Sakarya: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Sabri76 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Baybarslı (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
76. satır:
[[Malazgirt Meydan Muharebesi]]'nden sonra [[Kutalmışoğlu Süleyman Şah]] Sakarya dahil tüm Anadolu'yu kontrol altına aldı. [[İznik]]'in başkent olduğu [[Anadolu Selçuklu Devleti|Türkiye Selçuklu Devleti]] kuruldu. [[Birinci Haçlı Seferi]]nde İznik'i terk ederek başkenti [[Konya]]'ya taşıdı. Sakarya ahalisi yeniden Bizans'ın kontrolüne girdi.
 
Yapılan kazılar ve bulguların tarihi bilgileri sayesinde; bölgede [[MÖ 300]] ile 395 yılları arasında başkenti [[Nikomedia]] ([[İzmit]]) olan Romalıların [[Bitinya|Bitinya eyaleti]] bulunmaktaydı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.sakarya.bel.tr/sakarya.php?id=1&uk=14&ak=37&uk2=1 | başlık = Sakarya Büyükşehir Belediyesi | erişimtarihi = 29 Ağustos 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160306125458/http://sakarya.bel.tr/sakarya.php?ak=37&id=1&uk=14&uk2=1 | arşivtarihi = 6 Mart 2016 | ölüurl = no }}</ref> Kandıra, Kaynarca, Hendek, Karapürçek ve Taraklı’da rastlanan bazı bulgularca da bölgenin miladın hemen öncesi ve sonrasında BitinyalılarınBitinyalı'ların egemenliğinde yaşadığı kesinleşmektedir. Bölgede inşa edilen Seyifler, [[Harmantepe Kalesi|Harmantepe]], Tersiye, Paşalar, Çobankale, Mekece kaleleriyle, [[I. Justinianus]]’un 562 yılında Sakarya Nehri’nin üzerine yaptırdığı [[Justinianus Köprüsü|Beşköprü]] önemli tarihi kalıntılardır.
 
=== Osmanlı dönemi ===
[[Dosya:Adapazarı Çark, 1895.png|thumb|1894 yılında Adapazarı'na [[Çark Suyu|Çark Deresi]]nden su vermek amacıyla yapılmış çark.]]
13. yüzyılın sonlarına doğru [[Konur Alp]], bugünkü Adapazarı Havzası'nı fethederek Türk hakimiyetini yeniden sağladı.<ref name="i-gunler"/> [[Orhan Gazi]] zamanında yapılan bu fetihlere ithafen [[Sakarya]] ve çevresinde padişah adına [[Orhan Cami (Adapazarı)|Orhan Camii]]'ler yapılmıştır. İlk olarak batı [[Türkistan]] ve [[Azerbaycan]]'dan gelen göçebe Türk boyları buralarda köyler ve kentler kurmuşlardır. [[Adapazarı]], [[Sakarya Nehri]] ve [[Sapanca Gölü]]'nden çıkan Çark Suyu arasında kalan yarımada biçimindeki kara parçası üzerinde kurulmuştur. 1563 yılına ait bir vesika ve 1581 yılında Akyazı Ada Kadılığı'na yazılan ve bu yöreden nahiye diye bahseden bir ferman şehrin tarihini anlatan ilk belgelerdendir.<ref name="i-gunler">{{Web kaynağı | url = http://www.i-gunler.com/Sakarya/Sehir-Tarihi/54 | başlık = Sakarya Tarihi/Genel Bilgiler | erişimtarihi = 29 Ağustos 2009 | yayımcı = i-gunler.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160307090738/http://www.i-gunler.com/Sakarya/Sehir-Tarihi/54 | arşivtarihi = 7 Mart 2016 | ölüurl = yes }}</ref>
 
