Kurtdereli Mehmet Pehlivan: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Hustle77 (mesaj | katkılar)
k İmla
k düzeltme AWB ile
22. satır:
 
==Yaşamı ==
Kurtdereli Mehmet, 1864 yılında, günümüzde [[Bulgaristan]] sınırları içinde bulunan -Türklerin yoğun olarak yaşadığı- Deliorman bölgesindeki [[Tırnovo|Tırnova]] ([[Bulgarca|bg]]: Велико Търново) vilayetinin Selvi kasabasına bağlı Bukriva (Çobanköy) -Bukriva'ya Balkan harpleri sonrasında, Mladen (Младен) ismi verilmiştir- köyünde doğdu.<ref name=":0">{{Web kaynağı | url = https://www.karesi.bel.tr/statik/kurtdereli-mehmet-pehlivan-kimdir/?dil=tr_TR | başlık = Kurtdereli Mehmet Pehlivan Kimdir | erişimtarihi = 24 Haziran 2020 | tarih = | çalışma = İlk ve yurtdışı güreşleri, Cihan ve Türkiye Şampiyonu olması, Gümüş Sanayi Madalyaları ve Berat,Talimhane Güreşleri | yayıncı = Karesi Belediyesi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20171029060951/https://www.karesi.bel.tr/statik/kurtdereli-mehmet-pehlivan-kimdir/?dil=tr_TR | arşivtarihi = 29 Ekim 2017}}</ref> Mehmet Pehlivan, 1.95 m. boyunda ve 148&nbsp;kg. ağırlığında idi. 21 yaşında iken [[Koca Yusuf]]'un karşısına çıktı, övgüsünü kazandı. [[93 Harbi]]'nden sonra Balıkesir'in [[Kurtdere, Karesi|Kurtdere]] köyünde hayatına devam etti. 1934'te [[Soyadı Kanunu]]'ndan sonra Baykurt soyadını almıştır. 1939 yılında, 75 yaşında Balıkesir'de öldü. <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=uH7PDwAAQBAJ&pg=PT32&lpg=PT32&dq=Kurtdereli+ve+Sultan+II.+Abdülhamid&source=bl&ots=GdqfnvuqrZ&sig=ACfU3U2YMXp9qCyaxOTtDWBlWHUraMgTQg&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwibk_jRlpvqAhVCCxoKHc0vDRoQ6AEwCXoECAoQAQ#v=onepage&q=Kurtdereli%20Sultan%20II.%20Abdülhamid&f=false|başlık=Bulgaristan Türkleri’nin Büyük Göçü ’89|erişimtarihi=|tarih=|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=|çalışma=Raziye Çakır Ulutürk, Araştırma, İnceleme Bulgaristan Türkleri Kültür ve Hizmet Derneği’nin 2.Uluslararası Bulgaristan Sempozyumu Bildiri Kitabı|yayıncı=Hiper Yayın|isbn=9786052817575}}</ref>
 
==Güreş kariyeri==
28. satır:
 
=== Avrupa maçları ===
Kurtdereli Mehmet,1899 yılında Paris Şehir Ödülü Turnuvası'na katıldı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.canakkaleolay.com/Gures-anilar-kitabindan-Cihan-Sampiyonu--49309 | başlık = Güreş anılar kitabından; Cihan Şampiyonu Kurtdereli | erişimtarihi = 24 Haziran 2020 | tarih = 13 Nisan 2020 | çalışma = 1899 yılında yapılan Paris Şehir Ödülü Turnuvası'na giden Kurtdereli... | yayıncı = Çanakkale Olay Gazetesi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200625032940/http://www.canakkaleolay.com/Gures-anilar-kitabindan-Cihan-Sampiyonu--49309 | arşivtarihi = 25 Haziran 2020}}</ref> ''Callmett'', ''Pitejenski'' ve ''Dumas'' gibi ünlü güreşçileri yendi. ''Petrow'''a yenildi. Galibiyetler listesine ''Hint Gulan'', ''Macar Caya'', ''Rus Baradonow'' ve ''Alman Müller''<nowiki/>'i de ekledi.<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/31160676/26.pdf?1366519841=&response-content-disposition=inline%3B+filename%3DFutbol_degil_is_endustriyel_futbol.pdf&Expires=1593031417&Signature=NjpenLqa2kGZ9~keByh3ltXKCwLzf0R-bK-5~M2vKtEATZdrv4H8kY0W6ZCOM~74gWVUGiHENmFsAbAAKGdI~qbuwR-Cpslae3dlcE3bBUYcgNTgGiW4S~YVFmcIM8bEAR4E1RSRiEfUMVe7wHX4ielok8kDh9NiWXL3OeTh8F12FDXZ1OT6AnqpxQjUdvR~JJfrefw5AdIMABoARXmoRSh5cVlyY-5u5b9dwcKCgZIj~eGWFFTXT3h3K8gPaWFpF6d4D6dcYHKobsHQx9McwlX2uMYFqq3lgVQQDa8dz0-QHLGNGZ75NrzixLPLcQSAyf0IHGyN-PwwRhroImpemg__&Key-Pair-Id=APKAJLOHF5GGSLRBV4ZA#page=177|başlık=İlk Spor Gazetesi|erişimtarihi=24 Haziran 2020|yazarlar=Hamza Çakır|tarih=15 Mayıs 2008|çalışma=İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi Sayı 26, s. 181-182|yayıncı=Gazi Üniversitesi}}</ref> 1911 yılında, 32 gecede toplam 43 müsabakaya çıktı. Sonrasında "Cihan şampiyonu" unvanı verildi. <ref>{{Dergi kaynağı|url=http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/32805/001517596006.pdf?sequence=1|başlık=Tanıdığım Pehlivanlar|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=Burhan Felek|yayıncı=Taha Toros Arşivi, earsiv.sehir.edu.tr}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|url=http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/32800/001517600006.pdf?sequence=1|başlık=Eski Spor ve Sporculara Dair|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=Burhan Felek|yayıncı=Taha Toros Arşivi, earsiv.sehir.edu.tr}}</ref> Yazar İsmail Habib Sevük, "''Kurdderelinin Londra Menkıbeleri"'' adlı yazısında Mehmet Pehlivan'ın İngiltere maceralarını anlatmıştır. <ref>{{Dergi kaynağı|url=http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/27485/001515437006.pdf?sequence=1|başlık=Kurdderelinin Londra Menkıbeleri, “Türk Güreşi,, Yeni İlâvelerden|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=İsmail Habib Sevük|yayıncı=Taha Toros Arşivi, earsiv.sehir.edu.tr}}</ref>
 
