II. Vlad: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Madrox (mesaj | katkılar)
k dz.
LuCKY (mesaj | katkılar)
k Yazım hatası düzeltildi AWB ile
49. satır:
Alexandru Aldea, 1436 sonbaharında hastalığı nedeniyle hayatını kaybettiği vakit Vlad Dracul, Macar desteğiyle Eflak tahtını ele geçirdi.{{sfn|Treptow|2000|p=43}}{{sfn|Jefferson|2012|p=143}}{{sfn|Engel|2001|p=237}} Vlad'ın tahta çıkışını Alexandru Aldea'nın baş yetkilisi Albu haricinde herkes kabul görmüştür.{{sfn|Treptow|2000|p=45-46}} Vlad, kasım ayında Alexandru Aldea'nın Osmanlılarla yaptığı işbirliğini reddederek Osmanlı'nın Eflak'taki hükmünü kabul görmedi.{{sfn|Treptow|2000|p=43}}Vlad'ın bağlılık yemini ettiği Sigismund, 9 Aralık 1437'de öldüğü vakit{{sfn|Engel|2001|p=239}}{{sfn|Treptow|2000|p=44}}{{sfn|Florescu|McNally|1989|p=49}} Erdel köylülerinin ayaklanmaları Macaristan'ı zayıflatmış ve bu durum Vlad'ı Osmanlı İmparatorluğu ile ilişkilerini geliştirmeye yöneltmiştir. Vlad bu yaşananların ardından Edirne'ye giderek II. Murad'a bağlılık yemini etmiştir. Ayrıca Osmanlı'nın girdiği savaşlarda Osmanlı'ya asker desteği sağlayacağına ve yıllık vergi ödeyeceğini de ifade etmiştir.{{sfn|Treptow|2000|p=44}}{{sfn|Florescu|McNally|1989|p=49}}
 
Kısa bir süre sonra II. Murad, Macaristan'ı istila etmeye karar vererek birliklerini [[Vidin]]'de topladı.{{sfn|Jefferson|2012|p=160}} Ancak bu sırada [[Habsburg Hanedanı|Habsburg hanedanından]] Sigismund'un damadı ve halefi olan Albert,{{sfn|Engel|2001|p=279}} Vlad'a bir mektup yazarak Erdel'i korumasını emretmiştir.{{sfn|Jefferson|2012|p=160}} Lakin kralın emrini görmezden gelen Vlad, 1438 yazında ordusunun başında Eflak'a gelen II. Murad'a katılarak padişaha bağlılığını göstermiş{{sfn|Jefferson|2012|p=164}}ve ardından Osmanlı ile Eflak birlikleri [[Adakale]] tarafından Macaristan'a girmişlerdir.{{sfn|Jefferson|2012|p=160}} Her iki ordu [[Câlnic Kalesi]] ve [[Sebeș]]'i ele geçirerek [[Mureș Nehri|Mureș nehri]] boyunca ilerlemişlerdir. Sebeş'te Vlad, kasabanın liderini direniş göstermeden ikna etmiş ve Eflak'a kadar eşlik etmeleri halindehâlinde mülklerini korumaya söz vermiştir.{{sfn|Mureşanu|2001|p=37}}{{sfn|Jefferson|2012|p=161}} Osmanlı ve Eflak ordusu daha sonra [[Sibiu]]'yu kuşatmışlardır. Her iki ordu birlikte 8 günlük kuşatmanın ardından Macaristan'ı yağmalayıp 30.000'den fazla esir almış ve [[Brașov]]'un eteklerini yok etmişlerdir.{{sfn|Treptow|2000|p=44}}{{sfn|Jefferson|2012|p=161}}{{sfn|Mureşanu|2001|p=37}} Osmanlı ordusu Eflak'tan ayrıldıktan sonra Vlad, Macaristan ile bozulan ilişkilerini onarmaya çalışmışsa da Kral Albert tarafından hain olarak görüldüğü için pek işe yaramamıştır. Vlad'ın Osmanlı ile Macaristan arasında uyguladığı denge politikası, her iki ülkenin hükümdarları tarafından şüpheli görülmüş ve bu durum hem padişah hem de kralın gözünde Vlad'ı güvenilmez kılmıştır.{{sfn|Treptow|2000|p=45}}
 
