Hezhou dili: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
"{{Dil bilgi kutusu |dilin adı = Hezhou |ülkeler = Çin |bölge = Kansu Eyaleti - Linxia Hui Özerk İli (tarihî Hezhou İli'n..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu
 
YBot (mesaj | katkılar)
Parametre güncelleme
9. satır:
|glottorefname=Hezhou
}}
'''Hezhou dili'''{{efn|name=isim|Çin kaynaklarında "Linxia lehçesi" ({{Çince|s=临夏方言|t=臨夏方言|p=Línxià fāngyán}}) veya "Linxia ağzı" ({{Çince|s=临夏话|t=臨夏話|p=Línxiàhuà}}) terimleri de kullanılır.<ref name="Baike">{{webWeb kaynağı | url = https://baike.baidu.com/item/临夏方言 | başlık = 临夏方言 | dil = Çince | çeviribaşlık = Linxia Lehçesi | eser = {{ill|Baidu Baike|en}} | erişimtarihi = 30 Haziran 2020 | arşivengelli = evet}}</ref>}} ({{Çince|s=河州话|t=河州話|p=Hézhōuhuà}}) Çin'in [[Kansu]] eyaletinde konuşulan [[kreol]]leşmiş {{ill|karma dil|en|mixed language}}dir. Yüzyıllardır [[Linxia Hui Özerk İli|Linxia]] (eski ismiyle "Hezhou") İli'nin [[lingua franca]]'sı olarak işlev göstermiştir. [[Uygurca]] ve belki de [[Salarca]]nın temellerinden oluşmuştur. [[Mandarin]] Çincesiyle {{ill|yeniden sözcükleşme|en|relexification}} süreci geçirmiştir; yani sözcüklerin neredeyse tümü Çince kökenlidir. Buna rağmen, dilbilgisi açısından Türk dili özelliklerine sahiptir: Hezhou dilinde altı farklı [[İsmin hâlleri|isim hâli]], [[Eklemeli dil|eklemeli]] [[morfoloji]] ve [[özne-nesne-fiil]] cümle yapısı mevcuttur. Hezhou dilinde hem Türkçe hem de Çince kökenli [[son ek]]leri kullanılmaktadır; Çince kökenli olanlar özgün işlevlerini kaybetmişlerdir ve Çince [[anlambilim]]iyle ilişkilerinden yoksun sayılırlar. [[Fonoloji]]si Çinceye çok benzer: Hezhou dilinde üç farklı [[tonlu diller|ton]] mevcuttur, fakat Hezhou dilindeki {{ill|ton değişimi|en|tone sandhi}} Çinceninkinden farklı şekilde çalışır.<ref name=Mei/> [[Han Çinlisi|Han]], [[Huiler|Hui]], [[Donşianlar|Donşian]] ile [[Bao'anlar|Bao'an]] etnik gruplarında Hezhou dilini konuşanların arasında etnik gruba göre ton kullanımında farklılıklar gözlemlenmiştir, fakat Hezhou dilini [[anadil]] olarak konuşanlarda bu farklılıkların ortaya çıktığı yönünde belirtiler yoktur.<ref>{{kitap kaynağı | son = Dillon | ilk = Michael | yıl = 2013 | başlık = China's Muslim Hui Community: Migration, Settlement and Sects | sayfa = 160}}</ref>
 
Bir zamanlar Hezhou dilinin büyük oranda Türk etkisi görmüş ve tonlama sistemini gitgide kaybetmekte olan bir Çin dili olarak görülürdü; günümüzde Hezhou dilinin aslında bunun tam tersi olduğu ve ton sisteminin kaybolmaktan çok daha fazla gelişmekte olduğu düşünülmektedir.<ref name=Mei>Mei Lee-Smith (1996) "The Hezhou language", in Wurm et al. (eds) ''Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas,'' ss. 865&ndash;874.</ref>
15. satır:
== Ek okumalar ==
 
* {{webWeb kaynağı | url = https://baike.baidu.com/item/临夏方言 | başlık = 临夏方言 | dil = Çince | çeviribaşlık = Linxia Lehçesi | eser = {{ill|Baidu Baike|en}} | erişimtarihi = 30 Haziran 2020 | arşivengelli = evet}}
 
== Dipnot ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Hezhou_dili" sayfasından alınmıştır