== Kurtdereli ve Atatürk ==
39. satır:
[[Afet İnan|Prof. Dr. Afet İnan]], Atatürk'le ilgili anılarında,<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/43724/14083.pdf?sequence=1&isAllowed=y|başlık=Atatürk'te Vatan Mefhumu ve Millet Sevgisi|erişimtarihi=24 Haziran 2020|tarih=Aralık 1949|çalışma=Dr. Afet İnan, VII.Cilt 4. Sayı|yayıncı=Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi}}</ref> bu güreşleri bizzat güreş yapılan yere Atatürk'le birlikte gelerek izlediğini şöyle anlatmaktadır:<ref name=":1" />
 
"Anadolu Ajansı'nın sorduğu soruyla, Kurtdereli'nin o sözü söylemesinden sonra, Atatürk'e, hakem yerinde oturan yaşlı Kurtdereli'yi gösterdiler ve onun hakkında bazı şeyler söylediler. Bu sözler Atatürk'ün hislerinin en derin noktasına tesir etmiş ve bu hal gözlerinden akan birkaç damla yaşla belirmişti."Türklük ve Türklüğün şerefi, Atatürk'ün üzerine titrediği en mukaddes varlıktır. Atatürk güreşleri seyrederken bilhassa Kurtdereli Mehmet Pehlivan'dan gözlerini ayırmamıştır. O gün, [[Çankaya Köşkü|Çankaya]]'ya döner dönmez eski başpehlivana bir mektup yazar ve bu mektubu bir armağanla birlikte [[Ali Kılıç]] ve [[Salih Bozok]] ile gece yarısı Kurtdereli'ye vermek üzere gönderir. Kurtdereli, Suyolcu Mehmet Pehlivan ile kaldığı "Zafer Oteli"nde uykudan kaldırılır. Atatürk'ün gönderdiği para armağanı (''bin Türk Lirası)'' ile kendisine övgüleriyle dolu mektubunu Pehlivana verirler. Kurtdereli ummadığı ve beklemediği bu iltifattan dolayı ağlar ve dualar eder.
 
Atatürk'ün yazdığı ve Türk sporu için bir direktif niteliğinde olan bu mektup şöyledir:<ref name=":0" />
{{Alıntı kutusu|"Kurtdereli Mehmet Pehlivan'a... Ankara - 15.11.1931
 
Seni, cihanda ün almış bir Türk pehlivanı olarak tanıdım. Parlak muvaffakiyetlerinin sırrını şu sözlerle izah ettiğini de öğrendim: 'Ben, her güreşte, arkamda Türk milletinin bulunduğunu ve millet şerefini düşünürdüm...'
61. satır:
 
