15 Temmuz Darbe Girişimi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k kozmetik |
k →Arka plan: links are added |
||
57. satır:
*[[Semih Terzi]]
*Mehmet Dişli<ref>{{web kaynağı|başlık=Tümgeneral Mehmet Dişli gözaltına alındı|url=http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/ankara-haberleri/tumgeneral-mehmet-disli-gozaltina-alindi-2-y_310655/|yayıncı=hurriyet.com.tr|erişimtarihi=21 Temmuz 2016|arşivurl=https://archive.today/20160721152310/http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/ankara-haberleri/tumgeneral-mehmet-disli-gozaltina-alindi-2-y_310655/|arşivtarihi=21 Temmuz 2016|tarih=17 Temmuz 2016|ölüurl=no}}</ref>
*[[Muharrem Köse]]<ref>{{web kaynağı|başlık=Muharrem Köse’nin cebindeki atama listesi ortaya çıktı|url=http://www.sozcu.com.tr/2016/gundem/darbeyi-planlayanlardan-albay-muharrem-kosenin-cebindeki-atama-listesi-ortaya-cikti-1318850/|yayıncı=sozcu.com.tr|erişimtarihi=17 Temmuz 2016|arşivurl=https://archive.today/20160717211411/http://www.sozcu.com.tr/2016/gundem/darbeyi-planlayanlardan-albay-muharrem-kosenin-cebindeki-atama-listesi-ortaya-cikti-1318850/|arşivtarihi=17 Temmuz 2016|tarih=17 Temmuz 2016|ölüurl=no}}</ref>
*Ömer Faruk Harmancık<ref>{{web kaynağı|başlık=FETÖ'nün askeri kanat planlayıcısı general Harmancık'a 141 kez ağırlaştırılmış müebbet|url=https://www.aa.com.tr/tr/15-temmuz-darbe-girisimi/fetonun-askeri-kanat-planlayicisi-general-harmancika-141-kez-agirlastirilmis-muebbet/1510719|yayıncı=aa.com.tr|erişimtarihi=27 Temmuz 2020|tarih=20 Haziran 2019}}</ref>
*[[Akın Öztürk]]<ref>{{web kaynağı|başlık=‘Cunta liderliği’ suçlamasıyla gözaltına alınan Orgeneral Akın Öztürk’e ters kelepçe|url=http://t24.com.tr/haber/cunta-liderligi-suclamasiyla-gozaltina-alinan-orgeneral-akin-ozturke-ters-kelepce,350431|yayıncı=t24.com.tr|erişimtarihi=17 Temmuz 2016|arşivurl=https://archive.today/20160717201530/http://t24.com.tr/haber/cunta-liderligi-suclamasiyla-gozaltina-alinan-orgeneral-akin-ozturke-ters-kelepce,350431|arşivtarihi=17 Temmuz 2016|tarih=17 Temmuz 2016|ölüurl=no}}</ref> <small>(iddia)<ref>{{web kaynağı|başlık=Akın Öztürk: Askeri darbeyi planlayıp yöneten bir kimse değilim|url=http://www.cnnturk.com/turkiye/akin-ozturk-askeri-darbeyi-planlayip-yoneten-bir-kimse-degilim|yayıncı=cnnturk.com|erişimtarihi=18 Temmuz 2016|arşivurl=https://archive.today/20160718181218/http://www.cnnturk.com/turkiye/akin-ozturk-askeri-darbeyi-planlayip-yoneten-bir-kimse-degilim|arşivtarihi=18 Temmuz 2016|tarih=18 Temmuz 2016|ölüurl=no}}</ref></small>
92. satır:
Darbenin, [[AK Parti-Gülen Hareketi çatışması]] kapsamında 2016 Ağustos ayında yapılacak olan [[Yüksek Askerî Şûra]] toplantısında ordu içerisindeki mensupları tasfiye edileceği öngörülen<ref>{{web kaynağı|başlık=Yüksek Askeri Şûra'da 'paralel tasfiye' mi olacak?|url=http://t24.com.tr/haber/yuksek-askeri-surada-paralel-tasfiye-mi-olacak,349495|yayıncı=t24.com.tr|erişimtarihi=16 Temmuz 2016|arşivurl=http://www.webcitation.org/6j3DlYunl|arşivtarihi=16 Temmuz 2016|tarih=12 Temmuz 2016}}</ref><ref>{{web kaynağı|soyadı=Eş|ad=Sertaç|başlık=YAŞ’ta paralel tasfiye beklentisi|url=http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/565539/YAS_ta_paralel_tasfiye_beklentisi.html|yayıncı=cumhuriyet.com.tr|erişimtarihi=16 Temmuz 2016|arşivurl=http://www.webcitation.org/6j3Dow15q|arşivtarihi=16 Temmuz 2016|tarih=11 Temmuz 2016}}</ref> [[Gülen Hareketi]]'ne yakın çeşitli kademede askerî yetkililerin bu hareketi önlemek ve Türkiye hükûmetini ele geçirmek amacıyla darbe hareketine giriştiği öne sürülmektedir.<ref>{{web kaynağı|başlık=Cemaat darbe girişimini neden dün akşam yaptı|url=http://odatv.com/cemaat-darbe-girisimini-neden-dun-aksam-yapti-1607161200.html|yayıncı=odatv.com|erişimtarihi=16 Temmuz 2016|arşivurl=http://www.webcitation.org/6j3DwbKhH|arşivtarihi=16 Temmuz 2016|tarih=16 Temmuz 2016}}</ref><ref>{{web kaynağı|başlık=Paralel subaylardan ihanet girişimi|url=http://www.yenisafak.com/gundem/paralel-subaylardan-ihanet-girisimi-2494677|yayıncı=yenisafak.com|erişimtarihi=16 Temmuz 2016|arşivurl=http://www.webcitation.org/6j3E8L04z|arşivtarihi=16 Temmuz 2016|tarih=15 Temmuz 2016}}</ref>