Bu sırada Albert, Eflak tahtına hazırlamak üzere II. Dan'ın oğlu olan Basarab'ın Macaristan'a yerleşmesine izin vermiştir.{{sfn|Treptow|2000|p=43}} Osmanlı Devleti ise bu hamle karşısında olası bir iç savaş neticesinde bölgedeki hakimiyetini korumak adına ve Vlad'a destek vermek için [[Yergöğü|Giurgiu]] kalesini güçlendirmiş ve kasabaya yeni garnizon birlikleri göndermiştir.{{sfn|Mureşanu|2001|p=77}} Ancak Kral Albert'ın 27 Ekim 1439 tarihinde ölümü üzerine, Macar asilzadelerin çoğunluğu 1440 başlarında yeni kral olarak [[Polonya]] Kralı [[III. Władysław]]'ı seçmişlerdir.{{sfn|Engel|2001|p=280-281}} Macaristan'a yeni kral seçilen Władysław, askeri komutanı Hunyadi Yanoş'u Şubat 1441'de [[Erdel]]'in voyvodası ilan etmiştir.{{sfn|Engel|2001|p=283}} Eflak'a Macaristan'ın, Osmanlılar ile kaybettiği etkisini geri kazandırmaya karar veren Hunyadi, Brașov'da 15 Ekim'de Vlad için madeni para basma talimatı vermiştir.{{sfn|Jefferson|2012|p=280}} Kısa bir süre sonra Hunyadi, Vlad ile tanışmak adına [[Târgoviște]]'ye gelerek Osmanlı İmparatorluğu'na karşı bir haçlı seferine katılması için kendisine teklifte bulunmuştur.{{sfn|Jefferson|2012|p=280}}{{sfn|Florescu|McNally|1989|p=53}} Bu görüşmenin ardından Hunyadi, 1442 Mart ayında Erdel'deki Osmanlı birliklerini yendikten sonra,{{sfn|Engel|2001|p=285}}Osmanlı tarihçisi [[Neşrî]]'ye göre; Rumeli beylerbeyi, [[Hadım Şehabettin Paşa]], Vlad'ı ihanetle suçlamıştır.{{sfn|Treptow|2000|p=47}}{{sfn|Florescu|McNally|1989|p=54}} Bu suçlamanın ardından II. Murad, Vlad'ı sadakatini göstermesi adına Edirne'ye çağırmıştır. II. Murad'ın çağrısına uyan ve Edirne'ye gitmek üzere hazırlanan Vlad, Eflak'tan ayrılmadan önce yerine oğlu [[II. Mircea]]'yı bırakmıştır. Ancak Edirne'ye sadakatini göstermek üzere gelen Vlad, Padişah tarafından tutuklanmış ve [[Gelibolu]]'da hapsedilmiştir.{{sfn|Treptow|200|p=47}}
65. satır:
Tüm bunlar yaşanırken, [[Burgundiya Düklüğü|Burgundiya]] haçlılarından oluşan bir filo 1445 baharında [[Karadeniz]]'deki Osmanlı filosuna saldırmıştır.{{sfn|Mureşanu|2001|p=118}} Filonun komutanı [[Wavera Walerand]], Osmanlı İmparatorluğu'na karşı bir ittifak arayışıyla elçisini Macaristan'a göndermiş ve müzakereleri başlatmıştır.{{sfn|Mureşanu|2001|p=119}} Hunyadi'nin talebi üzerine, Walerand'ın elçilerinden Pedro Vasque de Saavedra, Vlad'ı ziyaret ederek kendisini Walerand ile buluşmaya ikna etmiştir. Temmuz ayında Vlad, Walerand'ın ittifak kurduğu [[İsakçı Kalesi|Isaccea]]'ya (İsakçı Kalesi) gitmiştir.{{sfn|Mureşanu|2001|p=120}} Vlad 4.000-6.000 kişilik bir orduyu toplayarak oğlu Mircea'nın komutasına yerleştirerek Walerand'a askerî destek sunmuştur.