Hâkimiyet-i Milliye: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Merahm (mesaj | katkılar)
Merahm (mesaj | katkılar)
İmla düzeltmeleri
32. satır:
'''''Hâkimiyet-i Milliye''''' ({{Dil|ota|حاكميت مليه|dil_adı=e}}), [[Türk Kurtuluş Savaşı]] sırasında başkanlığını [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]]’nın yaptığı [[Heyet-i Temsiliye|Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi]]’nin yayın organı olarak 10 Ocak 1920’de [[Ankara]]’da yayın hayatına başlayan Türkçe gazetedir.
 
[[Sivas Kongresi]]’nden sonra millî mücadele hareketinin yayın organı olarak [[Heyet-i Temsiliye]]’nin gözetiminde [[Sivas]]’ta çıkarılan ''[[İrade-i Milliye]]''’nin devamıdır. Başlangıçta haftada iki gün yayınlanan gazete, 6 Şubat 1921’den itibaren günlük gazete olarak yayına devam etmiştir. Millî Mücadele dönemi gazetelerinin önderi ve başlıca haber kaynağıdır.<ref name=dogramacioglu/> Gazetede [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]] da köşe yazarlığı yapmıştır.<ref name=dogramacioglu/>
 
Kurtuluş Savaşı'nın galibiyetle sonuçlanması ve [[Cumhuriyetin ilanı]]ndan sonra da [[Cumhuriyet Halk Fırkası]]'nın yarı-resmi yayın organı olarak hayatını sürdüren ''Hakimiyet-i Milliye''; 1934 yılında ''[[Ulus (gazete)|Ulus]]'' adını almıştır.
 
=== Gazetenin kuruluşu ===
Heyet-i Temsiliye, Sivas’tan ayrılıp Ankara'ya geldikten sonra, mücadelenin durumu hakkında halkı ve dış dünyayı bilgilendirmek, millîMillî mücadeleMücadele lehinde propaganda yapmak için Ankara’da yeni bir gazetenin çıkarılmasına karar verdi. Gazetenin adı; Sivas’taki ''İrade-i Milliye'''yi çağrıştırdığı için “''Hâkimiyet-i Milliye''” olarak belirlendi.
 
Haftada iki gün ve dört sayfalık olarak çıkarılmaya başlayan gazetenin ilk sayıları, Ankara valiliğininValiliği'nin alt katındaki Vilayet Matbaası’nda basıldı. Vilayet MatbaasınınMatbaası'nın bütün makineleri ve çalışanları ''Hâkimiyet-i Milliye''{{'}}ye devredilmişti.<ref name=onder/> Gazetenin yazıhanesi Ulus Meydanı'ndaki Veli Han'da bulunuyordu.<ref name=onder>[http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=622 Mehmet Önder, '''Millî Mücadele’nin Gazetesi Hakimiyet-i Milliye Nasıl Çıkarıldı?''', ''Atatürk Araştırmaları Merkezi Dergisi, Sayı 20, Cilt 7, Mart 1991'']</ref> Gazetenin Mesul Müdürü [[Recep Zühtü Soyak|Recep Zühtü Bey]], yazıYazı işleri müdürİşleri Müdürü [[Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu|Nizamettin Nazif]] idi.
 
Yazıların yayınlanması ve dağıtılması ile Heyet-i Temsiliye üyesi [[Hakkı Behiç Bayiç|Hakkı Behiç Bey]] ilgilenmekteydi . Mustafa Kemal kendi düşüncelerini Hakkı Behiç’e not ettirmekte; diğer yazıları da tek tek incelemekteydi. Yazıların altına Mustafa Kemal’in imzası konmuyordu; bazı yazıların altına yıldız konmuştur; bu yazıların Mustafa Kemal’in kaleme aldığı veya not ettirdiği yazılar olduğu düşünülür.<ref name=dogramacioglu/>
 
=== Teknik özellikler ===
54. satır:
 
=== Günlük gazete hâlini alışı ===
[[Eskişehir]]'de [[Arif Oruç]]’un çıkardığı ''Yeni Dünya'' Gazetesigazetesi'ne [[Çerkez Ethem Ayaklanması|Çerkeş Ethem olayı]]'ndan sonra el konulunca dizgi kasaları ve makineleri ''Hâkimiyet-i Milliye'' gazetesine devredildi. Yeni matbaa makinesinin gelişi ve İstanbul'dan usta mürettiplerin getirilmesinden sonra ''Hakimiyet-i Milliye''{{'}}nin günlük gazete halini alması mümkün oldu. Hazırlıklar için 22 Ocak 1921’de çıkarılan 100. sayıdan sonra yayına iki hafta ara verildi; yeni matbaa Veli Han'ın içinde kuruldu. 6 Şubat 1921'de tek yapraklı ilk günlük gazete yayımlandı. Gazete, Cumartesileri hariç her gün çıkmaya başladı.
 
6 Şubat 1921'den itibaren derginin yazıYazı işleriİşleri müdürlüğüneMüdürlüğü'ne sırasıyla [[Hüseyin Ragıp Baydur]], [[Nafi Atuf Kansu]] ve [[Ziya Gevher Etili]] atandı.
 
