [[sarı başlı amazon]] gibi tanınan ve ikonik papağan türleri bu ailenin üyesidir.
 
1492'dde Kolomb'un günlüğünde Yeni Dünya papağanları hakkında yazmasından beri bu papağanlar Avrupalılarca tanınmaktadır. Bu kuşların sistematik tanımları ilk defa Alman doğabilimci [[Georg Marcgraf]]'ın 1648'de yayımlanan ''Historia Naturalis Brasiliae'' kitabında ve Engiliz doğabilimci [[Mark Catesby]]'nin 1731 ve 1743'te [[Londra]]'da yayımlanın iki ciltlik ''Natural History of Carolina, Florida and the Bahama Islands'' kitabında yapılmıştır.
 
Geçtiğimiz yüzyıllarda birkaç tür ve bir [[cins]]<nowiki/>in soyu tükenmiştir. Bir başka cinsin [[Doğal ortamında tükenen türler|nesli doğal ortamda tükenmiştir]]. Yaşayan türlerin üçte birinden çoğu [[IUCN]] tarafında [[Nesli tehlikedeki türler|tehlike altında]] olarak belirlenmiştir. Bunların birkaç tanesinin doğada veya kafeslerde 500'den az bireyi kaldığı için yakın tehlike altındadır: yeşil ara, Spix ara, mavi boğazlı ara, [[Porto Riko papağanı|Porto Rico papağanı]] ve çivit kanatlı papağan. Papağan popülasyonlarındaki azalmanın temel nedeni kesme, yakma ile [[ormansızlaşma]], baraj havzası altında kalma sonucu [[habitat yok olması]], evcil hayvan ticareti için yakalama ve yerel olmayan avcıların getirilmesidir.
Satır 50 ⟶ 27:
Neotropikal papağanlar '''Arinae''' [[alt familya]]<nowiki/>sına aittir.<ref>http://jboyd.net/Taxo/List12.html#psittaciformes</ref> Neotropikal papağanlar, Afrika ve Eski Dünya papağanları ile birlikte gerçek papağanların üç familyasından biri olan [[Psittacidae]] familyasını oluşturur. Neotropikal papağanların taksonomisi henüz tamamen çözülememiştir ancak aşağıdaki ayrıştırma bilimsel çalışmalara dayanmaktadır.<ref>{{dergi kaynağı|url=|başlık=A revised nomenclature and classification for family-group taxa of parrots (Psittaciformes)|sayı=|sayfalar=26–40|dergi=Zootaxa|yıl=2012|cilt=3205|doi=10.11646/zootaxa.3205.1.2|soyadı1=Joseph|ad1=Leo|soyadı5=Schodde|ad4=Timothy F.|soyadı4=Wright|ad3=Erin E.|soyadı3=Schirtzinger|ad2=Alicia|soyadı2=Toon|ad5=Richard}}</ref><ref name="Schweizer2011">{{dergi kaynağı|url=https://www.dora.lib4ri.ch/eawag/islandora/object/eawag%3A8824|başlık=Macroevolutionary patterns in the diversification of parrots: effects of climate change, geological events and key innovations|id=|sayı=11|lastauthoramp=yes|sayfalar=2176–2194|dergi=Journal of Biogeography|yıl=2011|cilt=38|doi=10.1111/j.1365-2699.2011.02555.x|yazar1=Manuel Schweizer|yazar2=Ole Seehausen|yazar3=Stefan T. Hertwig}}</ref><ref name="Joseph">{{dergi kaynağı|başlık=Molecular systematics of two enigmatic genera ''Psittacella'' and ''Pezoporus'' illuminate the ecological radiation of Australo-Papuan parrots (Aves: Psittaciformes)|sayı=3|sayfalar=675–684|dergi=Molecular Phylogenetics and Evolution|yıl=2011|cilt=59|pmid=21453777|doi=10.1016/j.ympev.2011.03.017|yazar1=Leo Joseph|yazar2=Alicia Toon|yazar3=Erin E. Schirtzinger|yazar4=Timothy F. Wright}}</ref><ref name="Wright">{{dergi kaynağı|url=|başlık=A Multilocus Molecular Phylogeny of the Parrots (Psittaciformes): Support for a Gondwanan Origin during the Cretaceous|sayı=10|sayfalar=2141–2156|dergi=Mol Biol Evol|yıl=2008|cilt=25|pmc=2727385|pmid=18653733|doi=10.1093/molbev/msn160|soyadı5=Graves|ad11=R. C.|ad=T.F.|soyadı=Wright|soyadı2=Schirtzinger|ad2=E. E.|soyadı3=Matsumoto|ad3=T.|soyadı4=Eberhard|soyadı11=Fleischer|ad5=G. R.|ad10=G. K.|soyadı10=Chambers|ad9=J.|soyadı9=Scharpegge|ad8=H.|ad4=J. R.|ad7=S.|soyadı7=Capelli|ad6=J. J.|soyadı6=Sanchez|soyadı8=Muller}}</ref><ref name="Schweizer2010">{{dergi kaynağı|url=|başlık=The evolutionary diversification of parrots supports a taxon pulse model with multiple trans-oceanic dispersal events and local radiations|erişimtarihi=|id=|format=|sayı=3|sayfalar=984–94|dergi=Molecular Phylogenetics and Evolution|yıl=2009|cilt=54|pmid=19699808|doi=10.1016/j.ympev.2009.08.021|soyadı3=Güntert|ad3=M.|soyadı4=Hertwig|ad2=O.|soyadı2=Seehausen|soyadı=Schweizer|ad=M.|ad4=S. T.}}</ref><ref name="Schweizer20102">{{dergi kaynağı|url=|başlık=The evolutionary diversification of parrots supports a taxon pulse model with multiple trans-oceanic dispersal events and local radiations|erişimtarihi=|id=|format=|sayı=3|sayfalar=984–94|dergi=Molecular Phylogenetics and Evolution|yıl=2009|cilt=54|pmid=19699808|doi=10.1016/j.ympev.2009.08.021|soyadı3=Güntert|ad3=M.|soyadı4=Hertwig|ad2=O.|soyadı2=Seehausen|soyadı=Schweizer|ad=M.|ad4=S. T.}}</ref>
 
