Vikipedi

Mondros Mütarekesi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
iç bağ. dz, değiştirildi: → [[Türk Kurtuluş Savaşı| [[Vikipedi:AWB|AWB ile
Muhakkik (mesaj | katkılar)
186 değişiklik
literatürde yeri olmayan bırakışma kelimesi daha anlaşılır olması için ateşkes ile değiştirildi.
22. satır:
| vikikaynak =
}}
'''Mondros Mütarekesi''' ya da '''Mondros BırakışmasıAteşkesi''', [[I. Dünya Savaşı]] sonunda [[Osmanlı İmparatorluğu]] ile [[İtilaf Devletleri]] arasında imzalanan ''mütarekename'' ([[bırakışma]]mütareke belgesi). Osmanlı İmparatorluğu adına [[Bahriye Nazırı]] [[Rauf Bey]] tarafından, [[Limni]] adasının [[Mondros Limanı]]'nda demirli ''[[Agamemnon (zırhlı)|Agamemnon]]'' zırhlısında 30 Ekim 1918 akşamı imzalanmıştır. Bu antlaşma ile beraber Osmanlı İmparatorluğu fiilen sona ermiştir.
 
Mütareke, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkımından sonra kurulan Türkiye'nin çerçevesini çizen ilk uluslararası belge olarak önem taşır. [[Türk Kurtuluş Savaşı]]'nın siyasi manifestosu olan [[Mîsâk-ı Millî]] Beyannamesinin birinci maddesi, ''"30 Ekim 1918 tarihli anlaşmanın çizdiği hudutlar dahilinde, dinen, ırkan ve emelen müttehit [birleşik] Osmanlı İslam ekseriyetiyle meskûn bulunan aksamın tamamı, fiilen ve hükmen gayrı kabil-i tecezzi bir küldür [bölünmez bir bütündür]."'' demek suretiyle, [[Türk Kurtuluş Savaşı|Millî Mücadele]]'nin hedefi olan ulusal varlığı Mondros Mütarekenamesine gönderme yaparak tanımlar.{{kaynak belirt}}
39. satır:
Resmî anlaşmanın yanı sıra, [[Amiral Calthorpe]]'un sözlü açıklamalarını içeren bir mektup da Türk tarafına sunuldu. Bu mektupta, işgal kuvvetlerine Yunan askerinin katılmayacağı ve benzeri taahhütler yer alıyordu.{{Kaynak belirt}}
 
Bu esnada 24 Ekim'de Almanya'da ihtilal başladı. 3 Kasım'da [[Avusturya-Macaristan İmparatorluğu]] [[Villa- Giusti Antlaşması|''Villa Giusti'' BırakışmasıAntlaşması]] ile savaştan çekildi. 7 Kasım'da Alman imparatoru [[II. Wilhelm]] tahttan feragat etti. 11 Kasım'da Compiègne Ormanı'nda imzalanan ateşkes ile Almanya yenilgiyi kabul etti. Aynı gün Avusturya-Macaristan imparatoru [[I. Karl]] da tahtını bıraktı.{{Kaynak belirt}}
 
== Antlaşma Maddeleri ==
101. satır:
 
== Uygulama ==
13 Kasım 1918'de İtilaf donanmalarına mensup bir filo, bırakışmanınAteşkesin 1. maddesi uyarınca Çanakkale ve İstanbul boğazlarındaki askeri bölgesine girmesini kendi çıkarlarına yönelik bir tehdit sayarak protesto etti. İtalya 22 Mart 1919'da anlaşmanın 7. maddesini gerekçe göstererek tek taraflı olarak [[Antalya]]'yı işgal etti. Bu olay, Paris'teki barış konferansında İzmir'deki Yunan işgalinin tanınması, ve Fiume'deki İtalyan hak taleplerinini reddedilmesiyle birlikte İtalya ile İtilaf arasında diplomatik bir krize yol açan etmenlerden biriydi. Nisan ayında İtalya, Fiume üzerindeki hak iddialarının dönemin Birleşik Devletler Başkanı Wilson tarafından reddedilmesinin yol açtığı kriz sebebiyle bir ay süreyle barış konferansını terk etti.{{Kaynak belirt}}
 
Bu olaylar dışında anlaşmanın ilk altı ayı önemli gerilimler olmadan geçti. İstanbul'daki İtilaf temsilcileri ile Türk hükûmeti arasındaki en ciddi sorunlar, eski [[İttihat ve Terakki]] yöneticilerinin savaş ve tehcir suçları nedeniyle yargılanması ve tutuklanması konusundan doğdu.{{Kaynak belirt}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Mondros_Mütarekesi" sayfasından alınmıştır