Daha önceki tarihlerde [[Ergenekon davaları|Ergenekon]] ve [[Balyoz (darbe planı)|Balyoz]] adıyla askerî yetkililere karşı yapılan kimi operasyonlar sonucu bu davalara konu olan kimi isimler görevlerinden uzaklaştırılmış, yerine hükûmete yakın olduğu ileri sürülen kadroların getirildiği haberleri basına yansımıştı.<ref name=aadgs>{{web kaynağı|başlık=Adım adım darbeye giden süreç|url=http://www.diclehaber.com/tr/news/content/view/526368?from=1515596325|yayıncı=diclehaber.com|erişimtarihi=16 Temmuz 2016|arşivurl=http://www.webcitation.org/6j3EFvtCH|arşivtarihi=16 Temmuz 2016|tarih=16 Temmuz 2016}}</ref> Darbede adı geçen isimlerin birçoğu özellikle Ergenekon süreci ile birlikte önü açılarak [[Yüksek Askerî Şûra]]'da terfi etmişti. Darbeyi yapan ekibin başında olduğu iddia edilen Albay [[Muharrem Köse]], Ergenekon kapsamındaki ‘internet andıcı’ soruşturmasında tutuklanan eski genelkurmay adli müşaviri emekli Tümgeneral Hıfzı Çubuklu'nun yerine 2011 yılında adli müşavir olarak atanmıştı.<ref>{{web kaynağı|soyadı=Yalçın|ad=Soner|başlık=Yeni oğlanlar|url=http://www.sozcu.com.tr/2015/yazarlar/soner-yalcin/yeni-oglanlar-842718/|yayıncı=sozcu.com.tr|erişimtarihi=16 Temmuz 2016|yazarbağı=Soner Yalçın|arşivurl=http://www.webcitation.org/6j3ERwo7G|arşivtarihi=16 Temmuz 2016|tarih=27 Mayıs 2015}}</ref> Bununla birlikte darbe teşebbüsünde rolü olduğu iddia edilen Orgeneral [[Akın Öztürk]], Balyoz operasyonu sonrasında birçok komutanın tutuklanmasının ardından 2013 yılında [[Türk Hava Kuvvetleri]] komutanlığı görevine getirilmişti.<ref>{{web kaynağı|soyadı=Özbek|ad=Tolga|başlık=İşte darbe girişiminin perde arkası|url=http://www.hurriyet.com.tr/iste-darbe-girisiminin-perde-arkasi-40149376|yayıncı=hurriyet.com.tr|erişimtarihi=17 Temmuz 2016|arşivurl=https://archive.today/20160716203059/http://www.hurriyet.com.tr/iste-darbe-girisiminin-perde-arkasi-40149376|arşivtarihi=16 Temmuz 2016|tarih=16 Temmuz 2016|ölüurl=no}}</ref> 2015 yılında [[Gülen Hareketi]] ile bağlantıları olduğu iddia edilen Akın Öztürk'ün "darbe yapabilecek potansiyele sahip olduğu" gerekçesiyle bir grup subay tarafından [[Genelkurmay Başkanlığı]]'na bildirildiği ifade edilmiştir. Bu süreçte dönemin Başbakanı [[Ahmet Davutoğlu]], Genelkurmay Başkanı [[Hulusi Akar]] ile birlikte karar vererek, görev süresi bitmemesine rağmen, Öztürk'ü Hava Kuvvetleri Komutanlığı görevinden almıştır.<ref>{{web kaynağı|başlık=Ahmet Davutoğlu: Akın Öztürk'ün neden görevden alındığı daha iyi anlaşıldı|url=http://www.karar.com/gundem-haberleri/akin-ozturk-aciklamasi-191892|yayıncı=karar.com|erişimtarihi=24 Temmuz 2016|arşivurl=https://archive.today/20160724184133/http://www.karar.com/gundem-haberleri/akin-ozturk-aciklamasi-191892|arşivtarihi=24 Temmuz 2016|tarih=19 Temmuz 2016|ölüurl=no}}</ref> Bunun yanı sıra, Mayıs 2020 tarihinde katıldığı bir televizyon programında, Davutoğlu; 2015 Yüksek Askeri Şurası'nda darbede kilit rol aldığı iddia edilen Tümgeneral Mehmet Dişli'nin MİT başkanı ve tarafınca emekli edilmek istendiğini fakat son anda bunun engellendiğini belirtmiştir.