{{sfn|Mureşanu|2001|p=121}}{{sfn|Cazacu|1991|p=54}} [[Burgundiya Düklüğü|Burgundiya]] ve Eflak ordusu Eylül ortasında birlikte [[Silistre (il)|Silistre]]'yi kuşatmış fakat başarısız olmuşlardır.{{sfn|Mureşanu|2001|p=121}}{{sfn|Treptow|2000|p=48}} Ancak çok geçmeden [[Turtukaya]]'daki küçük bir kaleyi ele geçirip yıkmışlardır. Vlad, Walerand'ı Giurgiu'ya saldırmaya ikna ederek, Osmanlı ordusunun Eflak ya da Erdel'e her ne zaman geçmek isteseler Eflak ile aralarında bir köprü görevi gören Giurgiu'daki müstahkem adanın yakınındaki Tuna'dan geçebildiklerini ifade etmiştir.{{sfn|Mureşanu|2001|p=121}}{{sfn|Jefferson|2012|p=230-231}} Giurgu kuşatması sırasında topçu birliğinin komutasındaki Vlad, top atışları arasında topun soğumasına izin vermemesi sebebiyle büyük bir topun iki demir halkası aniden kırıldı ve iki askerin ölümüne sebep olmuştur.{{sfn|Mureşanu|2001|p=121-122}} Uzun süren kuşatma sonrası kalenin Osmanlı garnizonu, Osmanlı İmparatorluğu'na serbestçe gitmelerine izin verilmesi şartıyla teslimiyetlerini bildirmiş olsalar dahi kaleyi terk etmeleriyle beraber, Vlad'ın emriyle 2,000 Eflak askeri Osmanlı garnizonuna saldırmış ve silahsız Osmanlı askerlerini katletmişlerdir. Zira II. Vlad, 1442'de yaşadığı esaretinden Osmanlı garnizonunun komutanını sorumlu tutmaktaydı.{{sfn|Mureşanu|2001|p=122}} Ardından çok geçmeden [[Rusçuk]]'taki Osmanlı garnizonu da teslim olmuştur.{{sfn|Mureşanu|2001|p=123}}
 
Vlad, Osmanlı'ya isyan eden 11.000'den fazla [[Bulgarlar|Bulgar]]'a sığınma izni vermiş ve Tuna üzerinden Eflak'a geçmelerine yardım etmiştir.{{sfn|Mureşanu|2001|p=123}}{{sfn|Treptow|2000|p=51}} Hunyadi'nin komutasındaki bir Macar ordusunun da katıldığı Burgundiyalı Haçlılar ve Eflak kuvvetleri, 14 Eylül'de [[Nicopolis]]'e yaklaştılar fakat bölgede yaşanan [[Donma|don]], ilerleyişlerinin durması üzerine ittifakın bozulmasına neden olmuştur. Zira, Tuna bölgesinin donacağından korkan askerlerin moralleri düşmekte ve ordudan kaçışlar yaşanmaktaydı.{{sfn|Mureşanu|2001|p=124-125}} İttifakın bozulmasının ardından Macaristan ve Eflak arasındaki ilişkiler kısa sürede kötüleşmeye başlamıştır.{{sfn|Treptow|2000|p=52}} 1445'in sonlarında Braşov'un kasaba halkına yazılan bir mektupta Vlad, Eflak tüccarlarının Erdel'de tutuklandığından şikayetşikâyet etmekte ve oğullarını [[hristiyanlık]] için ölüme terk ettiğini belirtmektedir. Vlad'ın sözleri, iki oğlunun Osmanlı İmparatorluğu'nda öldürüldüğüne ikna edildiğini kanıtlamaktadır, ancak padişah II. Murad her iki çocuğuna da zarar vermemiştir.{{sfn|Treptow|2000|p=52}}{{sfn|Cazacu|1991|p=54}} 1446 veya 1447'de Vlad, Osmanlı mültecilerini Osmanlı İmparatorluğu'na geri döndürmeyi dahi kabul ederek Osmanlılarla barış sağlamıştır. 