Benito Mussolini: Revizyonlar arasındaki fark

'''Benito Amilcare Andrea Mussolini''' (29 Temmuz 1883, Predappio - 28 Nisan 1945, Giulino di Mezzegra), [[Ulusal Faşist Parti]]nin lideri olan [[İtalyanlar|İtalyan]] politikacı ve gazeteci. ''Duce'' (Lider) olarak tanınan Mussolini, [[İtalyan faşizmi]]nin kurucusudur.<ref>{{Kitap kaynağı|soyadı=Hakim|ad=Joy|başlık=A History of Us: War, Peace and all that Jazz|yayıncı=[[Oxford University Press]]|yıl=1995|konum=New York|isbn=0-19-509514-6}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/mussolini_benito.shtml | başlık = BBC - History - Historic Figures: Benito Mussolini (1883-1945) | yayıncı = bbc.co.uk | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180930183005/http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/mussolini_benito.shtml | arşivtarihi = 30 Eylül 2018 | erişimtarihi = 18 Ekim 2018 | ölüurl = no }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.history.com/this-day-in-history/mussolini-founds-the-fascist-party | başlık = Mussolini founds the Fascist party – Mar 23, 1919 | yayıncı = HISTORY.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20181021094047/https://www.history.com/this-day-in-history/mussolini-founds-the-fascist-party | arşivtarihi = 21 Ekim 2018 | erişimtarihi = 18 Ekim 2018 | ölüurl = no }}</ref> 31 Ekim 1922 ve 25 Temmuz 1943 tarihleri arasında [[İtalya Krallığı]]'nın başbakanı, 23 Eylül 1943 ve 25 Nisan 1945 tarihleri arasında ise [[İtalyan Sosyal Cumhuriyeti]]'nin ''Duce''si olarak görev yaptı. [[II. Dünya Savaşı]] öncesinde ve savaş sırasında İtalyan siyasetinde önemli bir rol oynadı. Nisan 1945'de, [[Luftwaffe (Wehrmacht)|LutwaffeLuftwaffe]] miğrefi takıp bir Nazi konvoyu ile İsviçre'ye kaçmaya çalışırken, komünist İtalyan partizanlar tarafından fark edildi ve sevgilisi ile beraber kurşuna dizilerek infaz edildi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.history.com/news/mussolinis-final-hours|başlık=Mussolini’s Final Hours|erişimtarihi=11 Haziran 2020|tarih=27 Nisan 2020|çalışma=The Italian dictator’s final days and his body’s strange journey in the years after.|yayıncı=History Channel}}</ref> İtalyan [[diktatör]] Mussolini, faşizmin kurucusu olarak kabul edilmektedir. Ayrıca; [[Adolf Hitler]], [[Francisco Franco]] ve [[António de Oliveira Salazar]] gibi aşırı sağ [[Totalitarizm|totaliter]] yöneticilere de ilham vermiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=A History of Us: War, Peace and all that Jazz|konum=New York|yayıncı=[[Oxford University Press]]|yıl=1995|ad=Joy|soyadı=Hakim|isbn=0-19-509514-6}}</ref><ref name="Hakim 1995">{{Kitap kaynağı|başlık=A History of Us: War, Peace and all that Jazz|yer=New York|yayıncı=Oxford University Press|yıl=1995|isbn=978-0-19-509514-2}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/mussolini_benito.shtml|başlık=Historic Figures: Benito Mussolini (1883–1945)|yayıncı=BBC – History – bbc.co.uk}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.history.com/this-day-in-history/mussolini-founds-the-fascist-party|başlık=Mussolini founds the Fascist party – Mar 23, 1919|yayıncı=History.com}}</ref>