== Ödülleri ==
Kurtdereli Mehmed Pehlivan'ın nişan ve madalyaları arasında; II. Abdülhamid tarafından 1908'de verilen 4. dereceden Mecidi Nişanı Beratı ve 5 Aralık 1901`de ülkeye yararlığından dolayı verilen gümüş Sanayi Madalyası Beratı bulunmaktadır.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/188237|başlık=II. Abdülhamid, Güreş ve Güreşçiler|erişimtarihi=|tarih=|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=|çalışma=Doç. Dr. Özcan Mert.|yayıncı=|isbn=}}</ref> [[V. Mehmed]] de Kurtdereli'ye güreşçiliğinden dolayı, 11 Aralık 1910`da Sanayi Madalyası Beratı vermiştir. <ref>{{Web kaynağı | url = http://kentarsivi.balikesir.bel.tr/Ozel_Belgeler.aspx | başlık = Kent Arşivi, Özel Belgeler | erişimtarihi = 24 Haziran 2020 | tarih = | çalışma = Kurtdereli Mehmet Pehlivan'ın ödülleri | yayıncı = Balıkesir Büyükşehir Belediyesi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110316021236/http://kentarsivi.balikesir.bel.tr/Ozel_Belgeler.aspx | arşivtarihi = 16 Mart 2011}}</ref> Kurtdereli'nin madalyaları ilk kez 2018 yılında bulunmuştur. <ref>{{Web kaynağı | url = https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/balikesir/kurtdereli-mehmet-pehlivana-padisahlarin-verdigi-madalyalar-bulundu-12969270 | başlık = Kurtdereli Mehmet Pehlivana Padişahların Verdiği Madalyalar Bulundu | erişimtarihi = 24 Haziran 2020 | tarih = 9 Ağustos 2018 | çalışma = Kurtdereli Mehmet Pehlivan'ın madalyaları, Gençlik Spor İl Müdürlüğü tarafından saklandığı sandıktan çıkartıldı. | yayıncı = Milliyet Gazetesi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200627000335/https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/balikesir/kurtdereli-mehmet-pehlivana-padisahlarin-verdigi-madalyalar-bulundu-12969270 | arşivtarihi = 27 Haziran 2020}}</ref>
 
==Geleneği==
[[Kurtdere, Karesi|Kurtdere]] köyünde, her yıl Mehmet Pehlivan adına, Kırkpınar'dan sonra Türkiye'nin en büyük yağlı güreş turnuvası olan "[[Kurtdereli Yağlı Güreşleri|Geleneksel Kurtdereli Yağlı Güreşleri]]" düzenlenmektedir. <ref>{{Web kaynağı | url = https://www.sabah.com.tr/spor/tum-sporlar/2019/08/03/60-geleneksel-kurtdereli-yagli-guresleri-basladi | başlık = 60. Geleneksel Kurtdereli Yağlı Güreşleri başladı | erişimtarihi = 24 Haziran 2020 | tarih = 3 Ağustos 2019 | çalışma = AA, Kurtdereli Mehmet Pehlivan anısına bu yıl 60'ıncısı düzenlenen Geleneksel Kurtdereli Yağlı Güreşleri başladı. | yayıncı = Sabah Gazetesi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190803160414/https://www.sabah.com.tr/spor/tum-sporlar/2019/08/03/60-geleneksel-kurtdereli-yagli-guresleri-basladi | arşivtarihi = 3 Ağustos 2019}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.haberler.com/60-geleneksel-kurtdereli-yagli-guresleri-sona-erdi-12304648-haberi/ | başlık = 60. Geleneksel Kurtdereli Yağlı Güreşleri sona erdi | erişimtarihi = 24 Haziran 2020 | tarih = 4 Ağustos 2019 | çalışma = Kurtdereli Mehmet Pehlivan anısına bu yıl 60'ıncısı düzenlenen Geleneksel Kurtdereli Yağlı Güreşleri sona erdi. | yayıncı = Haberler.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190804204638/https://www.haberler.com/60-geleneksel-kurtdereli-yagli-guresleri-sona-erdi-12304648-haberi/ | arşivtarihi = 4 Ağustos 2019}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://balikesir.gsb.gov.tr/HaberDetaylari/1/169303/altinkemerin-sahibi-gurbuz-oldu.aspx | başlık = Kurtdereli Mehmet | erişimtarihi = 24 Haziran 2020 | tarih = | çalışma = | yayıncı = Balıkesir Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200626102529/http://balikesir.gsb.gov.tr/HaberDetaylari/1/169303/altinkemerin-sahibi-gurbuz-oldu.aspx | arşivtarihi = 26 Haziran 2020}}</ref> Balıkesir'de adını taşıyan "Kurtdereli Kapalı Spor Salonu" ve Balıkesir Valiliği binasının yanında bulunan bir heykeli bulunmaktadır. Ayrıca 2014 yılında, Karesi Belediyesi, Kurtdereli Mehmet Pehlivan`ı anlatan bir çizgi film yayınlamıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.youtube.com/watch?v=K2j4TjP96TM | başlık = Kurtdereli Mehmet Pehlivan Çizgi Filmi | erişimtarihi = | tarih = 16 Ağustos 2014 | çalışma = Biyografik çizgi film | yayıncı = Karesi Belediyesi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200707084400/https://www.youtube.com/watch?v=K2j4TjP96TM | arşivtarihi = 7 Temmuz 2020}}</ref>
 
== Kaynakça ==