20 Temmuz 1447'de Hunyadi, Brașov'un asilzadelerine, Vlad'ın kuzeni olan Vladislav'ın Eflak tahtındaki hak iddiasına destek vermelerini emretmiştir.{{sfn|Mureşanu|2001|p=124-125}}{{sfn|Treptow|2000|p=52}} Hunyadi beklenmedik bir şekilde Kasım ayının sonunda Vladislav'ın (Dan olarak da bilinir) birlikleri ile beraber Eflak'a girmiştir.{{sfn|Treptow|2000|p=52}}{{sfn|Cazacu|1991|p=55-60}} Hazırlıksız yakalanan Vlad, Târgoviște'den kaçmış ancak [[Bălteni, Ilfov|Bălteni]]'deki bataklıklarda Hunyadi'nin birliklerince yakalanarak öldürülmüştür.{{sfn|Mureşanu|2001|p=141}}{{sfn|Treptow|2000|p=52}}{{sfn|Cazacu|1991|p=55}} II. Vlad'ın Bălteni'deki bataklıklarda yakalanarak öldürülmesinin ardından Hunyadi, Vladislav'ı Eflak tahtına çıkarmıştır.{{sfn|Ciobanu|1991|p=32}}{{sfn|Cazacu|1991|p=54}} Vlad Dracul'un ölümünün ardından mezarının yeri tespit edilememiştir. Cazacu, büyük olasılıkla Snagov Manastırı'na gömüldüğünü ifade ederken, Florescu, Vlad Dracul'un Târgoviște yakınlarındaki [[Dealu Manastırı]]'nda bir şapele gömüldüğünü yazmaktadır.{{sfn|Florescu|1991|p=251}}{{sfn|Cazacu|1991|p=54}}
 
== Hanedanı ==
128. satır:
*{{Kitap kaynağı | bölüm = A genealogy of the family of Vlad Țepeș |editör-ilk=Treptow |editör-son=Kurt W. |başlık=Dracula: Essays on the Life and Times of Vlad Țepeș | soyadı = Florescu| ad = Radu R.| yıl =1991 | yayıncı = Distributed by Columbia University Press| ISBN = 0-88033-220-4| dil =İngilizce| kaynak = harv}}
* {{Kitap kaynağı | başlık = Dracula, Prince of Many Faces: His Life and his Times | soyadı1 = Florescu | ad1 = Radu R. | soyadı2 = McNally | ad2 = Raymond T. | yıl = 1989 | yayıncı = Back Bay Books | ISBN = 978-0-316-28656-5 | dil = İngilizce |kaynak = CITEREFFlorescuMcNally1989}}
* {{Dergi kaynağı |soyadı=Hasan |ad=Mihai Florin |başlık=Aspecte ale relaţiilor matrimoniale munteano-maghiare din secolele XIV-XV [Aspects of the Hungarian-Wallachian matrimonial relations of the fourteenth and fifteenth centuries] |dergi=Revista Bistriţei |cilt=XXVII |sayfalar=128–159 |yayıncı=Cumplexul Muzeal Bistrița-Năsăud |yıl=2013 |dil=ro |url=https://www.academia.edu/6733752/Aspecte_ale_rela%C8%9Biilor_matrimoniale_munteano-maghiare_din_secolele_XIV-XV_varianta_lb._rom%C3%A2n%C4%83_Revista_Bistri%C8%9Bei_2013 |issn=1222-5096 |erişimtarihi=13 Eylül 2016 | refkaynak = harv}}
* {{Kitap kaynağı | başlık = The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438–1444 | soyadı = Jefferson | ad = John | yıl = 2012 | yayıncı = Brill | ISBN = 978-90-04-21904-5 | dil = İngilizce | kaynak = harv}}
* {{Kitap kaynağı | başlık =John Hunyadi: Defender of Christendom | soyadı =Mureşanu | ad =Camil | yıl = 2001| yayıncı =The Center for Romanian Studies | ISBN =973-9432-18-2 | dil = İngilizce | kaynak = harv}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Vlad" sayfasından alınmıştır