* [[Arini]] takımıoymağı
** ''[[Kazıcı papağan|Cyanoliseus]]'' – kazıcı papağan
** ''[[Enicognathus]]'' (iki tür)
Satır 67 ⟶ 44:
** ''[[Aratinga]]'' – küçük uzun kuyruklu parakeler (yaklaşık 25 yaşayan tür, en az birinin nesli yakın zamanda tükendi)
** ''[[Nandayus]]'' – siyah kapüşonlu parake veya nanday parake olarak da adlandırılır
* Androglossini takımıoymağı
** ''[[Pionopsitta]]''
** ''[[Tricalaria|Triclaria]]'' – mavi karınlı papağan
Satır 76 ⟶ 53:
** ''[[Amazon papağanı|Amazona]]'' – amazon papağanı (yaklaşık 30 yaşayan tür – bir alt türün nesli yakın zamanda tükendi)
 
Schodde, et al.<ref>{{dergi kaynağı|url=http://biology-web.nmsu.edu/~twright/publications/Schodde2013Zootaxa_AriniTaxonomy.pdf|başlık=Correspondence: Higher classification of New World parrots (Psittaciformes; Arinae), with diagnoses of tribes|sayı=5|sayfalar=591–596|dergi=Zootaxa|yıl=2013|cilt=3691|pmid=26167605|doi=10.11646/zootaxa.3691.5.5|vauthors=Schodde R, Remsen JV Jr, Schirtzinder EE, Joseph L, Wright TF}}</ref> kalanaşağıda türlerinönceden çeşitlitanımlanmamış birbirindenoymaklar farklıda kladlaradahil ayrılarakolmak dahaüzere önceden tanımlanmamışdört takımlarınklada çıkmasınıayrılmasını sağlıyorönerdi:
 
* klad – önerilen ''Forpini'' takımıoymağı
** ''Forpus'' (yedi tür)
* cladeklad önerilen ''Amoropsittacini'' takımıoymağı
** ''Nannopsittaca'' (iki tür)
** ''Psilopsiagon'' (iki tür, eski ''Bolborhynchus'')
** ''Bolborhynchus'' (iki tür)
** ''Touit'' (sekiz tür)
* klad - ''Arini''<nowiki/>'yi içerecekdahil kladolmak üzere
** ''Pionites'' – (dört tür)
** ''Deroptyus''
* klad - ''Androglossini''<nowiki/>'yi içerendahil kladolmak üzere
** ''Hapalopsittaca'' (dört tür)
** ''Brotogeris'' (sekiz tür)