Sistina Şapeli: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Yeni Üye (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
39. satır:
'''Sistina Şapeli''' ([[Latince]]: ''Sacellum Sixtinum''; [[İtalyanca]]: ''Cappella Sistina'') [[Vatikan]]'da, [[Papa]]'nın resmi ikametgâhı [[Apostol Sarayı]]'nda bulunan bir şapeldir. Esasen ''Cappella Magna'' olarak bilinen şapel, adını onu 1477 – 1480 yılları arasında restore eden Papa [[IV. Sixtus]]'tan aldı. O zamandan bu yana şapel hem dini hem sivil papalık etkinliklerine ev sahipliği yapan bir yer oldu. Günümüzde papalık seçimlerine de ev sahipliği yapmaktadır. Sistina Şapeli'nin şöhreti büyük oranda iç mekânını süsleyen fresklerden gelmektedir. Bunlar arasında en önemlileri [[Michelangelo]] tarafından yapılan [[Sistine Şapeli tavanı|Sistina Şapeli tavanı]] ve ''[[Kıyamet Günü (Michelangelo)|Son Hüküm]]''{{'}}dür.
 
Papa IV. Sixtus döneminde [[Sandro Botticelli]], [[Pietro Perugino]], [[Pinturicchio]], [[Domenico Ghirlandaio]] ve [[Cosimo Roselli]]'den oluşan bir grup [[Rönesans sanatı|Rönesans ressamı]], ''Musa'nın Hayatı'' ve ''İsa'nın Hayatı''{{'}}nı betimleyen bir dizi [[fresk]] yaptı; bu fresklerin üst bölümünde papa portreleri ve alt bölümünde ''[[trompe l'oeil]]'' (gözü aldatma) tekniğiyle yapılmış duvar halıları bulunur. Freskler 1482 yılında tamamlandı ve IV. Sixtus, şapelde 15 Ağustos 1483 tarihinde [[Meryem'in Göğe Çıkışı|Meryem'in Göğe Yükselişi]] için ilk [[Missa Ayini|missa ayini]]ni düzenledi. Bu törende şapel takdis edilerek Bakire Meryem'e adandı.<ref name="Pietrangeli1986">{{Harvnb|Pietrangeli|1986|p=28}}</ref><ref>{{Kaynak |soyadı=Monfasani |ad=John |yıl=1983 |başlık=A Description of the Sistine Chapel under Pope Sixtus IV |journaldergi=Artibus et Historiae |cilt=4 |sayı=7 |sayfalar=9–18 |issn=0391-9064 |url=http://www.artibusethistoriae.org/?menu=art&gdzie=artibusChapterResult&id=68 |doi=10.2307/1483178 |yayıncı=IRSA s.c. |postscript=. |jstor=1483178}}</ref>
 
1508 – 1512 yılları arasında Papa [[II. Julius]]'un himayesinde Michelangelo, Batı sanatının yönünü değiştirecek, eşi bulunmaz bir başyapıt olan Sistina Şapeli tavanını yaptı.<ref>Helen Gardner, p. 469</ref><ref>Robert Coughlan, ''The World of Michelangelo'', Time-Life International, (1966) p. 116</ref> [[Roma'nın Yağmalanması (1527)|Roma'nın yağmalanması]]nın ardından 1535 – 1541 yılları arasında farklı bir ortamda şehre geri dönerek Papa [[VII. Clemens]] ve Papa [[III. Paulus]] için ''Son Hüküm''{{'}}ü resmetti.<ref>Robert Coughlan, p. 127</ref> Michelangelo'nun eserleri beş yüz yıl önce teşhir edildiklerinden beri şapele akın akın ziyaretçi çekmektedir.
57. satır:
Sistina Şapeli'nin bir diğer özelliği de her papalık seçiminde [[Kardinaller Heyeti]]'nin toplandığı yer olmasıdır. Bu toplantı yapılacağı zaman, şapelin çatısına bir baca kurulmaktadır ve bu bacadan yükselen duman, kardinallerin kararını göstermektedir. Eğer bacadan, oy pusulalarının yakılmasıyla ortaya çıkan beyaz bir duman yükseliyorsa, yeni bir papa seçilmiş demektir. Ancak aday üçte ikiden daha az oy almışsa, oy pusulalarının yanında ıslak saman ve bazı kimyasal maddeler de yakılmakta ve siyah bir duman yükselmektedir. Bu da, seçimin henüz sonuçlanmadığı anlamına gelmektedir.<ref>Saunders, Fr. William P. "[https://web.archive.org/web/20071111005421/http://www.catholicherald.com/saunders/05ws/ws050317.htm The Path to the Papacy]". ''Arlington Catholic Herald'', 17 Mart 2005. Erişim tarihi: 2 Haziran 2008.</ref>
 
