'''Ahmed Tosun Paşa''' veya '''Kavalalı Tosun Paşa''' ya da kısaca '''Tosun Paşa''' ('''''d.''' 1794 - '''ö.''' 1816, [[Osmanlıca]]: طوسون پاشا, [[Arapça]]: طوسون باشا''), [[Mısır Hidivliği|Mısır]] [[vali]]si [[Kavalalı Mehmed Ali Paşa]]'nın oğlu, [[Kavalalı İbrahim Paşa|İbrahim Paşa]]'nın kardeşidir. [[Kavalalı İbrahim Paşa|İbrahim Paşa]]'dan sonra [[Mısır]] [[vali]]si olan [[I. Abbas (Mısır)|Abbas Hilmi Paşa]]'nın babasıdır.
== Hayatı ==
1812'de [[vezir]] rütbesi ile [[Cidde]] ve [[Habeş]] [[vali]]si oldu. 1813'de [[Osmanlı-Suudi Savaşları|Vehhabi isyanıisyanını]]nı bastırmak için babası Mehmed Ali Paşa tarafından bir ordu ile [[Hicaz]]'a gönderildi. Tosun Paşa'nın emri altında [[Fransızlar]]ın yetiştirdiği muazzam bir [[piyade]] [[Ordu (askeriye)|orduordusu]]su bulunuyordu. Tosun Paşa önce [[Cidde]]'ye girdi. Sevk ettiği kuvvetlerle [[Mekke]]'yi isyancılardan aldı (1813). [[Vehhabiler]]den temizlediği [[Hicaz]]'ı yeniden güvenli bir hale getirdi. Tosun Paşa'nın bu başarısı [[İstanbul]]'da büyük bir sevinç yarattı. Bu seferden hemen sonra bir salgın hastalığa yakalanarak yaşamını yitirmiştir (1816).
[[Osmanlı-Suudi Savaşları|Vehhabi ayaklanmasıayaklanmasının]]nın 1813 yılında bastırılmasının etkileri [[edebiyat]]ta da görülür. [[Âşık Esrâri]]'nin [[Vehhâbi Destanı]] adlı eserinde Ahmet Tosun Paşa övgüyle yer alır.
== Edebiyata Yansıması ==
[[Osmanlı-Suudi Savaşları|Vehhabi ayaklanmasıayaklanmasının]]nın 1813 yılında bastırılmasının etkileri edebiyatta da görülür. [[Hicaz]]ın [[Vehhabiler]]den alınması üzerine [[Âşık Esrâri]] tarafından kaleme alınan Vehhâbi Destanı (''[[Destan-ı Vehhâbi]]'') adlı eserde Ahmet Tosun Paşa övgüyle yer alır. Âşık, olayın ekseninin Vehhabilerin isyanı olmasına rağmen olayı bir tarihçi gibi anlatmaz; sık sık olaya ilişkin düşüncelerini sıralar. Bu destan, tarihi bir olayın edebiyata yansıması açısından önemlidir.<ref>[http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/erman_artun_ortak_turk_misir_halk_kulturu_arastirmalar.pdf Prof. Dr. Erman ARTUN, Ortak Türk - Mısır Halk Kültürü Ürünlerinin Araştırılması Üzerine Görüşler]</ref>