29 Temmuz 1883'te demirci bir babanın oğlu olarak [[Predappio]], [[Forli]]'de doğdu. Mussolini, ilk ve ortaöğrenimi sırasında disiplinsiz ve saldırgan davranışları nedeniyle iki kez okuldan uzaklaştırıldı. Gençliğinde sosyalist düşüncelere ilgi duydu. [[Lozan Üniversitesi]]ndeki eğitiminin ardından öğretmenlik yaparak çalışmaya başladı. 1902'de zorunlu askerlik görevinden kaçmak için [[İsviçre]]'ye gitti. 1904'te İtalya'ya geri dönerek İtalyan Sosyalist Partisine katıldı ve partinin yayın organı olan ''Avanti'' gazetesinde çalıştı. Bir süre gazetenin başyazarlığını da üstlenen Mussolini, [[I. Dünya Savaşı]]'nın başlaması üzerine orduya yazıldı. I. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte, tarafsızlık politikası izlenmesi gerektiğini söylemekte olan Sosyalist Parti ile çelişkiye düştüğü için gazeteden uzaklaştırıldı. İki yıl boyunca piyade olarak askerlik yapan Mussolini savaşta yaralandıktan sonra [[Milano]]'ya döndü ve burada sağ görüşlü ''[[Il Popolo d'Italia]]'' gazetesinin editörü oldu. ''Il Popolo d'Italia'' gazetesini çıkarmaya başladıktan birkaç ay sonra da Sosyalist Parti'den atıldı. Artık Mussolini'nin siyasi görüşü tamamen değişmişti. Sosyalist düşünceleri bir kenara bıraktı ve "''[[faşizm]]''" ismini vermiş olduğu yeni ideolojinin temellerini atmak için harekete geçti.

Komünistler önderliğindeki direnişçilerin ülkede etkili olması ve müttefiklerin 1943'te [[Sicilya]]'ya çıkartma yapmasının ardından Kral III. Vittorio Emanuele, Mussolini'yi görevden aldı. Almanya; Kuzey İtalya'yı işgal etti ve Hitler'in emriyle, başlarında [[Otto Skorzeny]]'nin bulunduğu özel bir [[Fallschirmjäger]] birimi, Mussolini'yi 12 Eylül 1943'te [[Gran Sasso]]'da tutuklu bulunduğu otelden kurtararak [[Fieseler Storch]] model uçakla önce [[Roma]]'ya, sonra aynı günün akşamı bir ''[[Luftwaffe]]'' nakliye uçağı ile [[Viyana]]'ya kaçırıldı.<ref>William L. Shirer, ''Nazi İmparatorluğu'', İnkılap Kitabevi, 2002. Cilt 3, sh:s. 1263</ref> Birkaç gün sonra ise Hitler'in karargahı'nın bulunduğu [[Rastenburg]]'a götürüldü. Mussolini, burada [[Adolf Hitler]] tarafından karşılandı. Burada oğlu ile beraber karargah'a götürülüp [[Hermann Göring]]'in sığınağına yerleştirildi. Mussolini [[Wolfsschanze]]'den [[Münih]]'e gitti. Orada oğlu ve İtalya'dan gelen karısı ile beraber, Bavyera kraliyet ailesi Wittelsbacher'lerin şatosuna yerleşti.<ref>Henrik Eberle / Matthias Uhl, ''Hitler Kitabı'', 3. baskı sh:s. 150</ref>

Mussolini bundan sonra Kuzey İtalya'ya döndü; [[Garda Gölü]] kıyısında ''Rocca delle Caminate'' denilen ücra bir yere yerleşti. Özel bir ''SS-Leibstandarte'' kıtası kendisini sürekli olarak koruyordu.<ref>William L. Shirer, ''Nazi İmparatorluğu'', İnkılap Kitabevi, 2002. Cilt 3, sh:s. 1264</ref> [[Cumhuriyetçi Faşist Parti]]'yle beraber [[İtalyan Sosyal Cumhuriyeti]]'ni kurdu. 15 Eylül 1943'te hükûmet işlerini üstlendi. Ancak kurduğu bu hükûmet sadece bir gölge hükümetti ve Almanların kukla rejimi olmaktan öteye gidemedi. Asıl söz, Alman işgal yetkililerindeydi. Mussolini'nin hükûmeti sivil idare işleri ve Almanya'ya işgücü temin edilmesiyle uğraştı.<ref>Henrik Eberle / Matthias Uhl, ''Hitler Kitabı'', 3. baskı, s. sh:151</ref>