Osmanlı padişahları listesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği iOS uygulaması değişikliği
→‎Osmanlı devlet teşkilatı: Yazım hatası düzeltildi
Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği Android uygulaması değişikliği
63. satır:
[[Osmanlı İmparatorluğu]] var olduğu süre boyunca [[monarşi]] ile yönetilmiştir. Sultan, hiyerarşik Osmanlı sisteminde, siyasi, askerî, hukuki, sosyal ve çeşitli başlıklarda en üstteydi.{{ref label|Unvanlar|a|2}} Teorik olarak sadece [[Allah]]’a ve yerine getirmesi gereken "[[şeriat|Allah’ın yasaları]]"na (İslam’daki [[şeriat]]) karşı sorumluydu. Onun ilahi görevi İran-İslam başlıklarına yansıtılan "Allah’ın yeryüzündeki gölgesi" (zill Allah fi’l-âlem) ve "yeryüzünün halifesi" (halife-i ru-yi zemin) olmaktı.<ref name="Findley">[[#Fin05|Findley 2005]], s. 115</ref> Tüm devlet dairesi onun hükmündeydi ve verdiği her karar [[ferman]] adı verilen kararnamede yayımlanırdı. Başkomutandı ve tüm yurttaki resmî unvanıydı.<ref name="Osmanlı Müesseseleri"/> 1453'te [[İstanbul'un Fethi]]’nden sonra kendilerini Roma İmparatorluğu'nun varisi olarak görürlerdi bu nedenle ara sıra [[Kayser]] ve [[İmparator]] unvanını kullanırlardı.<ref name="Findley"/><ref>[[#Toy74|Toynbee 1974]], s. 22–23</ref><ref>[[#Sta01|Stavrides 2001]], s. 20</ref> 1517’de [[I. Selim#Mısır Seferi|Mısır’ın Fethi]]’nden sonra [[I. Selim]] [[halife]] unvanını da benimsedi. Böylece evrensel Müslüman hükümdarı olduğunu iddia etti.{{ref label|Halifelik|b|}} Yakın zamanlarda Osmanlı hükümdarları tahta çıkmada Avrupa hükümdarlarının taç giyme törenine eşdeğer olarak Osman’ın Kılıcı ile kuşatılırdı.<ref>[[#Qua05|Quataert 2005]], s. 93</ref> Kuşatılmayan sultanın çocukları verasete uygun değildi.<ref>[[#Osm01|d'Osman Han 2001]], "Osmanlı Padişah Veraseti"</ref>
 
Teoride ve ilkelerde teokratik ve salt olmasına rağmen, uygulamada padişahın yetkileri sınırlıydı. Siyasi kararlarda hanedanın önemli üyelerinin görüş ve tutumlarını dikkate alırdı, bürokratik ve askerî kuruluşlarda aynı zamanda dinî liderlerdi.<ref name="Osmanlı Müesseseleri">[[#Gla96|Glazer 1996]], "Osmanlı Müesseseleri"</ref> 17. yüzyıldan bu yana, imparatorluk uzun süren [[Osmanlı Devleti duraklama dönemi|durgunluk dönemine]] girdi, bu dönemde sultanlar çok güçsüzleştiler. Birçoğu güçlü [[Yeniçeri Ocağı]] tarafından tahttan indirildi. Tahta geçmesi yasaklı<ref>[[#Qua05|Quataert 2005]], s. 90</ref> olmasına rağmen [[Harem]] –özellikle-özellikle hükümdarın annesi ([[Valide Sultan]] olarak da bilinir)- sahne arkası önemli politik rollerde [[kadınlar saltanatı]] dönemi boyunca etkili oldu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.channel4.com/history/microsites/H/history/e-h/harem.html | başlık = The sultanate of women | erişimtarihi = 18 Nisan 2009 | yayımcı = [[Channel 4]] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20071203045546/http://www.channel4.com/history/microsites/H/history/e-h/harem.html | arşivtarihi = 3 Aralık 2007 | yazarlink = Leslie P. Peirce | ilk = Leslie | son = Peirce | ölüurl = no }}</ref>
 
Sultanların azalan güçleri ilk sultanların ve sonrakilerin saltanat uzunluklarının farklılığından dolayı kanıtlandı. [[I. Süleyman]], imparatorluğu 16. yüzyılda doruk noktasına çıkaran, 46 yıllık saltanatı olan, Osmanlı tarihinin en uzun süre tahtta kalan padişahıydı. [[V. Murat]], 19. yüzyıl gerileme dönemine hükmeden, kayıtlardaki en kısa tahtta kalan padişahtı. Saltanatı sadece 93 gün sürdü. [[Parlamenter monarşi]] [[V. Murat]]’ın varisi [[II. Abdülhamit]], imparatorluğun son mutlak ve ilk anayasal monarşi hükümdarı, zamanında [[Birinci Meşrutiyet|resmileşti]].<ref>[[#Gla96|Glazer 1996]], "Dış Tehditler ve İç Dönüşümler"</ref> 7 Ocak 2017’deki ölümüne dek, Osmanlı hanedanının başı ve Osmanlı tahtının sahibi [[Abdülmecid Efendi|Abdülmecit]]’in büyük torunu [[Osman Bayezid Osmanoğlu|Bayezid Osman]]’dı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.haberturk.com/yazarlar/221818-sehzadenin-ardindan-basin-oyle-hatalar-yapti-ki | başlık = Şehzadenin ardından basın öyle hatalar yaptı ki... | erişimtarihi = 16 Temmuz 2010 | yayımcı = Haberturk.com | tarih = 25 Eylül 2009 | dil = Türkçe | yazarlink = Murat Bardakçı | ilk = Murat | son = Bardakçı | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160303232057/http://www.haberturk.com/yazarlar/221818-sehzadenin-ardindan-basin-oyle-hatalar-yapti-ki | arşivtarihi = 3 Mart 2016 | ölüurl = no }}</ref>