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.sozcu.com.tr/2020/yazarlar/aytunc-erkin/eski-basbakan-davutogluna-soruyorum-darbeci-dislinin-emekli-olmasini-kim-ler-engelledi-5831571/|başlık=Eski Başbakan Davutoğlu'na Soruyorum Darbeci Dişli'nin Emekli Olmasını Kimler Engelledi|erişimtarihi=28 Mayıs 2020|tarih=23 Mayıs 2020|çalışma=|yayıncı=Sözcü|ad=Aytunç|soyadı=Erkin}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.youtube.com/watch?v=5wQFRjzkv9M | başlık = Ahmet Davutoğlu Akit TV'de | erişimtarihi = 28 Mayıs 2020 | tarih = | çalışma = | yayıncı = Akit TV | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200606160745/https://www.youtube.com/watch?v=5wQFRjzkv9M | arşivtarihi = 6 Haziran 2020}}</ref> İddialara göre, TSK'nın Gülen Hareketi ile ilişkili general ve amiralleri Yüksek Askerî Şûra sonrası emekli edeceğinin belli olması üzerine Öztürk darbe girişimini başlatmıştır.<ref>{{web kaynağı|başlık=Darbe girişiminin perde arkasında neler oldu?|url=http://tr.sputniknews.com/turkiye/20160716/1023897010/darbe-girisim-perde-arkasi.html|yayıncı=sputniknews.com|erişimtarihi=23 Temmuz 2016|arşivurl=https://archive.today/20160723233843/http://tr.sputniknews.com/turkiye/20160716/1023897010/darbe-girisim-perde-arkasi.html|arşivtarihi=23 Temmuz 2016|tarih=23 Temmuz 2016|ölüurl=no}}</ref>
Gazeteci [[Ahmet Şık]]'ın istihbarat kaynaklarına dayandırdığı bilgilere göre [[Türk Silahlı Kuvvetleri]]ndeki [[Gülen Hareketi]] kadrolarına yönelen soruşturmalarla ilgili 16 Temmuz 2016 sabahının erken saatlerinde operasyonların ilk dalgasının yapılmasına karar verilmişti.<ref name=asdpaanobt>{{web kaynağı|başlık=Ahmet Şık darbenin perde arkasını anlattı: Neden 15 Temmuz?|url=http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/568551/Ahmet_Sik_darbenin_perde_arkasini_anlatti__Neden_15_Temmuz_.html|yayıncı=cumhuriyet.com.tr|erişimtarihi=17 Temmuz 2016|arşivurl=https://archive.today/20160716215321/http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/568551/Ahmet_Sik_darbenin_perde_arkasini_anlatti__Neden_15_Temmuz_.html|arşivtarihi=16 Temmuz 2016|tarih=16 Temmuz 2016|ölüurl=no}}</ref> Bu kapsamda İzmir askeri casusluk davası kumpas soruşturmasın savcısı Okan Bato'nun şüpheli listesinde komuta kademesindeki birçok rütbeli askeri yetkiliyi kapsayan gözaltı kararı verilmiştir. Savcı Bato'nun, ağustos ayında toplanacak olan Yüksek Askerî Şûra'dan önce operasyonların başlatılması önerisi Cumhurbaşkanı [[Recep Tayyip Erdoğan]] tarafından da onaylanmıştı. Bununla birlikte gözaltı kararları ve yapılacak operasyonlarla ilgili [[Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı|Genelkurmay Başkanlığına]] bilgi verilmek suretiyle onay alınmıştır. Bu karara göre 16 Temmuz 2016 tarihinde sabah 04.00'da operasyonlar başlayacaktı. Aralarında darbe girişimine kalkışanların da bulunduğu, haklarında gözaltı kararı verilen tüm askerler teknik takip altındaydı. 15 Temmuz günü gündüz saatlerinde teknik izleme yapan [[Millî İstihbarat Teşkilatı]] (MİT) olağan dışı bir hareketlilik gözlemlendiğini rapor etmiş fakat bu hareketliliğin ne olduğunun anlaşılamadığı ifade edilmiştir. 15 Temmuz gecesi ise darbe girişimi yaşandı. Ahmet Şık'a göre başlangıçta ‘darbeci’ olarak anılan ve soruşturma listesinde bulunan [[1. Ordu (Türkiye)|1. Ordu]] Komutanı Orgeneral [[Ümit Dündar]]'dan karşıt açıklama gelmesi<ref>{{web kaynağı|başlık=Org. Ümit Dündar'dan flaş açıklamalar|url=http://www.turkiyegazetesi.com.tr/gundem/386565.aspx|yayıncı=turkiyegazetesi.com.tr|erişimtarihi=17 Temmuz 2016|arşivurl=https://archive.today/20160717185431/http://www.turkiyegazetesi.com.tr/gundem/386565.aspx|arşivtarihi=17 Temmuz 2016|tarih=16 Temmuz 2016|ölüurl=no}}</ref> darbeci askerlerin ellerini zayıflatmıştır.<ref name=asdpaanobt/>
| |||