Adapazarı yöresi başkent yakınında olduğu için üretim fazlası her şey İstanbul'a gönderilirdi. Özellikle tarım, hayvancılık ürünleri ve kereste açısından Sakarya çevresi önemliydi. İstanbul, İzmit ve Kefken tersanelerine yakınlığı çevreden çokça kerestenin üretilmesine neden olmuştur.<ref name= satso>{{Web kaynağı | url = http://bilgi.satso.org.tr/yayin/59/satsodan-sakaryaya-90--yil-armagani-adadan-pazara-sakarya.aspx | başlık = Osmanlının Sakarya'daki zenginliği: Ormanları | yazar = | tarih = | eser = Ada'dan Pazar'a Sakarya | yayıncı = satso.org.tr | erişimtarihi = 21 Ocak 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160307132632/http://bilgi.satso.org.tr/yayin/59/satsodan-sakaryaya-90--yil-armagani-adadan-pazara-sakarya.aspx | arşivtarihi = 7 Mart 2016 | ölüurl = no }}</ref>
93. satır:
[[Dosya:Hanımeli konağı.jpg|thumb|sağ|[[Taraklı]]daki tarihi Hanımeli Konağı]]
[[Dosya:Sakarya Müzesi.jpg|thumb|sağ|Sakarya müzesi; [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal]]'in [[Adapazarı]] ziyaretinde konakladığı ev.]]
Adapazarı yöresi [[Kurtuluş Savaşı|Kurtuluş Savaş]]<nowiki/>ı'na; [[Ali Fuat Cebesoy]], Hasan Cavit Bey, Sırrı Bey, Çerkez Sait Bey, Metozade Hüseyin Bey, Koçzade Mahmut Bey, Abdurrahman Bey, Kaymakam Tahir Bey, Cevat Bey, Kazım Kaptan, [[Halit Molla]] ve [[İpsiz Recep]] gibi kahramanlarıyla katkıda bulunmuştur.<ref name=satso1>{{Web kaynağı | url = http://satso.org.tr/SakaryaTanitim.aspx | başlık = KURTULUŞ SAVAŞINDA SAKARYA | yazar = | tarih = | eser = Sakarya Tarihçesi | yayıncı = | erişimtarihi = 25 Şubat 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160307032642/http://satso.org.tr/sakaryatanitim.aspx | arşivtarihi = 7 Mart 2016 | ölüurl = yes }}</ref>
 
İlçede ilk müfrezeyi kurma görevi Yüzbaşı Ramiz, Yüzbaşı Rauf, Doktor Raik'e verilmiştir. Onlar da Meto Hüseyin ve Mehmet Bey'in katkılarıyla bu görevi yerine getirdiler. [[Geyve]], [[Hendek]] ve Adapazarı'nda [[Kuva-yı Milliye]] teşkilatı aynı zamanda kuruldu. Bölgenin önde gelenleri Ankara’ya [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal]]’e bağlılık telgrafı çektiler.<ref name=satso1/>
 
Bölgede [[Ermeniler|Ermeni]] ve [[Rum]] çeteciler ile mücadele için Türk milis güçleri oluştu. [[Akyazı]], [[Hendek]] ve [[Sapanca, Sakarya|Sapanca]] çevresinde Kazım Kaptan kuvvetleri, [[Kaynarca, Sakarya|Kaynarca]] yöresinde Halit Molla, [[Kandıra]] ve [[Karasu]] çevresinde [[İpsiz Recep]], Ermeni ve Rum çeteleri ile mücadele ettiler. [[Anzavur Ahmet]] [[Anzavur Ayaklanması|üçüncü ayaklanmasında]] Adapazarı üzerinden Geyve boğazını ele geçirmek için saldırmış, [[Çerkez Ethem]] tarafından bozguna uğratılmışlardır. Hendek’i ele geçiren Anzavur, Ethem tarafından püskürtülmüştür.<ref name=satso1/>
 
İzmit’i[[İzmit]]’i işgal eden 11. Yunan Tümeni, 24 Mart’ta Sapanca ve Kırkpınar'ı, 25 Mart tarihinde Adapazarı'nı işgal etti. Millî kuvvetler Yunan ilerleyişini durdurmak amacıyla [[Sakarya Nehri]] üzerindeki ahşap olan Tavuklar ve Taşlık köprülerini yaktı. Nehri geçen ilk Yunan birlikleri milis güçlerce geri püskürtüldü.<ref name="satso1" />
 
Bölgeyi işgalden kurtarmak amacıyla yeni bir kolordu kurulup başına Albay Kasım Bey atandı. Yunan kuvvetleri Bursa’ya doğru çekilmek amacıyla Adapazarı’na toplanmaya başladılar. Çekilme sırasında şehrin yakılmasını önlemek için tedbirler alındı. 21 Haziran sabahı erkenden üç kol halinde Millî kuvvetler Adapazarı’na girdi. Küçük çatışmalarla şehir kurtarıldı. Kazım Kaptan, Osman Kaptan ve Molla Halit güçleri şehirde asayişi sağladı.<ref name=satso1/>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Sakarya" sayfasından alınmıştır