Seçim toplantısı için kardinallere [[missa ayinleri]]ni duyabilecekleri, yemek yiyebilecekleri, uyuyabilecekleri ve zaman geçirebilecekleri bir alan sağlanmakta ve onların ihtiyaçlarını karşılayacak hizmetçiler görevlendirilmektedir. [[Batı Bölünmesi|Büyük Bölünme]] öncesinde bu toplantılar, bir [[Dominikan tarikatı|Dominiken]] manastırı olan [[Santa Maria sopra Minerva]]'da yapılmaktaydı.<ref>{{Kaynak |soyadı=Chambers |ad=D. S. |yıl=1978 |başlık=Papal Conclaves and Prophetic Mystery in the Sistine Chapel |journaldergi=Journal of the Warburg and Courtauld Institutes |cilt=41 |sayfalar=322–326 |doi=10.2307/750878 |yayıncı=The Warburg Institute |postscript=. |jstor=750878}}</ref> 1455'ten beri ise Vatikan'da yapılmaktadır ve 1996'dan beri, [[II. Ioannes Paulus]]'un [[Apostol anayasası]] ''[[Universi Dominici gregis]]''{{'}}e göre kardinallerin, seçim sürecinde [[Domus Sanctae Marthae]]{{'}}de konaklamaları fakat Sistina Şapeli'nde oylama yapmaya devam etmeleri gerekmektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.ewtn.com/HolySee/Interregnum/domus.asp | başlık = Interesting Conclave Facts | eser = ewtn.com | arşivengelli = evet}}</ref>
 
Bir zamanlar saygınlık göstergesi olarak her seçmen kardinalin papalık seçimlerinde kanopi kullanması gerekirdi. Yeni papa seçim sonucunu kabul ettikten sonra yeni adını söylerdi ve bunun ardından diğer kardinaller koltuklarına bağlı olan bir ipi çekerek kanopilerini alçaltırlardı. Aziz [[X. Pius]]'un reformlarına kadar, hangi kardinalin hangi papa tarafından görevlendirildiğini belirlemek için kardinaller farklı renklerde kanopiler kullanırdı. Ancak [[VI. Paulus|Papa VI. Paulus]] kanopileri tamamen kaldırdı çünkü onun döneminde Kardinaller Heyeti öyle kalabalıklaştı ki kardinaller duvarların önünde iki sıra halinde oturmak zorunda kaldı ve bu durumda kanopiler, arka sırada oturan kardinallerin önünü kapatmaktaydı.
64. satır:
=== Mimari yapı ===
[[Dosya:Chapelle Sixtine cut.JPG|küçükresim|Şapelin dış görünümü]]
Sistina Şapeli dikdörtgen şeklinde, yüksek tavanlı bir yapıdır. Kesin ölçülerini belirlemek güç olsa da, iç ölçülerine göre boyu 40,9 ve eni 13,4 metredir. Bu ölçüler [[Kudüs Tapınağı|Süleyman'ın Tapınağı]] için [[Eski Ahit]]'te verilenlerle aynıdır.<ref>{{Kaynak|soyadı=Campbell |ad=Ian |başlık=The New St Peter's: Basilica or Temple? |journaldergi=Oxford Art Journal |yıl=1981 |cilt=4 |sayı=1 |sayfalar=3–8 |issn=0142-6540 |doi=10.1093/oxartj/4.1.3 |url=http://www2.gwu.edu/~art/Temporary_SL/129:255/Readings/New%20St.%20Peter's%20Basilica%20or%20Temple.pdf |postscript=. |deadurl=yes |arşivurl=https://web.archive.org/web/20151016125528/http://www2.gwu.edu/~art/Temporary_SL/129:255/Readings/New%20St.%20Peter's%20Basilica%20or%20Temple.pdf |arşivtarihi=16 Ekim 2015 }}
</ref>
 
125. satır:
=== Michelangelo'nun freskleri ===
[[Dosya:'Adam's Creation Sistine Chapel ceiling' by Michelangelo JBU33cut.jpg|küçükresim|365x365pik|''[[Adem'in Yaratılışı]]'', Michelangelo]]
Michelangelo, 1508 yılında Papa II. Julius tarafından Şapelin tonozunu ya da tavanını yeniden düzenlemek için görevlendirildi. İlk halinde tavan, mavi gökyüzü rengine boyanıp altın rengi yıldızlarla süslenmişti. Michelangelo görevi 1508 - 2 Kasım 1512 tarihleri arasında tamamladı.<ref name="Dixon2">{{Harvnb|Graham-Dixon|2008|p=2}}</ref> ''Son Hüküm''{{'}}ü mihrabın arkasına Papa III. Paulus'un isteği üzerine 1535 – 1541 yılları arasında yaptı.<ref>{{Kaynak |soyadı=Stollhans |ad=Cynthia |yıl=1988 |başlık=Michelangelo's Nude Saint Catherine of Alexandria |journaldergi=Woman's Art Journal |cilt=19 |sayı=1 |sayfalar=26–30 |issn=0270-7993 |doi=10.2307/1358651 |yayıncı=Woman's Art, Inc. |postscript=. |jstor=1358651}}</ref>
 
Ona verilen bu görevin önemi yüzünden Michelangelo'nun gözü korkmuştu ve bu görevi reddetmeyi düşündüğünü Papa II. Julius'a en başından belli etmişti. Michelangelo, kendisini bir ressamdan çok bir heykeltıraş olarak görüyordu ve böylesine büyük bir projenin ona verilmesinin arkasında mahvını isteyen düşmanlarının olduğundan şüphe etmekteydi. Ona göre bu proje, son zamanlarda zihnini meşgul eden asıl proje olan mermer heykeline vakit ayırmasını engellemesi için ortaya atılmıştı.<ref>{{Harvnb|Graham-Dixon|2008|p=1}}</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Sistina_Şapeli" sayfasından alınmıştır