23 Temmuz 1921'de Yunanların Sakarya'ya doğru ilerleyişi nedeniyle gazetenin Cumartesi günü olmasına rağmen çıkması uygun görülmüştü. Küçük boyutlu bir sayı hazırlandı. Gazete, kâğıt sıkıntısı nedeniyle 11 Ocak 1922'ye kadar küçük boyutlu olarak yayımlanmaya devam etti.
64. satır:
 
=== Yazı kadrosu ===
Kurulduğu günlerde ''Hâkimiyet-i Milliye''{{'}}nin yazı kadrosukadrosunda; Recep Zühtü, [[Hüseyin Ragıp Baydur|Hüseyin Ragıp]], Sabri Ethem Ertem, Ahmet Hakkı, [[Hamdi Aksoy|Hamdi Osmanzade]], Aşki Naili, [[Suphi Ethem|İsmail Suphi]], [[Ağaoğlu Ahmet Bey]], [[Nafi Atuf Kansu]], [[Nasuhi Baydar]], [[Ziya Gevher Etili]], ve [[Mahmut Esat Bozkurt]] yer alıyordu.
 
Ankara’da bulunan aydınlar ve gazeteciler ''Hâkimiyet-i Milliye''{{'}}ye yazı verdiklerinden yazı kadrosu zenginleşmişti. ''Hâkimiyet-i Milliye''{{'}}ye katkıda bulunanlar arasında şu isimler yer alır : Foto muhabiri [[Ethem Tem]], [[Mehmet Âkif Ersoy|Mehmet Âkif]], [[Halide Edip Adıvar|Halide Edip Hanım]], [[Adnan Adıvar|Dr. Adnan Bey]], [[Müfide Ferit Tek|Müfide Ferit Hanım]], [[Ahmet Ferit Tek|Ahmet Ferit Bey]], [[İsmail Müştak Mayakon]], [[Yakup Kadri Karaosmanoğlu|Yakup Kadri]], [[Ruşen Eşref]], [[Hamdullah Suphi]] [[Mehmet Emin Yurdakul|Mehmet Emin]], [[İsmail Habip Sevük|İsmail Habip]], [[Celal Nuri İleri]], [[İsmail Hami Danişmend|İsmail Hami]], [[Cemal Hüsnü Taray]], ve [[Hayrettin Taran]].
 
=== Tiraj ===
72. satır:
 
=== ''Ulus'' adını alması ===
Gazete, 28 Kasım 1934’ten itibaren<ref name=Kadri>{{Web kaynağı |url=http://www.belgeler.com/blg/1g8p/ulus-yeni-ulus-ve-halkci-gazeteleri-isiginda-nihat-erim-in-siyasi-kisiligi-ve-gazeteciligi-1945-1955-the-character-analysis-of-nihat-erim-as-a-politician-and-a-journalist-in-the-turkish-newspapers-ulus-yeni-ulus-and-halkci-1945-1955 |başlık=Kadri Unat, '''Ulus, Yeni Ulus ve Halkçı Gazeteleri Işığında Nihat Erim'in Siyasi Kişiliği ve Gazeteciliği (1945-1955)''', ''Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2008'' |erişimtarihi=21 Nisan 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110310074719/http://www.belgeler.com/blg/1g8p/ulus-yeni-ulus-ve-halkci-gazeteleri-isiginda-nihat-erim-in-siyasi-kisiligi-ve-gazeteciligi-1945-1955-the-character-analysis-of-nihat-erim-as-a-politician-and-a-journalist-in-the-turkish-newspapers-ulus-yeni-ulus-and-halkci-1945-1955 |arşivtarihi=10 Mart 2011 |ölüurl=yes }}</ref> ''Ulus'' adını aldı; CHP’nin[[CHP]]’nin izlediği tek parti politikasının sözcüsü oldu.<ref name=Kadri/> 14-15 Aralık 1953’te [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]]’nin çıkardığı bir kanun doğrultusunda [[Cumhuriyet Halk Partisi]]'nin mallarıyla birlikte Ulus matbaası, binası ve tesisleri de hazineyeHazine'ye devredildiğinden gazete kapandı. 10 Haziran 1955’te tekrar yayın hayatına dönebildi (kimi kaynaklarda 14-15 Haziran 1953 ile 10 Haziran 1955 arasında [[Nihat Erim]] tarafından çıkarılan “''Yeni Ulus''” ve “''Halkçı''” gazeteleri de Ulus’un''Ulus''’un devamı olarak ele alınır.<ref name=Kadri/>). 1955-1971 arasında ''Ulus'' ismi ile yayınına devam etti.
 
=== ''Barış'' adını alması ===
Gazete, 29 Temmuz 1971’den itibaren ''Barış'' adıyla yayınını sürdürdü.<ref name=Kadri/> Barış, Ankara, İstanbul, Samsun ve Mersin gibi illerde çıkan bir yerel gazete görünümündeydi.<ref name=mehtap>[http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/1141/13380.pdf Mehtap Şimşek, '''Türk Basınında Vietnam Savaşı: Ulus Gazetesi Örneği''', ''Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 42, Kasım 2008'']</ref> 1975 yılında 18752. sayıya kadar yayını sürdürdü.
 
== Kaynakça ==