'''Sema''' veya '''Sama''', ([[Arapça]]: سماع ), [[sufi]]nin musiki nağmelerini dinlerken sesi ve anlamı işitmesi, vecde gelip hareket etmesi ve kendinden geçip dönmesi anlamında bir tasavvuf terimi.
[[Arapça]]'da "''işitmek''" anlamındaki "''semi"'' kelimesinden gelir ve mecazi olarak "''şarkı, nağme, musiki, raks''" anlamlarındadır.<ref name=tdvia>{{Web kaynağı | soyadı1 = Ceyhan | ad1 = Semih | başlık = Semâ | url = http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c36/c360301.pdf | website = http://www.islamansiklopedisi.info | yayıncı = Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, yıl: 2009, cilt: 36 | erişimtarihi = 24 Şubat 2018 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180225064730/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c36/c360301.pdf | arşivtarihi = 25 Şubat 2018 | ölüurl = no }}</ref> Zamanla sufilerin cezbe halinde şiir ve [[ilahi]] dinlemeleri ve bu dinleme sırasında vecde gelip ayakta zikir yapmalarına isim olmuştur.<ref name=kerimkara>{{Web kaynağı | soyadı1 = Kara | ad1 = Kerim | başlık = Tasavvufta Sema | url = http://www.kerimkara.com/tasavvufta-sema-devran.html | website = http://www.kerimkara.com | yayıncı = Kerimkara.com sitesi, 25 Aralık 2008 | erişimtarihi = 24 Şubat 2018 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180303174455/http://www.kerimkara.com/tasavvufta-sema-devran.html | arşivtarihi = 3 Mart 2018 | ölüurl = no }}</ref> Sema sırasında genellikle dervişler döne döne raks ettikleri için semaya "''devir ve deveran''" (dönmek) da denilmiştir.<ref name=zuhur/> Tasavvuf anlayışına göre sema sırasında evrenin tüm gerçekleri işitilir ve sema edenler daha sonra bu gerçeklerin gerektirdiği şekilde davranıp yaşamaya çalışır.<ref name=mentes>{{Web kaynağı | soyadı1 = Menteş | ad1 = Melih Ümt | başlık = Sema Ayini: Semboller ve Anlamlar | url = https://books.google.com.tr/books?id=hn4lBgAAQBAJ&pg=PA25&lpg=PA25&dq=sema+sesi+ve+anlam%C4%B1+i%C5%9Fitme&source=bl&ots=5W4tIkv7O3&sig=4FlX9_YqMa1dwdZzP1Ul3F2xa64&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwir1Kzynb7ZAhVGLVAKHYGMAtsQ6AEIOjAD#v=onepage&q=sema%20sesi%20ve%20anlam%C4%B1%20i%C5%9Fitme&f=false | yayıncı = Cinius Yayınları, Şubat 2011 | erişimtarihi = 24 Şubat 2018 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180224173426/https://books.google.com.tr/books?id=hn4lBgAAQBAJ&pg=PA25&lpg=PA25&dq=sema+sesi+ve+anlam%C4%B1+i%C5%9Fitme&source=bl&ots=5W4tIkv7O3&sig=4FlX9_YqMa1dwdZzP1Ul3F2xa64&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwir1Kzynb7ZAhVGLVAKHYGMAtsQ6AEIOjAD#v=onepage&q=sema%20sesi%20ve%20anlam%C4%B1%20i%C5%9Fitme&f=false | arşivtarihi = 24 Şubat 2018 | ölüurl = no }}</ref>
13. yüzyıl mutasavvıflarından [[Mevlânâ]] tarafından da dinî ve tasavvufi bir coşkunlukla icra edilen sema, bilhassa Mevlânâ'dan sonra gittikçe gelişmiş ve başlı başına bir ayin halini almıştır. Mevlevi sema törenleri Türkiye'nin [[UNESCO]] tarafından belirlenmiş [[UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri|İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesi]]''ne kayıtlı miraslarından birisidir.<ref name=millikom>{{Web kaynağı | başlık = Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerinde Türkiye | url = http://www.unesco.org.tr/dokumanlar/somut_olmayan_km/SOKM_TR.pdf | website = http://www.unesco.org.tr/ | yayıncı = UNESCO Türkiye Milli Komisyon web sitesi | erişimtarihi = 24 Şubat 2018 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180224173446/http://www.unesco.org.tr/dokumanlar/somut_olmayan_km/SOKM_TR.pdf | arşivtarihi = 24 Şubat 2018 | ölüurl = yes }}</ref>
